อกุศลเป็นสิ่งที่ควรขัดเกลา

หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๖๖๗]

อกุศลเป็นสิ่งที่ควรขัดเกลา

เรื่องของโลภะเป็นเรื่องที่แสนละเอียดจริงๆ บางท่านทางกาย ทางวาจา ไม่มีอาการของความละโมบ ความอยาก ความหวัง ความต้องการ ให้ปรากฏ แต่ทางใจมี แม้แต่ความคิดที่เกิดขึ้น ก็เกิดขึ้นเพราะเหตุว่ามีความต้องการเป็นปัจจัย เพราะฉะนั้น บางคนอาจจะมีการกระทำทางกาย หรือว่าคำพูดทางวาจา ซึ่งอาจจะดูน่าเลื่อมใส แต่ว่าใจจริงของบุคคลนั้น ใครจะรู้ว่ามีความหวัง มีโลภะ มีความละโมบ มีความปรารถนา มีความต้องการอะไรบ้างหรือเปล่า แต่ผู้ที่อบรมเจริญปัญญาต้องเห็นโทษอย่างละเอียดของอกุศล แล้วก็ควรที่จะขัดเกลา เพราะเหตุว่าถ้ายังเป็นผู้ที่ไม่อิ่มในโลภะ ในความต้องการ ก็ไม่มีวันที่จะหมดโลภะ แต่ถ้าเป็นผู้ที่ไม่อิ่มในกุศลธรรม เพื่อที่จะขัดเกลากิเลสจริงๆ วันหนึ่งก็สามารถที่จะดับกิเลสได้เป็นสมุจเฉท (ถอนขึ้นได้อย่างเด็ดขาด)

ข้อสำคัญต้องเห็นอกุศลตรงตามความเป็นจริงว่า เป็นสภาพธรรมที่ควรที่จะขัดเกลา ให้ละคลาย ให้เบาบาง จนกระทั่งสามารถจะดับได้เป็นสมุจเฉท แต่การที่จะละคลายขัดเกลาอกุศลให้เบาบาง เป็นสิ่งที่ละเอียดแล้วก็ยาก แม้แต่ในเรื่องของเมตตา ถ้าท่านสามารถที่จะรู้ลักษณะของเมตตาจริงๆ ซึ่งต่างกับลักษณะของโลภะ เพราะเหตุว่าลักษณะของโลภะนั้นเป็นอกุศล หนักแล้วก็เดือดร้อน ดิ้นรน กระสับกระส่าย ไม่สงบ ไม่ว่าโลภะจะเกิดขึ้นในขณะไหน ก็ทำให้จิตกระสับกระส่ายหวั่นไหว เดือดร้อนมากหรือน้อยตามกำลังของโลภะ แต่ถ้าเป็นเมตตา ต้องเป็นลักษณะของกุศลที่เบาและสบาย ไม่เดือดร้อน ไม่กระสับกระส่าย มีความปรารถนาดี มีความหวังดี มีความเป็นเพื่อนจริงๆ ทางตา ทางหูด้วย ไม่ใช่เฉพาะทางใจเพียงแค่นึก เพราะเหตุว่าทางตาต้องเห็นแน่นอน และสิ่งที่ปรากฏให้เห็น ก็เป็นสัตว์ บุคคลต่างๆ กัน ทางหู คำพูดของแต่ละคนก็ต่างกันอีก เพราะฉะนั้น เมื่อมีการที่จะได้ยินเสียงของบุคคลต่างๆ ขณะนั้นก็สามารถที่จะรู้ได้ว่าประกอบด้วยเมตตา หรือไม่เมตตาในบุคคลที่ใช้คำพูดต่างๆ เหล่านั้น

นี่เป็นการอบรมเจริญเมตตาจริงๆ ในชีวิตประจำวัน ซึ่งมีตาเห็น มีหูได้ยิน สัตว์บุคคลต่างๆ อยู่ตลอดเวลา และควรจะเป็นผู้ไม่อิ่มในการอบรมเจริญเมตตาให้มีมากขึ้น ถ้ารู้ว่าสามารถที่จะมีเมตตากับบุคคลนี้ได้ ไม่ควรที่จะพอใจเพียงมีเมตตากับบุคคลนี้ได้ แต่ว่ากับบุคคลอื่นๆ ก็ยังสามารถที่จะมีความรู้สึกเป็นเพื่อน มีความรู้สึกสนิทสนมทันทีที่เห็น มีความรู้สึกเหมือนเห็นเพื่อน เห็นมิตรสหายไม่ใช่เห็นศัตรู ไม่ว่าจะเห็นใครทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นชาติชั้นวรรณะภาษาใด ก็จะต้องมีความรู้สึกที่ประกอบด้วยเมตตาในขณะที่เห็น หรือว่าขณะที่ได้ยินได้ไหม? ได้หรือยัง?

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย