จิตจะสงบได้เมื่อมีปัญญา เพราะว่าความสงบไม่ใช่อยู่คนเดียว

ถ. และสิ่งที่กำลังทุกข์ได้สูญไป เมื่อไรจะได้คืนสู่จิตสงบ

สุ. จิตจะสงบได้เมื่อมีปัญญา เพราะว่าความสงบไม่ใช่อยู่คนเดียว แต่ความสงบเป็นขณะที่จิตใจไม่มีโลภะ ไม่มีโทสะ อกุศลใดๆ และพร้อมกันนั้นถ้าการอบรมเจริญสมถภาวนาให้สงบขึ้น ต้องประกอบด้วยปัญญา และคำถามที่ว่าจิตกับใจ เหมือนกันหรือต่างกันอย่างไร ภาษาบาลีไม่มีคำว่าใจ แต่มีคำว่า จิตฺตํ ฉะนั้นภาษาไทยใช้คำว่าจิตใจ หมายความว่าใช้คำเดิม แล้วก็เพิ่มภาษาไทยเข้ามาด้วย บางครั้งอาจจะ ใช้เพียงคำว่าใจ บางครั้งอาจจะใช้เพียงคำว่าจิต แต่ว่าจิตนั้นก็หมายถึงสภาพที่เป็นใหญ่เป็นประธานในการรู้ ใช้คำว่าจิตก็ได้ ใจก็ได้ หทยะก็ได้ วิญญาณก็ได้ มนัสได้ มโนได้ หมายความถึงจิตทั้งหมด

ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...

แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 11