ก้าวไปในทางที่ดีหรือไม่ดี?

หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๕๖๗]

ก้าวไปในทางที่ดีหรือไม่ดี?

อาจารย์นิภัทร พจนปฏิภาณ : ขอความกรุณาให้ท่านอาจารย์ช่วยอธิบายย้ำอีกทีว่าขณะที่เป็นกุศล ที่ว่าเบาสบายไร้กังวลไม่หนัก ต่างจากที่เป็นอกุศลซึ่งมีเรื่องหนักอะไรอย่างนี้ ที่อาจารย์ว่าขณะที่จิตเป็นกุศลรู้สึกเบาสบายไร้กังวล เราจะรู้ได้อย่างไร เพราะบางทีเรารู้สึกสบาย ปลื้มอกปลื้มใจ แต่ว่าอาจจะไม่ใช่กุศลก็ได้ อาจจะเป็นโลภะก็ได้

ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ : ต้องสติปัฏฐานเกิด แล้วเริ่มรู้ลักษณะของเวลาที่เกิดพอใจ ชอบ สนุกสนาน ว่าเป็นลักษณะของสภาพธรรมอย่างหนึ่ง แล้วเวลาที่สติปัฏฐานเกิดระลึกรู้ลักษณะของจิตที่ปราศจากโลภะ ปราศจากโทสะ เพราะว่าบางทีอาจจะเกิดโกรธขึ้นมา ขณะนั้นต้องเป็นทุกข์แน่ พอสติเกิดแม้เพียงขั้นระลึกได้ว่าความโกรธเป็นโทษเป็นภัย เป็นอันตรายของตนเอง คนที่ถูกโกรธไม่เดือดร้อนอะไรเลย เพราะฉะนั้นกิเลสของตนเองที่เกิดกำลังทำร้ายตนเอง และจะสะสมเป็นอุปนิสัยที่จะทำให้เป็นผู้ที่โกรธต่อไปอย่างรวดเร็ว แล้วก็อาจจะผูกโกรธเอาไว้นานด้วย และอาจจะถึงขั้นที่ไม่ยอมให้อภัย ถ้ารู้โทษของอกุศลอย่างนี้จริงๆ ขณะนั้นเมื่อเห็นโทษแล้ว สติที่ระลึกได้ก็จะทำให้ขณะนั้นปราศจากความโกรธหรืออาจจะเกิดมีความเมตตาแทนที่จะโกรธก็ได้ ซึ่งลักษณะ ๒ อย่าง ก็เปรียบเทียบให้เห็นความต่างกันได้ใช่ไหม? ขณะที่เป็นโทสะหรือเป็นอกุศล จิตจะคิดเป็นไปในทางอกุศลมากมายหลายเรื่อง ซึ่งเป็นเรื่องร้ายทั้งหมด แต่ขณะใดที่คิดด้วยกุศลจิต จิตจะไปคิดในเรื่องที่ดีทั้งหมด แม้แต่การที่จะทำหรือวาจาที่จะพูด หรือแม้แต่ความคิดนึกทางใจก็เป็นไปในทางกุศล

เพราะฉะนั้นจะเห็นได้ว่า วิตักกะ ซึ่งเป็นเจตสิกที่ทำกิจตรึก ทรงแสดงไว้ว่าเป็นเท้าของโลก เพราะว่าทำให้ก้าวไปแล้วแต่ว่าจะไปในทางดี หรือจะไปในทางไม่ดี

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย