นิคมคาถา อรรถกถามหานิทเทส ชื่อสัทธัมมปัชโชติกา

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย จูฬนิทเทส เล่ม ๖ - หน้า 739

นิคมคาถา

คัมภีร์มหานิทเทสนั้นใด อันพระเถระ ^(๑) ผู้เป็นใหญ่แห่งบุตรของพระสุคตเจ้า ผู้ยินดียิ่งในสิ่งที่เป็นประโยชน์ ผู้มีคุณมั่นคง จำแนกไว้ดีแล้ว อรรถกถาใดแห่งคัมภีร์มหานิทเทสนั้น ที่ข้าพเจ้า (ผู้แต่ง) อาศัยนัยของอรรถกถาก่อนๆ ปรารภแล้วตามความสามารถ อรรถกถานั้นเข้าถึงความสำเร็จแล้ว.

มหาวิหารใด ตั้งอยู่ทางทิศใต้ของเมืองอนุราธบุรีอันประเสริฐ พระมหาสถูปใดซึ่งเป็นยอดแห่งมหาวิหารนั้น ก่อด้วยศิลาสวยงาม ประดับด้วยแก้วผลึก ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของเมืองอนุราธบุรีนั้น.

พระราชาทรงพระนามว่า กิตติเสน เป็นนักเขียน ทรงมีพระจริยาวัตรงดงาม สมบูรณ์ด้วยความประพฤติสะอาด ทรงประกอบในกุศลธรรม ทรงให้สร้างบริเวณมีต้นไม้ที่มีเงาร่มเย็น พรั่งพร้อมด้วยธารน้ำ ล้อมด้วยรั้วไม้.

พระมหาเถระชื่อว่า อุปเสน ผู้อยู่ในบริเวณกว้าง เป็นนักเขียน ประกอบด้วยกุศลธรรม พระกิตติเสนราชาทรงถวายบริเวณแก่พระอุปเสนมหาเถระนั้น พระอุปเสนเถระผู้มีศีลมั่นคง เป็นครู อยู่ในบริเวณนั้น ได้รวบรวมคัมภีร์สัทธัมมปัชโชติกานี้ไว้.

อรรถกถานิทเทสสำเร็จลงในปีที่ ๒๖ แห่งพระเจ้า

(๑) พระสารีบุตรเถระ.

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย จูฬนิทเทส เล่ม ๖ - หน้า 740

สิริสังฆโพธิ ผู้ประทับอยู่ในนิเวศอันเป็นสิริ อรรถกถานี้แสดงเถรวาทะของพระเถระทั้งหลาย อนุโลมตามสมัย ก่อให้เกิดประโยชน์แก่ชาวโลก จบลงแล้ว ฉันใด ขอมโนรถของสัตว์ทั้งปวง ซึ่งอนุโลมตามพระสัทธรรม จงยังประโยชน์ตนและประโยชน์ผู้อื่นให้สำเร็จ ถึงความสำเร็จ ฉันนั้น.

ก็ภาณวารทั้งหลายมากกว่า ๔๐ ภาณวาร ประกอบด้วยธรรมะที่ควรทราบในอรรถกถาชื่อว่า สัทธัมมปัชโชติกา อันท่านกำหนดแล้วด้วยกุศล.

ธรรมที่ท่านกำหนดไว้ในอรรถกถานี้ ก็ฉันท์ทั้งหลายแห่งอรรถกถานั้น ท่านกำหนดด้วยการประพันธ์ นับได้กว่าหมื่นคาถา พึงทราบว่าเป็นคาถาบุญนี้ใด มิใช่น้อย ไพบูลย์ อันข้าพเจ้ารจนาอยู่ซึ่งอรรถกถานี้ด้วยความเอื้อเฟื้อ เพื่อความดำรงมั่นแห่งพระศาสนา และเพื่อเกื้อกูลแก่ชาวโลกได้ประสบบุญนั้นแล้ว ขอชาวโลกจงได้ลิ้มรสแห่งพระสัทธรรมของพระทศพลเจ้า จงบรรลุถึงความสุขที่ไม่มีมลทิน ด้วยความสะดวกนั้นเทียว.

จบอรรถกถามหานิทเทส ชื่อสัทธัมมปัชโชติกา

คำปรารถนาของผู้รจนา

ด้วยบุญที่เกิดจากการรจนาคัมภีร์นี้ ขออย่าให้ข้าพเจ้าต้องสมาคมกับคนพาล ขอให้ข้าพเจ้าเป็นผู้ทรงพระไตรปิฎก ในสำนักของพระศรีอริยเมตไตรยพระองค์นั้น เทอญ.