นิคมคาถา อรรถกถาขุททกปาฐะ

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ขุททกปาฐะ เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้า 358

นิคมกถา

ด้วยกถามีประมาณเท่านี้ ข้าพเจ้ากล่าวคำใดไว้ว่า

ข้าพเจ้าไหว้พระรันตรัยอันสูงสุดแห่งวัตถุที่ควรไหว้แล้ว จักแต่งอรรถกถาแห่งขุททกปาฐะบางปาฐะ.

ในคำนั้น เป็นอันข้าพเจ้าแต่งอรรถกถาแห่งขุททกปาฐะ ๙ ประเภทคือ ๑. สรณะ ๒. สิกขาบท ๓. ทวัตติงสาการ ๔. กุมารปัญหา ๕. มงคลสูตร ๖. รัตนสูตร ๗. ติโรกุฑฑสุตร ๘. นิธิกัณฑสูตร และ ๙. เมตตสูตรก่อน. ด้วยเหตุนั้น ข้าพเจ้าจึงกล่าวคำนี้ว่า

ข้าพเจ้า ประสงค์จะให้พระสัทธรรมตั้งมั่น จึงแต่งอรรถกถาแห่งขุททกปาฐะนี้ ประสบกุศลอันใด.

ขอชนนี้ จงพลันบรรลุความเจริญ งอกงามไพบูลย์ในธรรมที่พระอริยเจ้าประกาศแล้ว เพราะอานุภาพแต่งกุศลอันนั้น.

อรรถกถาแห่งขุททกปาฐะชื่อปรมัตถโชติกานี้ รจนาโดยพระเถระ ที่ท่านครูทั้งหลายถวายนามว่า พุทธโฆสะ ผู้ประดับด้วยคุณคือความบริสุทธิ์ความเชื่อ ความรู้และความเพียร อันคุณสมุทัย คือ ศีลอาจาระ อาชวะและมัททวะเป็นต้นดลบันดาลแล้ว ผู้สามารถหยั่งลงสู่ชัฏ คือ ลัทธิตนและลัทธิอื่นประกอบด้วยความรู้ความฉลาด ผู้มีประภาพคืออำนาจแห่งญาณอันไม่มีอะไรขัดขวางในสัตถุศาสน์ อันต่างโดยพระไตรปิฎกปริยัตติธรรมพร้อมทั้งอรรถกถาเป็นมหากวีประถอบด้วยความงามแห่งวจนะอันไพเราะโอฬารที่เปล่งได้สะดวก

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ขุททกปาฐะ เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้า 359

ซึ่งสมบัติคือกรณ์ให้เกิดแล้วโดยมหาไวยากรณ์ ผู้มีวาทะถูกต้องแตกฉาน มีวาทะอันประเสริฐ ผู้มีความบริสุทธิ์และความรู้อันไพบูลย์ เป็นอลังการแห่งวงศ์ของพระเถระทั้งหลาย ผู้อยู่ ณ มหาวิหาร ประทีปแห่งเถรวงศ์ [เถรวาท] ซึ่งมีความรู้มั่นคงดีแล้ว ในธรรมอันยิ่งของมนุษย์ อันประดับด้วยคุณต่างโดยอภิญญา ๖ และปฏิสัมภิทาเป็นต้น.

ตาว ติฏฺตุ โลกสฺมึ โลกนิตฺถรเณสินํ ทสฺเสนฺตี กุลปุตฺตานํ นยํ สีลาทิวิสุทฺธิยา. ยาว พุทฺโธติ นามมฺปิ สุทฺธจิตฺตสฺส ตาทิโน โลกมฺหิ โลกเชฏฐสฺส ปวตฺตติ มเหสิโน.

[คัมภีร์ปรมัตถโชติกา] อันแสดงนัยแห่งวิสุทธิมีศีลวิสุทธิเป็นต้น แก่กุลบุตรทั้งหลายผู้แสวงหาการออกจากโลก จงดำรงอยู่ ตราบเท่าที่ แม้พระนามว่าพุทธะของพระผู้มีจิตบริสุทธิ์ ผู้คงที่ ผู้เจริญที่สุดแห่งโลกผู้ทรงแสวงหาพระคุณอันยิ่งใหญ่ ยังเป็นไปอยู่ในโลกเทอญ.

จบอรรถกถาขุททกปาฐะ

แห่ง

อรรถกถาขุททกปาฐะ ชื่อว่า ปรมัตถโชติกา