อย่างไรคือ กิจจญาณ?

什麼是第二轉智慧 (kiccanana) ?

อย่างไรคือ กิจจญาณ?

Ajhan Sujin: 如果對四聖諦沒有足夠的瞭解，能夠有第二轉的智慧 (kiccanana) 去瞭解這四個聖諦嗎? 現在的眼識有苦的特徵嗎?

อ.สุจินต์: ถ้าหากยังไม่มีความมั่นคงในอริยสัจ 4 สามารถที่จะไปมีปัญญารอบที่ 2 (กิจจญาณ) ที่จะเข้าใจในอริยสัจ 4 ได้ไหม? ขณะนี้จิตเห็นมีลักษณะของทุกข์หรือเปล่า?

問: 有。

ผู้ถาม: มี

Ajhan Sujin: 那麼現在一刻接著一刻因緣生滅的法是苦嗎? 為什麼?

อ.สุจินต์: ถ้าอย่างนั้น ขณะนี้มีสิ่งที่เกิดขึ้นดับไปในแต่ละขณะ เป็นทุกข์ไหม? เพราะอะไร?

問: 是苦的。因為它們生起就滅去，它們是不存在的。

ผู้ถาม: เป็นทุกข์ เพราะว่าสภาพธรรมเกิดขึ้นแล้วดับไป ไม่อาจตั้งอยู่ได้

Ajhan Sujin: 對於眼識是苦，現在堅定了嗎?

อ.สุจินต์: ขณะที่กล่าวว่า จิตเห็นเป็นทุกข์ มั่นคงแล้วหรือยัง?

問: 在聽的這一刻很堅定。

ผู้ถาม: ขณะที่กำลังฟังขณะนี้มั่นคง

Ajhan Sujin: 不是只是相信它是苦，而是真的瞭解它是苦。所以為什麼眼識是苦?

อ.สุจินต์: ไม่ใช่เพียงแต่เชื่อว่าสภาพธรรมนั้นคือทุกข์ แต่ต้องเข้าใจจริงๆ ว่านั่นคือทุกข์ เพราะฉะนั้น ทำไมจิตเห็นจึงเป็นทุกข์?

問: 因為它一直在生滅。

ผู้ถาม: เพราะว่าสภาพธรรมะกำลังเกิดดับอยู่ตลอดเวลา

Ajhan Sujin: 現在有對它的執取嗎?

อ.สุจินต์: ขณะนี้มีความยืดถือในสภาพธรรมนั้นหรือเปล่า?

問: 現在沒有。

ผู้ถาม: ขณะนี้ไม่มี

Ajhan Sujin: 真的沒有執取嗎?

อ.สุจินต์: ไม่มีจริงๆ หรือ?

問: 也許有，但不知道。

ผู้ถาม: อาจจะมี แต่ไม่รู้

Ajhan Sujin: 這表示對第一聖諦的瞭解信心還不夠堅定。四聖諦是很深奧的，現在的法生起就滅了，不可能帶來任何的滿足，難道這不是苦嗎? 現在我們對這些法都還是很執取的。

我們學習瞭解在那裡一刻接著一刻的法都是有苦的特徵。第一轉的智慧 (saccanana) 不是只是在文字上瞭解苦聖諦，而是真的瞭解五蘊的真實本質是苦，是不可能帶來任何的滿足。這不僅只是文字上的討論而應該要真的瞭解文字背後的含義。有些人認為經驗涅槃是最棒的，但連現在這一刻的法都不知道又怎麼能夠瞭解涅槃呢?無明和貪愛是不可能瞭解涅槃的，只有不斷地聞慧思慧，智慧才能夠累積。只有智慧能夠知道累積的無明有多深，也只有智慧才能夠根除所有的不善汙染雜質。第一聖諦就在現在這一刻。如果沒有累積足夠的因緣條件是不可能直接跳到第三轉的智慧 (katanana) 。

อ.สุจินต์: นี่หมายความว่า ยังไม่มั่นคงแม้ในทุกขอริยสัจที่ 1 อริยสัจ 4 เป็นเรื่องที่ละเอียดลึกซึ้งอย่างยิ่ง ขณะนี้ธรมมะก็กำลังเกิดดับ ไม่อาจนำมาซึ่งความพอใจใดๆ ได้เลย นี่ไม่ใช่ทุกข์หรือ? ขณะนี้เราก็กำลังยึดถือสภาพธรรมเหล่านี้ การศึกษาธรรมะเพื่อเข้าใจสิ่งที่มีจริงตรงนั้นในแต่ละขณะว่ามีลักษณะของทุกข์ ดังนั้นรอบแรก (สัจจญาณ) นั้นไม่ใช่เพียงแค่เข้าใจคำหรือเข้าใจเรื่องทุกขอริยสัจ แต่ต้องเข้าใจลักษณะของสภาพธรรมะ ซึ่งเป็นทุกขลักษณะของขันธ์5 ที่ไม่อาจนำมาซึ่งความพอใจใดๆ ได้เลย

นี่ไม่ใช่เป็นเพียงการสนทนากันในเรื่องของคำ แต่ควรเข้าใจอรรถของคำ เพราะบางคนเข้าใจว่าการประจักษ์แจ้งนิพพานเป็นเรื่องที่ประเสริฐที่สุด แต่ขณะนี้เดี๋ยวนี้มีธรรมะอะไรก็ยังไม่รู้ แล้วจะไปเข้าใจนิพพานได้หรือ? โมหะและโลภะไม่อาจทำให้ประจักษ์แจ้งนิพพานได้ มีเพียงการฟังธรรมะพิจารณาธรรมะเท่านั้นที่จะสะสมความเข้าใจได้ มีเพียงปัญญาที่สามารถเข้าใจว่าเราสะสมความไม่รู้มามากมายแค่ไหน มีเพียงปัญญาเท่านั้นที่จะประหารกิเลสได้ทั้งหมด ทุกขอริยสัจที่ 1 ก็อยู่ตรงนี้ เดี๋ยวนี้ ขณะนี้ ถ้าไม่ได้สะสมเหตุปัจจัยมามากพอ ก็เป็นไปไม่ได้เลยที่จะกระโจนข้ามไปในขั้นปัญญารอบที่ 3 (กตญาณ)

敬感恩阿姜舒淨 (Ajhan Sujin Boriharnwanaket) 的恩惠
น้อมเคารพในคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์

謹以此施法之功德與我們在輪迴裡每一世的父母 師長 同修 親友 仙人 各位讀者及其他一切眾生分享
กุศลในการนี้ ข้าพเจ้าขออุทิศแด่บิดามารดาในทุกภพทุกชาติ ครูบาอาจารย์ ญาติมิตรสหาย เทวดา และผู้อ่าน รวมถึงสัตว์ทั้งหลาย

By line group Just Dhamma

หมายเหตุ
ที่มา : การสนทนาธรรมออนไลน์ระหว่างท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ กับ ชาวจีน

สรุปใจความภาษาจีน โดย 陳品彤 เฉินผิ่นถง (คุณแพท)
แปลภาษาไทย โดย คุณปาล สว่างพัฒนกุล (黃如蓮)