ไม่ใช่ให้ระลึก แต่ให้เข้าใจ
ไม่ใช่ให้ระลึก แต่ให้เข้าใจ ไปเอาคำว่าระลึก มาแทนคำว่า เข้าใจได้อย่างไร ระลึกมีประโยชน์อะไร ถ้าไม่เข้าใจ ไประลึกอะไร เมื่อไม่เข้าใจเลย แล้วไประลึกทำไม เมื่อไม่เข้าใจ เพราะฉะนั้น ไม่ต้องไปสนใจเรื่องระลึก แต่สนใจเรื่องเข้าใจ พระผู้มีพระภาคทรงแสดงธรรม เพื่อให้คนฟังเข้าใจ ไม่ใช่เพื่อไม่เข้าใจ เข้าใจตั้งแต่ต้น จนกระทั่งสามารถเข้าใจความจริงที่ประจักษ์ โดยการเกิดขึ้นและดับไป โดยสภาพธรรมนั้นปรากฏให้เห็นกับปัญญาที่ได้อบรมแล้วตามความเป็นจริง แต่ต้องเป็นความเข้าใจตั้งแต่ต้น ทิ้งความเข้าใจไม่ได้เลย ถ้าศึกษาไปฟังไป เข้าใจแล้ว กลายเป็นไม่เข้าใจหมด นั่นคือไม่ถูกต้อง เพราะฉะนั้น ฟังเพื่อเข้าใจ ฟังอีกเพื่อเข้าใจอีกๆ ไม่ใช่ฟังอีกเข้าใจอีก แล้วกลายเป็นไม่เข้าใจหมดเลย ที่ฟังมาเมื่อก่อน เข้าใจหรือว่าหายไปหมดแล้ว
ขออนุโมทนา
ที่ว่าหายไปหมด เพราะเป็นการจดจำมากกว่าความเข้าใจ
โลภะ ย่อมเข้ามาแทรกเสมอ แม้การศึกษาธรรม เช่น ระลึกอย่างไร แต่ควรฟังธรรมให้เข้าใจ เมื่อเข้าใจ ธรรมต่างหาก (ไม่ใช่เรา) ก็จะปรุงแต่งให้สติระลึกเอง แต่เมื่อไหร่ก็เป็นเรื่องของธรรม เช่นกัน พระพุทธศาสนาเป็นเรื่องละ
ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย
การศึกษาธรรมะ ต้องตามลำดับขั้นจริงๆ ข้ามขั้นไม่ได้เลยค่ะ เพราะถ้าเรายังไม่เข้าใจ จะมีปัญญาระลึกสภาพธรรมได้อย่างไร ต้องฟังจนไม่คิดจะปฏิบัติ เพราะธรรมทั้งหลายเป็นอนัตตา ถ้าฟังธรรมจนเข้าใจและจรดกระดูก มีเหตุมีปัจจัย สติก็เกิดระลึกเองค่ะ แต่ไม่ใช่ตัวตน ที่คิดจะทำหรือระลึกนะคะ
