เห็นประโยชน์ของธรรมที่เป็นกุศล

หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๖๑๖]

เห็นประโยชน์ของธรรมที่เป็นกุศล

ข้อความในอรรถกถา ขุททกนิกาย จริยาปิฎก ปกิณณกกถา มีข้อความว่า

อนึ่ง ผู้มีปัญญาเท่านั้น เป็นผู้มีความอดกลั้นต่อความเสียหายของผู้อื่น เป็นต้น ผู้มีปัญญาทราม ไม่เป็นผู้อดกลั้น ความเสียหายที่ผู้อื่นนำไปให้แก่ผู้ปราศจากปัญญา ย่อมเพิ่มพูนความเป็นปฏิปักษ์ (ข้าศึก) ของความอดทน แต่ความเสียหายเหล่านั้น ของผู้มีปัญญา ย่อมเป็นไปเพื่อความมั่นคงแห่งขันติ (อดทน) นั้น ด้วยเพิ่มพูนความสมบูรณ์แห่งขันติ

เพราะฉะนั้น ในขณะนี้ชีวิตต่อไปข้างหน้าก็พิจารณาว่า ท่านจะเป็นบุคคลประเภทใด คือถ้าเป็นผู้ที่มีปัญญาแล้วเป็นผู้มีความอดกลั้นความเสียหายที่ผู้อื่นนำไปให้ แต่สำหรับผู้ที่ปราศจากปัญญาแล้ว ย่อมเพิ่มพูนความเป็นปฏิปักษ์ต่อความอดทน

ข้อความต่อไปมีว่า

ผู้มีปัญญาเท่านั้น ไม่ทำการแบ่งแยกคนที่รัก คนกลาง และคนที่เป็นศัตรู เป็นผู้ฉลาดในการนำประโยชน์เข้าไปในที่ทั้งปวง

พระธรรมทั้งหมดมีประโยชน์ถ้าจะพิจารณาแล้วก็จะเห็นว่าพระผู้มีพระภาคทรงเกื้อกูลพุทธบริษัท ด้วยการที่ทรงแสดงธรรมที่เป็นอนุสาสนี คือซ้ำแล้วซ้ำอีก เพื่อที่จะให้พิจารณาให้เห็นประโยชน์ของธรรมที่เป็นกุศล คือผู้มีปัญญาเท่านั้น ไม่ทำการแบ่งแยกคนที่รัก คนกลาง และคนที่เป็นศัตรู คือไม่เลือกพวกพ้อง หรือว่าเป็นฝ่ายหนึ่งฝ่ายใด แต่เป็นผู้ฉลาดในการนำประโยชน์เข้าไปในที่ทั้งปวง

นี่คือผู้ฉลาดจริงๆ เป็นผู้ที่อดทนเพื่อประโยชน์ เพราะเหตุว่าถ้าไม่อดทน ก็จะไม่เกิดประโยชน์ แต่จะเป็นโทษสำหรับตนเอง

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย