กุศลมากเท่าไหร่ก็ยังไม่พอ

หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๕๕๖]

กุศลมากเท่าไหร่ก็ยังไม่พอ

ตามธรรมดามีใครเคยคิดสำรวจตัวเองโดยละเอียดบ้างไหมว่ามีอกุศลธรรมอะไรบ้าง และแต่ละอย่างๆ ที่เป็นอกุศลธรรมนั้น อย่างไหนมากแค่ไหน และอย่างไหนพอที่จะน้อยกว่าอย่างอื่นบ้าง ซึ่งคนอื่นไม่มีทางที่จะรู้ได้เลย

ทุกคนที่อยากรู้จักตัวเองต้องพิจารณาตัวเองตามความเป็นจริง และต้องเป็นผู้ที่ตรงด้วย ถ้าใครเห็นแต่ความดีของตัวเองหรือเห็นกุศลที่ได้ทำแล้ว ชื่อว่าพิจารณายังไม่ละเอียด ถูกไหม? เพราะเหตุว่าถ้ารู้แต่ว่าได้ทำกุศลอะไรบ้าง มีกุศลมากอย่างนั้นอย่างนี้ ลืมพิจารณาว่าแล้วอกุศลล่ะมีพอๆ กับกุศล หรือว่ามากกว่าเยอะแยะ และเป็นอกุศลประเภทใด และอกุศลนั้นๆ ร้ายแรงน่ารังเกียจหรือว่าไม่ดีสักแค่ไหน ซึ่งคนอื่นไม่สามารถจะรู้ได้นอกจากตัวเอง

เพราะฉะนั้นถ้าได้พิจารณาตัวเองอย่างละเอียดแล้วเห็นอกุศลธรรม เห็นกิเลสของตนเองก็จะเป็นประโยชน์ที่จะทำให้เป็นผู้ที่ไม่ประมาท และจะไม่คิดว่าตัวเองดีพอแล้ว เพราะเหตุว่าถ้าคิดว่าดีพอแล้ว กุศลกรรมก็ทำมากแล้ว ก็จะไม่ทำให้เจริญกุศลยิ่งๆ ขึ้นไปอีก ซึ่งความจริงแล้วถ้าเทียบกันแล้วระหว่างกุศลและอกุศล โดยสภาพของความเป็นปุถุชน กุศลมากเท่าไหร่ก็ยังไม่พอ เพราะฉะนั้นก็ควรที่จะเห็นอกุศลของตนเองโดยละเอียดยิ่งขึ้นว่ามีอกุศลประเภทใดมาก

น่ารู้ไหมที่จะรู้อกุศลของตนเอง ไม่ต้องให้คนอื่นรู้ก็ได้ แต่ว่ารู้อกุศลของตนเอง เพราะฉะนั้นผู้ที่มีปัญญาย่อมพิจารณาเห็นอกุศลของตนเอง เห็นโทษของอกุศลธรรมนั้นๆ แล้วขวนขวายที่จะดับอกุศลธรรมนั้นๆ ด้วย

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย