การศึกษาธรรมะนี้ต้องละเอียดรอบคอบ

ผู้ฟัง แล้วที่ว่าการที่จะอบรมเจริญวิปัสสนา

อ. นี่คือเราไม่ได้เข้าใจแต่ละคำ ให้ถูกต้อง เพราะฉะนั้น การศึกษาธรรมนี้ ต้องละเอียด รอบคอบ “วิปัสสนา” คืออะไร ถ้ายังไม่รู้ อย่าใช้คำนี้ ถ้าใช้ คือใช้ด้วยความไม่รู้และผิด เพราะไม่รู้ค่ะ เพราะฉะนั้น ใช้คำนี้หมายความว่าอย่างไร ไม่รู้ก็อย่าใช้ค่ะ

“ปัสสนา” แปลว่า เห็น “วิ” แปลว่า ชัดเจนถูกต้องขณะนี้ ไม่ใช่เราเห็น ชัดเจนถูกต้อง เห็นคือ ปัญญาเห็นถูกต้องตามความเป็นจริง ถ้ายังไม่มี แล้วอยู่ดีๆ จะเกิดขึ้นได้ไหม

ผู้ฟัง ไม่ได้ค่ะ

อ. เพราะฉะนั้น เมื่อเกิดความไม่รู้ขึ้น เป็นปกติในชีวิตประจำวัน แล้วเมื่อไหร่จะ แทนไม่รู้

ผู้ฟัง คือบางครั้ง เหมือนกับรู้ แต่จริงๆ แล้วไม่รู้

อ. ไม่ใช่ค่ะ บางครั้งเหมือนกับรู้น่ะ รู้อะไร?

ผู้ฟัง บางครั้ง ก็รู้สึกว่า เห็น แต่ช่วงสั้นๆ

อ. ทำไมไปเห็นช่วงสั้นๆ นี่ไม่ใช่เรื่องเข้าใจธรรม เข้าใจธรรมคือ เดี๋ยวนี้เป็น ธรรมะ

ผู้ฟัง คือ รู้โดยชื่อว่า เป็นธรรม

อ. โดยชื่อ ไม่พอ มีลักษณะ ให้รู้ความจริง

ผู้ฟัง ลักษณะ ก็ยังไม่เข้าใจ

อ. ก็ฟังให้เข้าใจซิคะ จะไปทำยังไงคะ จะให้เข้าใจ ถ้าไม่ฟัง?

จาก การสนทนา ...

โกสลสูตร ว่าด้วยการเจริญสติปัฏฐาน ๔

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค เล่ม ๕ ภาค ๑ - หน้าที่ 382

เมื่อวันเสาร์ที่ ๑๗ มีนาคม ๒๕๕๐