พาลอยู่ไม่ไกล อยู่ใกล้ที่สุด

หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๖๓๖]

พาลอยู่ไม่ไกล อยู่ใกล้ที่สุด

คนพาลอยู่ไหน เห็นไหม? ใครพบคนพาลบ้าง? เพราะฉะนั้น การฟังธรรมไม่ใช่เพียงฟังเรื่องราวหรือว่าคำที่กล่าวถึงเรื่องนั้นคำนั้นเท่านั้น แต่จะต้องไตร่ตรองให้เป็นความเข้าใจที่ถูกต้องด้วย

คนพาลอยู่ไหน? หาเจอไหม? ที่นี่มีคนพาลหรือเปล่า? มี เห็นไหม? ไม่ไกลเลย ไม่ใช่อยู่ในหนังสือไม่ใช่อยู่ในตำรา ขณะใดที่อกุศลเกิดขึ้นแล้วไม่รู้โทษของอกุศล ขณะนั้นไม่ได้คิดเลยใช่ไหม โลกหน้าจากขณะจิตที่กำลังเป็นอกุศลขณะนั้นจะเป็นอย่างไร มีความพอใจเพียงแต่ว่าโกรธหรือว่าโลภหรืออะไรก็แล้วแต่ มีความต้องการมีความอยากได้ เห็นแต่ว่าในโลกนี้ถ้าได้มาก็จะเป็นสุขอย่างนั้นอย่างนี้ แต่ว่าถ้าเป็นผู้ที่ละเอียด แม้แต่ขณะที่โกรธ คนพาลเป็นอย่างไร โลกหน้าของขณะที่โกรธนั้นเป็นอย่างไร? ไม่ได้คิดเลย เห็นแต่โลกนี้ นี่โกรธ แล้วโลภะล่ะ มีความต้องการมีความติดข้องมากมาย เห็นแต่เพียงว่าชาตินี้จะมีความสุขด้วยความติดข้องไม่ว่าจะโดยทุจริตหรือว่าโดยประการใดก็ตาม ความติดข้องขณะนั้น โลกหน้าเป็นอย่างไรก็ไม่ได้คิดเลยไปไหน? ก็ไม่ได้คิดอีก

เพราะฉะนั้น ธรรมนี่มีการที่เราจะสามารถเป็นผู้ที่เข้าใจประโยชน์ของการฟัง ประโยชน์ของพระธรรมที่ทรงแสดงเพื่อใคร? เพื่ออนุเคราะห์ให้ผู้ที่ไม่รู้ (ได้รู้) ขณะโกรธขณะนั้นอวิชชาไม่เห็นโทษแน่ๆ ถึงแม้โกรธแล้ว ขณะนั้นก็ยังไม่รู้อีกว่าจะไปไหนจากความโกรธ จะไปไหนจากความโลภ จะไปไหนจากความหลงการไม่รู้ความจริงของสิ่งที่ปรากฏ ถ้าหลงไปไหน? สัตว์ดิรัจฉานก็ได้ ไม่รู้อะไรเกิดมาแล้วก็เท่านั้นเอง กิน นอน ดูมด ดูหนอน ดูอะไรทุกสิ่งทุกอย่างก็เท่านั้นเอง นี่ก็แสดงให้เห็นว่าถ้าเป็นผู้ที่รู้เหตุรู้ผลจริงๆ ย่อมคำนึงถึงผลของสิ่งที่เกิดจากโลกนี้ ถ้าโลกนี้เป็นอกุศลมากๆ โลกหน้าเป็นอย่างไรก็รู้ได้เลยใช่ไหม?

เพราะฉะนั้น พาลกับบัณฑิตก็ต่างกันที่ว่าคนพาลไม่ได้คิดถึงอกุศลในขณะที่เกิดว่าจะไปสู่โลกไหน แต่ว่าถ้าเป็นผู้ที่มีความเข้าใจจริงๆ ปัญญาถึงจะเป็นบัณฑิต เห็นโทษของอกุศลแม้เพียงเล็กน้อย ไม่ใช่แต่เฉพาะชาตินี้ชาติเดียว ยังจะต้องติดตามไปอีก

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย