ผิดศีลข้อ 1
ถ้ามีเพียงเจตนาขู่หรือป้องกันไม่ให้เขาเข้ามาหา แต่เขายังเข้ามา ใช้ไม้ตีเพื่อไล่ไปแต่โดนเขาทำให้เขาตาย อย่างนี้ไม่เป็นการผิดศีลข้อที่ ๑ ดังข้อความในอรรถกถาพระวินัยว่า
[เล่มที่ 4] พระวินัยปิฎก มหาวิภังค์ ทุติยภาค เล่ม ๒ - หน้าที่ 766
สองบทว่า ปหารํ เทติ มีความว่า ภิกษุให้ประหารด้วยกาย ของเนื่องด้วยกาย และของที่ขว้างไปอย่างใดอย่างหนึ่ง ไม่เป็นอาบัติ. ถ้าแม้นภิกษุเห็นโจรก็ดี ข้าศึกก็ดี มุ่งจะเบียดเบียนในระหว่างทางกล่าวว่า แน่ะอุบาสก! เธอจงหยุดอยู่ในที่นั้นนั่นแหละ, อย่าเข้ามา แล้วประหารผู้ไม่เชื่อฟังคำกำลังเดินเข้ามาด้วยไม้ค้อน หรือด้วยศัสตราพร้อมกับพูดว่า ไปโว้ย แล้วไปเสีย. ถ้าเขาตายเพราะการประหารนั้น ไม่เป็นอาบัติเหมือนกัน. แม้ในพวกเนื้อร้ายก็นัยนี้เหมือนกัน. คำที่เหลือในสิกขาบทนี้ ตื้นทั้งนั้น. ก็สมุฏฐานเป็นต้น ของสิกขาบทนั้น เป็นเช่นเดียวกับปฐมปาราชิกแต่สิกขาบทนี้เป็นทุกขเวทนา ดังนี้แล. ปหารสิกขาบทที่ ๔ จบ
การฆ่า ไม่มีข้ออ้าง ฆ่าก็คือฆ่า ถ้าครบองค์ของปาณาติบาตเมื่อไหร่ก็ผิดศีลข้อ ๑
๑. สัตว์มีชีวิต
๒. รู้ว่าเป็นคนมีชีวิต
๓. มีจิตคิดจะฆ่า
๔. มีความพยายามในการฆ่า
๕. สัตว์ตายด้วยความพยายามอันนั้น
ป้องกันตัวเอง เช่น ใช้ผ้าห่มตัวหรือปัดออกไป หรือใช้ยาทากันยุง พิจารณาว่าอกุศลวิบากไม่ควรเป็นเหตุให้สั่งสมอกุศลกรรมเพิ่ม
ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย
ขณะใดที่ฆ่าสำเร็จ โดยมีเจตนาฆ่า เพื่อไม่ให้เขาฆ่าเรา ครบองค์ ๕ องค์ ก็ชื่อว่าผิดศีลข้อ ๑ ครับ แต่ตราบใด พยายามจะฆ่า แต่การฆ่าไม่สำเร็จ ก็ไม่ชื่อว่า ศีลข้อ ๑ ขาดครับ ไม่ว่าจะเป็นด้วยเหตุผลใดใด ที่ฆ่า แต่อกุศลย่อมเป็นอกุศลครับ เพราะขณะนั้นเป็นเจตนาฆ่า แต่ถ้าป้องกันตัว โดยไม่มีเจตนาฆ่าแต่เขาตายเพราะป้องกันตัว ก็ไม่ชื่อว่าผิดศีล ข้อ ๑ บาปไม่บาปขึ้นอยู่กับเจตนาเป็นสำคัญ
ขออุทิศกุศลให้สรรพสัตว์