๑๐. ตถสูตร ว่าด้วยของจริงแท้ ๔ อย่าง

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค เล่ม ๕ ภาค ๒ - หน้า 436

๑๐. ตถสูตร

ว่าด้วยของจริงแท้ ๔ อย่าง

[๑๖๙๗] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สิ่ง ๔ อย่างนี้ เป็นของจริงแท้ ไม่แปรผัน ไม่เป็นอย่างอื่น สิ่ง ๔ อย่างเป็นไฉน สิ่งนี้ว่า นี้ทุกข์ นี้เหตุให้เกิดทุกข์ นี้ความดับทุกข์ นี้ทางให้ถึงความดับทุกข์ เป็นของจริงแท้ ไม่แปรผัน ไม่เป็นอย่างอื่น สิ่ง ๔ อย่างนี้ เป็นของจริงแท้ ไม่แปรผัน ไม่เป็นอย่างอื่น ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เพราะฉะนั้นแหละ เธอทั้งหลายพึงกระทำความเพียรเพื่อรู้ตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ นี้ทุกขสมุทัย นี้ทุกขนิโรธ นี้ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา.

จบตถสูตรที่ ๑๐

จบธรรมจักกัปปวัตตนวรรคที่ ๒

พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค เล่ม ๕ ภาค ๒ - หน้า 437

อรรถกถาตถสูตร

พึงทราบอธิบายในตถสูตรที่ ๑๐.

ก็ทุกข์ ชื่อว่า เป็นของจริงแท้ เพราะอรรถว่าไม่มีอยู่โดยภาวะของตน ท่านเรียกว่า ทุกข์นั่นแล ชื่อว่า ไม่แปรผัน เพราะสภาวะไม่ว่างเปล่า.

เพราะว่าทุกข์ ชื่อว่า มิใช่ทุกข์หามิได้.

ชื่อว่า ไม่เป็นอย่างอื่น เพราะไม่เข้าถึงสภาวะอื่น.

ก็ทุกข์เข้าถึงการกล่าวในทุกขสมุทัยเป็นต้นหามิได้.

แม้ในสมุทัยเป็นต้น ก็นัยนี้แล.

จบอรรถกถาตถสูตรที่ ๑๐

จบอรรถกถาธรรมจักกัปปวัตตนวรรคที่ ๒

รวมพระสูตรที่มีในวรรคนี้ คือ

๑. ปฐมตถาคตสูตร

๒. ทุติยตถาคตสูตร

๓. ขันธสูตร

๔. อายตนสูตร

๕. ปฐมธารณสูตร

๖. ทุติยธารณสูตร

๗. อวิชชาสูตร

๘. วิชชาสูตร

๙. สังกาสนสูตร

๑๐. ตถสูตรและอรรถกถา.