ทำไมพระอานนท์ถึงบรรลุอรหันต์ช้า
มีบุคคลจำนวนมากกล่าว ให้ดูพระอานนท์เป็นตัวอย่างว่ามัวแต่ฟังศึกษาอภิธรรม (ไม่ปฏิบัติแบบที่พวกเขาทำตอนนี้ คือ ไปนั่งพิจารณาเจริญสติปัฏฐานตามสำนัก ความหมายคือ พวกเขาทำตามพระอรหันต์ที่สำเร็จเร็ว) จึงบรรลุเป็นพระอรหันต์ช้าจนเกือบไม่ได้อยู่ในกลุ่มพระอรหันต์ที่ทำปฐมสังคยานา และก็ทำให้พระอรหันต์พระองค์อื่นๆ ต้องรอ ท่านเห็นว่าอย่างไรคะ
พระอานนท์บรรลุพระอรหันต์ช้า เพราะเหตุว่าอินทรีย์บารมีญาณของท่านยังไม่ถึงพร้อมเพื่อการบรรลุเป็นพระอรหันต์ อีกอย่างหนึ่งคือเป็นธรรมดาของพุทธ-อุปัฏฐาก ที่มีอัธยาศัยเช่นนั้นเพื่ออยู่อุปัฏฐากพระพุทธองค์ การศึกษาพระธรรมไม่ได้เป็นเครื่องกั้นการบรรลุมรรคผล ส่วนการกระทำปฐมสังคายนาพระอรหันต์ท่านไม่ได้รอตามที่กล่าวแต่อย่างใด แต่เริ่มกระทำตามที่ท่านกำหนด ดังข้อความในอรรถกถาว่า
เชิญคลิกอ่านได้ที่ ...
ขึ้นอยู่กับการสะสมอัธยาศัยของแต่ละบุคคลต่างกัน ท่านพระอานนท์เป็นผู้ที่มีบุญมาก ท่านเคยทำบุญกับพระพุทธเจ้าองค์ก่อนและตั้งความปรารถนาจะเป็นสาวกอุปัฏฐากของพระพุทธเจ้าพระนามว่าสมณโคคมพระองค์นี้ค่ะ ท่านเป็นยอดอุปัฏฐาก เป็นพหูสตูร เป็นผู้มีความจำดีเลิศ มีความเพียร มีคติคือ ทางไปแห่งปัญญาแทงตลอดหกหมื่นนัย
ขอบพระคุณอย่างยิ่งค่ะ และขอบพระคุณที่กรุณาอย่างรวดเร็วค่ะ
การบรรลุเร็วไม่ได้หมายความว่า คนนั้นจะมีปัญญามากกว่า ดังตัวอย่าง ท่านพระสารีบุตร ท่านบรรลุอรหัตตมรรค ช้ากว่าท่านพระมหาโมคคัลลานะ แต่ท่านเป็นพระอัครสาวกและเป็นเอตทัคคะผู้เลิศด้วยปัญญากว่าพระภิกษุทั้งหลาย การบรรลุเร็วหรือช้าไม่สำคัญ สำคัญที่การมีชีวิตอยู่ที่เป็นประโยชน์ โดยเฉพาะต่อบุคคลผู้ประเสริฐสุด ผู้ที่เปี่ยมไปด้วยพระมหากรุณา ผู้ที่มีพระนามว่า "พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า "
ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย
จากคำกล่าวที่ว่า เอาแต่ศึกษาแต่ปริยัติจึงบรรลุช้า คงต้องทำความเข้าใจคำว่า ปริยัติอีกครั้งครับ ปริยัติคืออะไร คือคำสอนของพระพุทธเจ้า สอนเรื่องความจริงให้เข้าใจความจริงของสภาพธัมมะที่มีในขณะนี้ ไม่ใช่การท่องจำ แต่เป็นความเข้าใจจากขั้นการฟังหรืออ่านก็ได้ ให้เข้าใจความจริงของธรรมว่าเป็นแต่ธรรมไม่ใช่เรา
ต้องมีปริยัติก่อนไหมถึงจะมีปฏิบัติ? ถ้าไม่มีการศึกษาให้เข้าใจก่อน แล้วก็จะไปหาธรรม เมื่อยังไม่รู้ว่าธรรมคืออะไร ก็ไม่มีทางที่จะหาเจอ เพราะเมื่อเข้าใจ ธรรมก็อยู่ในขณะนี้เป็นสิ่งที่มีจริง ดังนั้น การศึกษาให้เข้าใจ (ปริยัติ) ย่อมปฏิบัติถูก
ปริยัติสอนอย่างนี้ ปฏิบัติจะไม่ตรงกับปริยัติได้ไหม? ธรรมต้องสอดคล้องกัน ปริยัติเป็นเช่นไร สอนอย่างไร ปฏิบัติก็คล้อยตามปริยัติด้วยและถ้าศึกษาปริยัติถูกเข้าใจถูก ปฏิบัติก็ถูกด้วย แต่ถ้าทิ้งปริยัติก็ทำให้เข้าใจผิด
ลืมว่าใครเป็นศาสดาแทนพระองค์ คือพระธรรมก็ปริยัตินั่นเอง ดังนั้นปริยัติ ไม่ใช่ให้ไปจำมากๆ แบบการเรียนทางโลก แต่เป็นการศึกษาเพื่อเข้าใจความจริงของธรรม เมื่อปัญญาเจริญขึ้นจากการฟัง หรืออ่าน (ปริยัติ) ก็เป็นปัจจัยให้ สติปัฏฐาน (ปฏิบัติ) เกิดระลึกสภาพธัมมะที่มีในขณะนี้ว่าไม่ใช่เรา ดังนั้นต้องเข้าใจคำว่าปริยัติให้ถูกและประโยชน์ของปริยัติ เรื่อง พระอานนท์ทำไมบรรลุช้า ก็เข้าใจกันว่า ทุกอย่างเป็นธรรม เป็นอนัตตาด้วย บังคับไม่ได้เพราะเป็นธรรม ขณะนี้เห็น บังคับไม่ให้เห็นได้ไหมในเมื่อเห็นแล้ว บังคับไม่ให้โกรธได้ไหม แล้วบังคับให้ สติและปัญญาเกิดตามใจชอบได้ไหมครับ
ในเมื่อสติและปัญญาก็เป็นธรรม จึงเป็นอนัตตา บังคับไม่ได้ แม้พระอานนท์ที่บัญญัติขึ้นมาเพราะมี จิต เจตสิก รูปจึงมีพระอานนท์ได้ สติและปัญญาของท่านก็เป็นอนัตตา บังคับให้บรรลุหรือไม่บรรลุไม่ได้แล้วแต่เหตุปัจจัย ถ้าความแก่กล้าของอินทรีย์ ยังไม่พร้อมที่จะบรรลุ ทำอย่างไรก็ไม่บรรลุ ปริยัติไม่ได้เป็นเครื่องกั้นเลย แต่ถ้าไม่มีปริยัติ ไม่มีทางจะบรรลุ ดังนั้น ที่ท่านบรรลุช้า เพราะอินทรีย์ยังไม่พร้อมที่จะบรรลุ และธรรมทั้งหลายเป็นอนัตตาด้วยครับ แม้การบรรลุ ลองอ่านในพระไตรปิฎกดูนะ
อ่านคำตอบแล้วอธิบายความรู้สึกไม่ถูกจริงๆ ถ้าพูดแบบบ้านบ้านก็คือ ถ้าไม่มีโอกาสได้สนทนากับท่านทั้งหลาย คงต้องตายไปแบบโง่โง่ ขอบคุณในความกรุณาและชื่นชมในปัญญาค่ะ คิดอธิบายได้คมอย่างนี้ได้อย่างไร ทำให้ต้องถามตัวเองว่าตอนถูกเพื่อนพูดด้วยอย่างนั้น ทำไมคิดอธิบายไม่ออก ซ้ำยังปล่อยให้เพื่อนพูดถึงพระอานนท์เช่นนั้นโดยไม่สามารถกล่าวแก้ไข
