กุศล คือ สภาพธรรมที่ดีงามไม่เป็นโทษภัย
“กุศล” คือ สภาพธรรมที่ดีงามไม่เป็นโทษภัย บางท่านเข้าใจว่าท่านสามารถจะทำกุศลได้เฉพาะเวลาที่มีทรัพย์สินเงินทองเท่านั้น แต่ลืมความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ถึงแม้ไม่มีเงินแต่มีสิ่งของที่พอจะแบ่งปันเจือจานสละให้ เพื่อช่วยเหลือบุคคลอื่นๆ ได้ ท่านจะสละให้เพื่อช่วยเหลือคนอื่นได้ไหม ถ้าสละให้ไม่ได้ ขณะนั้นเป็นกุศลหรืออกุศล ผู้ที่ไม้รู้ว่ากุศลจิตเป็นจิตที่ดีงามไม่มีโทษ ก็อาจจะคิดเศร้าหมองใจว่า ท่านขาดเงิน ท่านทำบุญไม่ได้ แต่ความจริงนั้น ถึงแม้ว่าไม่มีเงินที่จะทำทานกุศล ก็มีกุศลอื่นอีกหลายประการที่กระทำได้ เช่น ขณะที่รู้สึกเป็นมิตรไมตรีกับบุคคลอื่นมีจิตอ่อนโยน พูดคำที่อ่อนหวานด้วยใจจริง ช่วยเหลือเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่เจือจาน ขณะนั้นเป็นกุศล เป็นสภาพธรรมที่ ไม่เป็นโทษภัยใดๆ เลย
เวลามีคนมาขอยืมเงินด้วยบอกว่าลำบาก เราไม่ให้เพราะให้เราก็คงจะลำบาก หรือไม่ได้เงินคืน เช่นนี้เรียกว่า สละให้ไม่ได้ เป็นอกุศลหรือเปล่า หรือเวลามีคนขอความช่วยเหลือ ก็ช่วยได้แต่ต้องลำบากกายบ้าง ลำบากใจบ้าง เลยตัดสินใจไม่ช่วย เช่นนี้เป็นสภาพอกุศลไหมค่ะ
ขณะใดที่จิตไม่เป็นไปในทาน ศีล ภาวนา ขณะนั้นชวนจิตเป็นอกุศล
การทำความดีทุกอย่างต้องมีวิริยะ ถ้าขาดวิริยะ กุศลก็ไม่สำเร็จ เรายอมลำบากหน่อย
ถ้าสามารถช่วยเขาได้ เพราะนอกจากสละทรัพย์แล้ว ก็เป็นการสละกิเลสของตัวเองด้วย
