ปัญญา รู้ถูกต้อง

智慧 正確的瞭解

ปัญญา รู้ถูกต้อง

問: 邪見也是無我，不是我的嗎？

ผู้ถาม: ทิฏฐิก็ไม่ใช่เรา ไม่เป็นเราด้วยใช่ไหม?

Ajhan Sujin: 諸法無我是什麼？是一切事物中找不到一個“我”的存在，全部都不是我們所想所認認為的是有某個東西，全部一切的法都不是我，沒有我，無我（anatta）邪見也是無我的。 比如，在那裡的法是貪愛，貪愛就是貪愛任何人都不能改變，是無我。 如果邪見沒有生起會有邪見嗎？

อ.สุจินต์: สัพเพธัมมาอนัตตา คืออะไร? เป็นทั้งหมดเลย หาเราไม่เจอเลย ไม่มีเราเลย ทั้งหมดคือ ไม่ได้เป็นสิ่งหนึ่งสิ่งใดอย่างที่เราเคยคิด ไม่ใช่เรา ไม่เป็นเรา ไม่มีเรา เป็นอนัตตา ซึ่งก็รวมทั้งทิฏฐิด้วย เช่น ขณะที่โลภะเกิด โลภะก็คือโลภะ ใครๆ ก็เปลี่ยนแปลงลักษณะของโลภะให้เป็นอย่างอื่นไม่ได้ ถ้าทิฏฐิไม่เกิด จะมีทิฏฐิได้ไหม?

問: 沒有

ผู้ถาม: มีไม่ได้ครับ

Ajhan Sujin: 當我們認為我們的周圍好像有人，有東西的存在時，這樣子的認為是不是有邪見？

อ.สุจินต์: ในขณะที่เราเข้าใจว่ารอบๆ ตัวเรามีสิ่งของหรือเป็นสิ่งหนึ่งสิ่งใดนั้น การเข้าใจอย่างนี้มีทิฏฐิด้วยหรือเปล่า?

問: 我想是有，但當時並沒有意識到。

ผู้ถาม: ผมคิดว่ามีครับ แต่ว่าขณะนั้นไม่รู้

Ajhan Sujin: 那一刻有沒有大狀？

อ.สุจินต์: ขณะนั้นมีคุณต้าจ้วงไหม?

問: 有概念

ผู้ถาม: มีบัญญัติ

Ajhan Sujin: 那概念是什麼意思？是不是想著有一個人，有一個大狀的概念？

อ.สุจินต์: บัญญัติหมายความว่าอะไร? หมายความว่าเข้าใจว่ามีคนๆ หนึ่งที่เป็นคุณต้าจ้วงใช่ไหม?

問: 對。

ผู้ถาม: ใช่ครับ

Ajhan Sujin: 如果沒有任何法，會有大狀嗎？

อ.สุจินต์: ถ้าไม่มีสภาพธรรมใดๆ เลย จะมีคุณต้าจ้วงได้ไหม?

問: 沒有。

ผู้ถาม: มีไม่ได้ครับ

Ajhan Sujin: 倘若什麼都沒有就不會有概念了，當你用概念這個字的時候，不管是你本人或者對 任何一件事的一種概念，它所代表的其實有那個法在那裡，才有了概念這個名稱是方便溝通知道它的意思， 有法嗎？還是並沒有法只有概念？

อ.สุจินต์: ถ้าอะไรๆ ก็ไม่มีเลย บัญญัติก็จะมีไม่ได้ เวลาที่เราใช้คำว่า"บัญญัติ" คำนี้ ไม่ว่าจะเป็นที่ตัวแต่ละคน หรือเป็นความนึกคิดถึงสิ่งหนึ่งสิ่งใด หมายความว่ามีสภาพธรรมอยู่ที่นั่น จึงได้มีคำบัญญัติเพื่อให้เข้าใจว่าหมายถึงสิ่งนั้น มีธรรมะไหม? หรือว่าไม่มีธรรมะเลย มีแต่บัญญัติ?

問: 是有法然後才有概念。

ผู้ถาม: มีธรรมะ จากนั้นจึงจะมีบัญญัติ

Ajhan Sujin: 所以什麼才是真的？法還是概念？

อ.สุจินต์: เพราะฉะนั้นอะไรจริง? ธรรมะ หรือ บัญญัติ?

問: 法是真的。

ผู้ถาม: ธรรมะ คือความจริง

Ajhan Sujin: 眼識是真的嗎？眼識是法還是概念？

อ.สุจินต์: จิตเห็น มีจริงไหม? จิตเห็นเป็นธรรมะหรือเป็นบัญญัติ?

問: 眼識是真的，眼識是法。

ผู้ถาม: จิตเห็นมีจริง จิตเห็นเป็นธรรมะครับ

Ajhan Sujin: 眼識不是大狀？

อ.สุจินต์: จิตเห็นไม่ใช่คุณต้าจ้วงใช่ไหม?

問: 不是。

ผู้ถาม: ไม่ใช่ครับ

Ajhan Sujin: 眼識生起 ，我們才會說正在看見，倘若沒有任何因緣條件讓眼識生起，會有這個大狀我在看嗎？

อ.สุจินต์: จิตเห็นเกิดขึ้น เราจึงกล่าวได้ว่ากำลังเห็นอยู่ ถ้าไม่มีเหตุปัจจัยใดๆ ให้จิตเห็นเกิด จะมีคุณต้าจ้วงที่กำลังเห็นอยู่ไหม?

問: 不會。

ผู้ถาม: มีไม่ได้ครับ

Ajhan Sujin: 真相是什麼？ 看到的並沒有什麼被看到，被看到的只是一個法，是因緣條件讓眼識生起去看，就只是看。 那麼只是一直在看是嗎？有沒有別的嗎？

อ.สุจินต์: ความจริงคืออะไร? สิ่งที่กำลังเห็น ไม่ได้เป็นใคร ไม่ใช่สิ่งหนึ่งสิ่งใด เป็นแต่เพียงธรรมะ เมื่อมีเหตุปัจจัยให้จิตเห็นเกิดขึ้นเห็น ก็มีแต่สภาพเห็น มีแต่เห็นตลอดเลยหรือเปล่า? มีอย่างอื่นอีกไหม?

問: 有

ผู้ถาม: มีครับ

Ajhan Sujin: 當有別的法生起的時候，那一刻眼識在哪裡？

อ.สุจินต์: ในขณะที่กำลังมีสภาพธรรมอื่นเกิด ขณะนั้นจิตเห็นอยู่ไหน?

問: 滅去了。

ผู้ถาม: ดับไปแล้วครับ

Ajhan Sujin: 眼識是不是滅去再也不會生起了？

อ.สุจินต์: จิตเห็นดับไปแล้ว จะไม่กลับมาเกิดอีกเลยใช่ไหม?

問: 滅去的那個眼識再也不會生起了。

ผู้ถาม: จิตเห็นที่ดับไปแล้วจะไม่กลับมาเกิดอีกครับ

Ajhan Sujin: 認為那個在看是大狀我在看，但在看的並不是大狀。

อ.สุจินต์: ที่เข้าใจว่าเป็นคุณต้าจ้วงเห็น แต่ที่กำลัง เห็นนั้นไม่ใช่คุณต้าจ้วง

問: 是的，我們認為這是我的身體，是我在看，認為有一個我的存在，實際上是因緣條件使它生起，所以根本沒什麼我存在。

ผู้ถาม: ครับ เราเข้าใจว่านี่คือร่างกายของเรา เป็นเราที่กำลังเห็น เข้าใจว่ามีตัวเรา แต่แท้จริงแล้วเขาเกิดเพราะเหตุปัจจัย ดังนั้นจึงไม่มีตัวเราเลย

Ajhan Sujin: 這就是真相，諸法無我的意義，一切全部就只是法，是因緣條件而生起，不是任何東西，不是我，沒有我，法的真相是無我。

อ.สุจินต์: นี่ก็คือความจริง ความหมายของคำว่า สัพเพธัมมาอนัตตา คือทั้งหมดเป็นเพียงธรรมะ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ไม่เป็นสิ่งหนึ่งสิ่งใด ไม่ใช่เรา ไม่มีเรา ธรรมะทั้งหมดที่มีจริง ไม่ใช่เรา

問: 謝謝

ผู้ถาม: ขอบคุณครับ

Ajhan Sujin: 見解（ditthi）它是一種法，所以什麼是錯誤的見解? 什麼是正確的見解？ 錯誤的見解當然不會是正確的，正確的見解當然也不會是錯誤的。 當正確的瞭解生起的那一刻，那一刻當然知道什麼是不對的。 所以什麼是錯誤的見解，什麼是正確的見解，這兩者是很大的差別。 當真的知道什麼是正確的見解時，當然就知道什麼是錯誤的見解，而且有非常多的錯誤的見解。 正確的見解對真相如此的真實，對的就是對的，真的就是真的，不是就不是。 當智慧或正確的瞭解生起時，智慧知道什麼是對，什麼是錯。

อ.สุจินต์: ทิฏฐิ ความเห็น คือสภาพธรรมชนิดหนึ่ง อะไรคือความเห็นผิด? อะไรคือความเห็นถูก? แน่นอนว่าความเห็นผิดต้องไม่ใช่ความเห็นถูก และความเห็นถูกก็ไม่ใช่ความเห็นผิด ในขณะที่ความเข้าใจถูกเกิดขึ้น ขณะนั้นจะรู้ว่าอะไรคือความเห็นผิด เพราะฉะนั้นอะไรคือความเห็นผิด? อะไรคือความเห็นถูก? สองอย่างนี้แตกต่างกันมาก ในขณะที่รู้จริงๆ ว่าอะไรคือความเห็นถูก แน่นอนว่าขณะนั้นย่อมรู้ว่าอะไรคือความเห็นผิด และจะรู้ว่ามีความเห็นผิดเยอะแยะมากมาย ความเห็นถูกนั้น ตรงต่อความจริงอย่างยิ่ง ถูกคือถูก จริงคือจริง ไม่ใช่ ก็คือไม่ใช่ ในขณะที่ความเห็นถูกเกิดขึ้น ปัญญารู้ว่าอะไรคือถูก อะไรคือผิด

所以智慧培養出來的“誠實波羅蜜”（sacca- parami) ，是誠實於真相。 倘若真的瞭解真相，就不會把錯當作是對的，把對當作是錯的，智慧能辨別什麼是對什麼是錯。 因此把錯誤的不正確的向大家提醒這就是好朋友，“智慧”是勇敢的分享，何為正確，何為錯誤 。 即使並沒有說出來，但行為上智慧仍然知道什麼是對什麼是錯。 智慧正確的瞭解它的生起是好朋友，是友善的，因此，在輪迴中最珍貴的出現就是智慧。 既然如此，你會不會很願意的與他人分享什麼是對什麼是錯？

ดังนั้นการอบรมเจริญปัญญาที่เป็นสัจจบารมี คือตรงต่อความจริง ถ้าเข้าใจความจริง จะไม่มีทางทำให้เห็นว่าสิ่งที่ผิดเป็นสิ่งที่ถูก และสิ่งที่ถูกเป็นสิ่งที่ผิด ปัญญา สามารถแยกแยะได้ว่าอะไรคือถูก อะไรคือผิด เพราะฉะนั้นการกล่าวเตือนสิ่งที่ผิด สิ่งที่ไม่ถูกต้อง ให้ผู้อื่นนั้นได้รู้และเข้าใจ คือความเป็นเพื่อนที่ดี "ปัญญา"กล้าที่จะบอกว่า อะไรคือสิ่งที่ถูก อะไรคือสิ่งที่ผิด หรือแม้ว่าจะไม่ได้กล่าวออกมา เพียงการกระทำ ปัญญาก็รู้ว่าอะไรถูกอะไรผิด การเกิดขึ้นของปัญญาความเห็นที่ถูกต้อง คือเพื่อนที่ดี เป็นมิตรที่ดี เพราะฉะนั้นสิ่งที่มีค่าที่สุดในสังสารวัฏฏ์ก็คือการเกิดขึ้นของปัญญา รู้อย่างนี้แล้ว จะยินดีที่จะกล่าวสิ่งที่ถูก หรือบอกว่าอะไรคือสิ่งที่ผิด กับคนอื่นไหม?

問: 願意的。

ผู้ถาม: ยินดีครับ

Ajhan Sujin: 那你現在能不能分享一些什麼是對，什麼是錯？

อ.สุจินต์: ตอนนี้พอที่จะบอกได้บ้างไหมว่าอะไรคือสิ่งที่ถูก อะไรคือสิ่งที่ผิด?

問: 老師向我們教導分享佛陀所宣說的言教，究竟實相是什麼樣的，概念是什麼樣的， 讓我們知道究竟實相與概念是區別。 只有智慧真正的瞭解才能知道這些真相深奧內容。

ผู้ถาม: ท่านอาจารย์ชี้แนะแสดงความละเอียดคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าให้เราได้เข้าใจว่าความจริงที่จริงที่สุดนั้นเป็นอย่างไร บัญญัติเป็นอย่างไร ให้ทราบว่าสิ่งที่จริงที่สุดกับบัญญัตินั้นต่างกันอย่างไร มีเพียงปัญญาความเห็นที่ถูกต้องเท่านั้นที่จะรู้ซึ้งถึงความหมายอันลึกซึ้งของความจริงเหล่านี้ได้

Ajhan Sujin: 內觀冥想中心裡的練習，會培養出 真的瞭解在那裡的真相是什麼嗎？

อ.สุจินต์: สำนักปฏิบัติสมาธิสามารถที่จะทำให้เข้าใจความจริงของสิ่งที่อยู่ที่นั่นได้ไหม?

問: 不會，那是去瞭解另外的而不是瞭解佛陀所說的真理。

ผู้ถาม: ไม่ได้ นั่นคือการไปเข้าใจในอย่างอื่น ไม่ใช่การเข้าใจในคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

Ajhan Sujin: 這就是正確的瞭解的例子，除此以外還有別的錯誤的見解嗎？

อ.สุจินต์: นี่คือตัวอย่างที่เข้าใจถูกต้อง นอกจากนี้แล้วยังมีความเห็นผิดอย่างอื่นอีกไหม?

問: 除了智慧去瞭解現在正在出現的法，除此之外都是錯。 當然想要知道別的就去學習別的，但如果想要知道究竟實相是什麼，就應該去學習真相，就是老師所教導分享佛陀所說的言教。

ผู้ถาม: นอกจากปัญญาที่เข้าใจในสิ่งที่กำลังปราก ฎเดี๋ยวนี้แล้ว นอกนั้นคือสิ่งที่ผิด แน่นอนว่าเมื่ออยากรู้อย่างอื่นก็ไปศึกษาอย่างอื่น แต่ถ้าอยากรู้ความจริงที่จริงที่สุดคืออะไร ก็ควรที่จะศึกษาความจริง นั่นก็คือสิ่งที่ท่านอาจารย์ชี้แนะแสดงคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

Ajhan Sujin: 長久以來邪見的累積是很深，它的累積會愈來愈加深。 所以在分享正確的道路的那一刻，那一刻是好朋友拯救不要讓他們往錯的道路。 所以好朋友會去分享讓他人瞭解真相是什麼？ 分享真相是最珍貴的禮物，但是如果沒有研讀佛法，沒有真的瞭解三藐三佛陀所說的言教，沒有堅定的瞭解真相，我們也沒有辦法真正的去幫助我們的朋友，家人以及周圍的人，反而是會往向惡道去。

อ.สุจินต์: ความเห็นผิดสะสมมานานแสนนาน ยิ่งนานวันก็จะยิ่งลึกยิ่งมาก ดังนั้นในขณะที่กำลังแสดงหนทางที่ถูกต้องนั้น ขณะนั้นเป็นเพื่อนที่ดีเป็นมิตรที่ช่วยเหลือไม่ให้ผู้อื่นเดินไปในหนทางที่ผิด ดังนั้นเพื่อนที่ดีย่อมแสดงความจริงให้ผู้อื่นได้เข้าใจว่าอะไรคือความจริง? การกล่าวแสดงความจริงเป็นของขวัญที่ล้ำค่าที่สุด แต่ถ้าไม่ได้ศึกษาพระธรรม ไม่มีความเข้าใจในคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ไม่มีความเข้าใจที่มั่นคงในความจริง ก็ไม่มีทางที่เราจะไปช่วยเหลือเพื่อน ครอบครับ รวมไปถึงบุคคลรอบๆ ข้างได้ ในทางกลับกัน ก็อาจจะนำไปสู่หนทางที่ผิดด้วย

問: 在我們還沒有真正的瞭解佛法前，我們都還是在有我的世界裡面，要如何培養正確的瞭解？ 能直接知道法出現的關鍵點是什麼？

ผู้ถาม: ก่อนที่เราจะเข้าใจพระธรรมอย่างแท้จริง เราก็ยังคงอยู่ในโลกของความมีตัวเรา แล้วจะ อบรมเจริญความเข้าใจที่ถูกต้องอย่างไร? จุดสำคัญที่สามารถรู้ตรงสภาพธรรมที่ปรากฎคืออะไร?

Sarah: 首先我們要知道耐心的寶貴，善心的生起不是那麼快就能生起。 因為長久以來都是活在無明裡，邪見的累積當然也很深。 所以正確的瞭解是需要很有耐心的聽聞思考佛法，什麼都不能作，就只能去瞭解，瞭解現在的法不管是什麼法它一定是有因緣條件而生起的，法是不能改變，是無我，正確的瞭解需要很長的時間慢慢的累積。

ซาร่า: ก่อนอื่นเราต้องรู้ถึงคุณค่าของความอดทน การเกิดขึ้นของกุศลธรรมไม่ใช่จะเกิดขึ้นได้โดยเร็ว เพราะว่าตลอดเวลาที่ผ่านมาเรามีชีวิตอยู่ในความไม่รู้ การสะสมของทิฏฐินั้นลึกมาก ดังนั้นการที่จะมีความเข้าใจที่ถูกต้องก็ต้องมีความ อดทนในการฟังพระธรรม พิจารณาธรรมะ ไม่ต้องไปทำอะไรทั้งนั้น เพียงแค่เข้าใจ เข้าใจสภาพธรรมะที่กำลังปรากฎเดี๋ยวนี้ ไม่ว่าจะเป็นสภาพธรรมใดก็ตาม ต้องมีเหตุปัจจัยจึงทำให้เกิดขึ้นได้ สภาพธรรมเปลี่ยนแปลงไม่ได้ ไม่มีตัวเราที่จะไปทำให้สภาพธรรมเป็นอย่างที่ต้องการได้ ความเข้าใจถูกนั้นต้องใช้เวลาที่นานมากในการที่จะค่อยๆ สะสม

Jon: 堅定的瞭解必須從弱的開始，弱的智慧能夠培養也是因為因緣條件是要先聽到佛陀所教導的真理，所以在座的各位也一樣，能夠培養正確的瞭解關鍵是聽聞正確真實的佛法。 如果沒有聽到正確的佛法不管過去的累世有多少智慧的累積，在這一世都不可能開始有正確的培養。 弱的瞭解與堅定的瞭解這個差距是很大的，微弱的智慧要到堅定的智慧不是突然從微弱就跳到堅定的智慧，它的累積是逐漸的一點一滴的慢慢瞭解甚至是好幾世的。 不管智慧在什麼程度對我們來講最關鍵的就是正確的瞭解佛法，因為不是只聽一兩次就夠了，要從各種各樣不同的角度聽到我們可以接受，能夠增加對真相是什麼進一步的瞭解，最重要的開始就是能聽到正確的佛法。

จอน: ความเข้าใจที่มั่นคงต้องเริ่มจากเล็กๆ น้อยๆ ปัญญาเล็กๆ น้อยๆ ที่จะเจริญขึ้นได้ ก็เพราะมีเหตุปัจจัยที่ได้ยินได้ฟังพระธรรมคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ดังนั้นทุกท่านที่อยู่ที่นี่ก็เช่นกัน จุดที่สำคัญของการอบรมเจริญความเข้าใจที่ถูกต้องได้คือการได้ยินได้ฟังพระธรรมคำสอนที่ถูกต้อง ในสังสารวัฏฏ์ที่ผ่านมา แม้ว่าจะเคยสะสมปัญญามามากเท่าไหร่ก็ตาม แต่หากในชาตินี้ไม่ได้ยินได้ฟังคำสอนที่ถูกต้อง ก็ไม่สามารถที่จะเริ่มต้นอบรบเจริญความเห็นถูก ความเข้าใจเล็กๆ น้อยๆ กับความเข้าใจอย่างมั่นคงนั้นห่างไกลกันมาก จากปัญญาที่เล็กๆ น้อยๆ ไปสู่ปัญญาที่มั่นคงได้นั้น ไม่ใช่อยู่ๆ ก็จะกระโดดจากปัญญาน้อยๆ ไปสู่ปัญญาที่มั่นคงได้ การอบรมเจริญปัญญานั้นต้องค่อยๆ สะสม ค่อยๆ เข้าใจ อาจจะหลายภพหลายชาติกว่าจะเข้าใจทีละนิดทีละนิด ไม่ว่าปัญญาจะอยู่ในระดับใดก็ตาม สิ่งที่สำคัญที่สุดสำหรับพวกเราก็คือการเข้าใจธรรมะให้ถูกต้อง เพราะเหตุว่าการที่ได้ยินได้ฟังพระธรรมคำสอนที่ถูกต้องนั้น ไม่ใช่ฟังเพียงครั้งสองครั้งก็เพียงพอแล้ว แต่ต้องฟังโดยหลากหลายนัย ฟังจนกระทั่งยอมรับได้ ฟังจนสามารถค่อยๆ เข้าใจเพิ่มขึ้น ค่อยๆ เข้าใกล้ว่าอะไรคือสิ่งที่มีจริง การเริ่มต้นที่สำคัญที่สุด คือการได้ยินได้ฟังพระธรรมคำสอนที่ถูกต้อง

問: 我自己對於在佛法的日常生活中的確是需要很多很多的學習，謝謝三位老師的指導分享。

ผู้ถาม: ตัวกระผมเองสำหรับธรรมะในชีวิตประจำวันยังคงต้องเรียนรู้อีกเยอะ ขอบพระคุณอาจารย์ทั้ง3ท่าน ที่ชี้แนะและแบ่งปันครับ

敬感恩阿姜舒淨 (Ajhan Sujin Boriharnwanaket) 的恩惠

น้อมเคารพในคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์

謹以此施法之功德與我們在輪迴裡每一世的父母 師長 同修 親友 仙人 各位讀者及其他一切眾生分享

กุศลในการนี้ ข้าพเจ้าขออุทิศแด่บิดามารดาในทุกภพทุกชาติ ครูบาอาจารย์ ญาติมิตรสหาย เทวดา และผู้อ่าน รวมถึงสัตว์ทั้งหลาย

By line group Just Dhamma

หมายเหตุ

ที่มา การสนทนาธรรมออนไลน์ระหว่างท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ กับ ชาวจีน

สรุปใจความภาษาจีน โดย 陳品彤 เฉินผิ่นถง (คุณแพท)

แปลภาษาไทย โดย คุณปาล สว่างพัฒนกุล (黃如蓮)

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... บทความแปลภาษาจีน