ถามประวัติความเป็นมาของคำว่า นะโม

นะโม ตัสสะ ภควโต อรหโต สัมมาสัมพุทธัสสะ

ผู้กล่าว นะโม ครั้งแรกในโลก

๑. นะโม ... สาตาคียักข์

๒. ตัสสะ ... อสุรินทรราหู

๓. ภควโต ... ท้าวจาตุมหาราช "ทรงเปล่งเสียงพร้อมกันทั้งสี่พระองค์"

๔. อรหโต ... ท้าวสักกะจอมเทพ

๕. สัมมาสัมพุทธัสสะ ... ท้าวสหัมบดีพรหม

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น ซึ่งเป็นผู้ไกลจากกิเลส ตรัสรู้ชอบได้โดยพระองค์เอง

ข้อความบางส่วนจาก ฎีกา นโมนามผู้กล่าว นโมมีปุจฉาถามเข้ามาว่า นโม นี้ จะว่ามีผู้หนึ่งผู้ใดแต่งไว้? วิสัชชนา คำว่า นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส นี้ เทวดา ๕ พระองค์ เป็นผู้กล่าวองค์ละบทๆ เพื่อจะนมัสการแด่พระผู้มีพระภาคเจ้าผู้อรหันต์ทั้งหลาย ฯ ปุจฉา ซึ่งว่าเทพยดาทั้ง ๕ ตน ได้กล่าวตนละบทๆ นั้น คือคนใดได้กล่าวบทใดบ้าง? วิสัชชนา ข้อนี้พึงทราบตามวาระพระบาลีที่ได้ยกไว้ข้างต้น ซึ่งท่านได้รจนาไว้ในพระคัมภีร์ นั้นว่า นโม สาตาคิริยกฺโข แปลว่า นโม นั้น สาตาคิริยักษ์ กล่าวนมัสการตสฺส อสุรินฺโท ตสฺส นั้น อสุรินทราหู กล่าวนมัสการภควโต จาตุมหาราชา ภควโต นั้น อันท้าวจาตุมหาราชิกา กล่าวนมัสการอรหโต สกฺโก อรหโต นั้น ท้าวสักกเทวราช กล่าวนมัสการสมฺมาสมฺพุทฺธสฺส มหาพฺรหฺมา สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส นั้น อันท้าวมหาพรหม กล่าวนมัสการ แด่สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ตนละบทๆ ดังนี้ พระคาถามีปรากฏอยู่ในฎีกามงคลร้อยแปด
พระอรหัตเจ้าทั้งหลายพิจารณาเห็นว่า อักษรทั้ง ๕ บทนี้ แต่ละบทๆ ล้วนเป็นคำกล่าวนมัสการทั้งสิ้น ฐปิตา จึงได้ประมวลเข้าไว้เป็นบทเดียวกัน ฯลฯ

เชิญคลิกอ่านได้ที่ ...

ผู้สั่งสมในพุทธานุสสติ

กราบขอบพระคุณและอนุโมทนาค่ะ

ยังไม่พบประวัติ ในเรื่อง คำว่านโมจากพระไตรปิฎกและอรรถกาที่ระบุ ว่าใครเป็นคนกล่าวคนแรก เช่นว่า ยักษ์ เป็นคนกล่าวคนแรก เป็นต้น แต่มีคนอื่นกล่าว แต่ก็ไม่ได้แสดงว่าเป็นคนแรกที่กล่าว

ขออนุโมทนา

ในพระไตรปิฏกมีตัวอย่างแสดงไว้ว่ามีอมนุษย์มาดึงขาเด็ก เด็กระลึกถึงพุทธานุสสติ จึงกล่าวคำว่า นโมพุทธัสสะ เพราะเด็กได้สะสมพุทธานุสสติไว้ อมนุษย์จึงไม่ทำร้าย และตามรักษาเด็กค่ะ แต่ก็ไม่มีข้อความในพะไตรปิฎกที่แสดงไว้ว่าใครเป็นคนแรกที่กล่าวค่ะ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ยินดีในกุศลจิตค่ะ

ขอบคุณครับอนุโมทนาสาธุครับ