การรู้ตัวว่ากำลังคิดไม่ดี เป็นเจตสิกดวงไหน
กราบเรียนถามว่า ขณะที่คิดเรื่องราวต่างๆ แล้วรู้ตัวว่าไม่ควรคิด เป็นเจตสิกดวงไหนครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ขณะที่คิดไม่ดี แน่นอนว่า ขณะนั้น เป็นอกุศลจิต และขณะที่จิตเป็นอกุศล ก็ต้องมีเจตสิกที่เป็นอกุศลประเภทต่างๆ เกิดร่วมด้วย เช่น โมหะ อหิริกะ อโนตัปปะ อุทธัจจะ เป็นต้น และยังมีเจตสิกอื่นๆ อีกที่เกิดร่วมด้วย ตามควรแก่จิตขณะนั้นๆ แต่ถ้ารู้ตัวว่าไม่ควรคิดอย่างนั้น ก็ขึ้นอยู่กับว่า เป็นกุศล ที่เห็นโทษของอกุศล หรือว่า เป็นความไม่สบายใจ เดือดร้อนใจรำคาญใจ ที่ตนเองคิดไม่ดี ถ้าเป็นการเห็นโทษของอกุศล ก็ต้องเป็นกุศลจิต และ เจตสิกฝ่ายดี และเจตสิกอื่นๆ เกิดขึ้นตามควรแก่กุศลจิตขณะนั้นๆ แต่ถ้าเป็นความเดือดร้อนรำคาญใจ จากการที่ตนเองคิดไม่ดี ก็เป็นอกุศลจิต ประเภทที่มีโทสะเป็นมูล ซึ่งมีกุกกุจจะ ความเดือดร้อนราญใจ เกิดด้วย เป็นต้น ทั้งหมดก็แสดงถึงความเป็นจริงของธรรมแต่ละหนึ่งๆ ที่เกิดขึ้นเป็นไปตามเหตุตามปัจจัย ไม่ใช่เรา ครับ
...ยินดีในความดีของทุกๆ ท่านครับ...
