จะเชื่ออย่างไร
คำถามจากคุณณัฐวัสส์ จารุรัตนพงศ์
มีผู้ที่มีความเชื่ออย่างหนึ่งพยายามให้เราเชื่อในสิ่งที่เค้าเชื่อ โดยอ้างเหตุผลต่างๆ เราจะตัดสินอย่างไร ผมอ่านกาลามสูตรแล้วเข้าใจว่าสิ่งนั้นจะจริงหรือไม่ก็เป็นไปตามเหตุปัจจัยของคนนั้น ให้เข้าใจสภาวะตามความเป็นจริง ถูกต้องไหมครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ในเกสปุตตสูตร อย่าเชื่อ 10 ประการ และมีคำที่พระองค์ตรัสไว้ เป็นต้นดังนี้
เมื่อใดท่านรู้ด้วยตนนั่นแลว่า ธรรมเหล่านี้ เป็นอกุศล ธรรมเหล่านี้มีโทษ ธรรมเหล่านี้ท่านผู้รู้ติเตียน ธรรมเหล่านี้ ใครประพฤติให้เต็มที่แล้ว เป็นไปเพื่อสิ่งไม่เป็นประโยชน์ เป็นไปเพื่อทุกข์ ดังนี้ ท่านควรละธรรมเหล่านั้นเสีย เมื่อนั้น
มีคำว่า เมื่อใดที่ท่านรู้ด้วยตน ใครรู้ ตน หรือ ปัญญา เป็นปัญญาความเข้าใจถูก และ เข้าใจถูกในอะไร ก็ต้องเข้าใจถูกในความจริงในขณะนี้ ผู้ใดก็ตามให้เข้าใจความในสิ่งที่มีจริงพิสูจน์ได้ เช่น เห็น มีจริงไหม ตามีจริงไหม เสียงมีจริงไหม เสียงเป็นเสียง เสียงไม่ใช่ใคร เสียงเป็นธรรมะ นี่คือความจริงที่พิสูจน์ได้ เชื่อด้วยปัญญาที่เข้าใจความจริงในขณะนี้ แต่ถ้าพูดในสิ่งที่ไม่มีจริงในขณะนี้ พิสุูจน์ไม่ได้ด้วยปัญญา คววรเชื่อหรือไม่ควรเชื่อ ก็แล้วแต่การสะสมปัญญามาหรือไม่ ไม่ว่าฟังเรื่องอะไร จากใคร ไม่ปฏิเสธและเชื่อทันที แต่ปัญญาไตร่ตรองความจริง ว่าเป็นความจริงในขณะนี้หรือไม่นั่นเองครับ ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ที่สำคัญ คือ มีความเข้าใจถูกเห็นถูก สามารถพิจารณาเข้าใจได้ว่า ความจริง เป็นอย่างไร พระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง เพื่อให้ผู้ฟังได้เข้าใจถูก เห็นถูก เป็นปัญญาของผู้ฟังเอง โดยให้ผู้ฟังได้พิจารณาไตร่ตรองในเหตุในผลจริงๆ ไม่ใช่ให้เชื่ออะไรโดยง่าย พราะฉะนั้น ก็จะต้องมีปัญญาเป็นเครื่องพิจารณาเห็นตามความเป็นจริงตรงตามพระธรรม ซึ่งไม่สามารถรู้ได้ด้วยการคิดนึกเดาเอาเอง ไม่สามารถรู้ได้ด้วยการคาดคะเน แต่ต้องด้วยการฟัง การศึกษาพิจารณาไตร่ตรอง เป็นปัญญาของตนเองจริงๆ ซึ่งปัญญานี้เอง เป็นสภาพธรรมที่เข้าใจถูก เห็นถูก ปัญญาแยกแยะได้ว่า อะไรเป็นอะไร อะไรถูก อะไรผิด ปัญญา จึงเป็นที่พึ่งโดยตลอด ปัญญาจะไม่พาไปในทางที่ผิดโดยประการท้ังปวง ครับ
...ยินดีในความดีของทุกๆ ท่านครับ...