แด่...ทุกท่านที่กำลังแสวงหา...ความรัก [ราชสูตรที่ ๑]

อรรถกถาราชสูตร

... พระพุทธเจ้าข้า หม่อมฉันไม่มีใครอื่นที่จะเป็นที่รักยิ่งไปกว่าตน. พระเทวีแม้ตรัสแล้วประสงค์จะกระทำอรรถที่ตนยืนยันให้ประจักษ์แก่พระราชาด้วยอุบาย จึงทูลถามพระราชาเหมือนที่พระราชาตรัสถามเองว่า พระพุุทธเจ้าข้า ก็พระองค์มีใครอื่นเป็นที่รักยิ่งกว่าตน. ฝ่ายพระราชาไม่อาจกลับ (ความ) ได้ เพราะพระเทวีตรัสโดยลักษณะพร้อมทั้งกิจ แม้พระองค์เองก็ตรัสโดยลักษณะพร้อมทั้งกิจ จึงตรัสยืนยันเหมือนดังพระเทวีตรัสยืนยัน. ก็ครั้นตรัสยืนยันแล้ว เพราะความที่พระองค์มีปัญญาอ่อน จึงทรงดำริอย่างนี้ว่า เราเป็นพระราชาผู้เป็นใหญ่ในแผ่นดิน ครอบครองปกครองปฐพีมณฑลใหญ่ การจะยืนยันว่า เราไม่เห็นคนอื่นซึ่งเป็นที่รักยิ่งกว่าตน ดังนี้ ไม่สมควรแก่เราเลย แต่นางนี้ เป็นหญิงถ่อย ชาติชั่ว เราตั้งไว้ในตำแหน่งสูง ที่ยังไม่รักเราผู้เป็นสามีอย่างแท้จริง ยังกล่าวต่อหน้าเราว่า ตนเท่านั้นเป็นที่รักแก่ตน ดังนี้แล้ว จึงไม่พอพระทัยประท้วงว่า เธอรักพระรัตนตรัยมากกว่าหรือ. พระเทวีกราบทูลว่า พระพุทธเจ้าข้า

หม่อมฉันปรารถนาสุขในสวรรค์ และสุขในมรรคเพื่อตน แม้พระรัตนตรัย หม่อมฉันก็รัก เพราะฉะนั้น ตนนั่นแล จึงเป็นที่รักยิ่งของหม่อมฉัน. ก็สัตวโลกทั้งหมดนี้ รักคนอื่นก็เพื่อประโยชน์ตนเองเท่านั้น

แม้เมื่อปรารถนาบุตร ก็ปรารถนาว่า บุตรนี้จักเลี้ยงดูเราในยามแก่ เมื่อปรารถนาธิดา ก็ปรารถนาว่า ตระกูลของเราจักเจริญขึ้น เมื่อปรารถนาภริยา ก็ปรารถนาว่า จักบำเรอเท้าเรา เมื่อปรารถนาแม้คนอื่นจะเป็นญาติมิตรหรือพวกพ้อง ก็ปรารถนาเนื่องด้วยกิจนั้นๆ

ดังนั้น ชาวโลก เป็นผู้เห็นแต่ประโยชน์ตนเท่านั้น จึงรักคนอื่น

รวมความว่า พระเทวี มีความประสงค์อย่างนี้แล. ลำดับนั้น พระราชาทรงพระดำริว่า นางมัลลิกานี้ เป็นผู้ฉลาดเป็นบัณฑิต เฉียบแหลม กล่าวว่า ตนนั้นแล เป็นที่รักยิ่งแก่เรา แม้ตนของเรานั้นแหละ ก็ปรากฏว่าเป็นที่รัก เอาเถอะ เราจักกราบทูลเรื่องนี้แด่พระศาสดา

บรรดาบทเหล่านั้น บทว่า สพฺพา ทิสา อนุปริคมฺม เจตสา ความว่า ส่งจิตไปด้วยอำนาจการแสวงหาทั่วหมดทั้ง ๑๐ ทิศ

บทว่า เนวชฺฌคา ปิยตรมตฺตนา กฺวจิ ความว่า คนบางคน มีความอุตสาหะอย่างแรง แสวงหาบุคคลอื่น ผู้เป็นที่รักยิ่งแก่ตน ไม่พึงพบ คือไม่พึงประสบในที่ใดที่หนึ่ง คือในทุกทิศ.

บทว่า เอวํ ปิโย ปุถุ อตฺตา ปเรสํ ความว่า สัตว์เหล่านั้นๆ ก็มีตนเป็นที่รักมาก คือเป็นพวกๆ เหมือนอย่างนั้น คือจะหาใครๆ ผู้เป็นที่รักยิ่งกว่าตนไม่ได้.

บทว่า ตสฺมา น หึเส ปรมตฺตกาโม ความว่า เพราะเหตุที่สัตว์ทั้งหมดรักตัวเอง คือ รักสุข เกลียดทุกข์อย่างนี้ ฉะนั้น ผู้รักตนเมื่อปรารถนาหิตสุขเพื่อตน จึงไม่เบียดเบียน ไม่ฆ่าสัตว์อื่น โดยที่สุดมดดำมดแดง ทั้งไม่เบียดเบียนด้วยปหรณวัตถุ มีฝ่ามือ ก้อนดิน และท้อนไม้ เป็นต้น

จริงอยู่ เมื่อตนทำทุกข์ให้แก่ผู้อื่น ทุกข์นั้นเป็นเหมือนก้าวออกมาจากกรรมที่ตนทำไว้แล้วนั้นจักปรากฏในตนเวลาใกล้ตาย ก็ข้อนี้ เป็นธรรมดาของกรรม นั่นแล.

ขออนุโมทนาค่ะ

เมตตาย่อมอยู่เหนือกว่าความรัก

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย

[เล่มที่ 74] พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย จริยาปิฎก เล่ม ๙ ภาค ๓ - หน้าที่ 441

ข้อความบางตอนจาก

มูคผักขจริยา

เราจะ เกลียดพระมารดาพระบิดาก็หามิได้ เราจะ เกลียดตนเองก็หามิได้ แต่พระสัพพัญญุตญาณ เป็นที่รักของเรา

ขออุทิศกุศลให้สรรพสัตว์

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย

... อนุโมทนาค่ะ

สาธุ

อยากได้ความรักที่เกิดจากความเมตตามากกว่า เพราะไม่เป็นพิษเป็นภัยกับใครๆ สังคมจะอยู่ด้วยความรักที่เกิดจากความเมตตา ถ้าคนส่วนใหญ่รักด้วยเมตตา จะดีมาก ไม่ใช่รักเพื่อต้องการยึดและครอบครองเป็นเจ้าของ เมื่อไม่ได้ตามต้องการก็เกิดความทุกข์ ทำให้เกิดความเดือดร้อนวุ่นวายไปหมด

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย

ความรักเสมอด้วยตนไม่มี

ให้เขาเมตตาดีกว่ารักค่ะ

ก็เข้าใจและเห็นด้วยค่ะ แต่ก็ยังอยากจะรัก อยากเป็นที่รัก และอยากถูกรักค่ะ

เห็นกำลังของ โลภะ หรือยังคะ นี่แหละค่ะ "ทุกขสมุทัย" เหตุของความทุกข์ทั้งมวล อยากน้อยก็ทุกข์น้อย อยากมากก็ทุกข์มาก หมดอยากก็หมดทุกข์

ทุกข์ เพราะรัก แต่เราทุกคนก็ยังอยากมีรัก

ขอบพระคุณค่ะ

อนุโมทนาค่ะ

สาธุ

กราบอนุโมทนา ค่ะ

กราบขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขออนุโมทนาครับ

ขอบพระคุณและขออนุโมทนาค่ะ