แม้แต่ในที่จองจำ ก็คลายความทุกข์ลงได้

ท่านผู้นั้นมีความเห็นว่า ไม่ว่าจะอยู่ในส่วนไหนของโลก แม้แต่ในที่จองจำ ก็คลายความทุกข์ลงได้

เป็นไปได้ไหมที่เมื่อผู้ใดศึกษาธรรมของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า เมื่อเข้าใจและปฏิบัติตามย่อมคลายความทุกข์ คลายความกังวลได้ไม่ว่าจะอยู่ที่ใด เป็นผู้ที่ไม่เหงา ไม่ตรึกไปในเรื่องไร้สาระ แต่มีสติพิจารณาธรรม พร้อมกันนั้นเมื่อเข้าใจแล้วก็ระลึกรู้ลักษณะของนามและรูปที่กำลังปรากฏ

นี่ก็เป็นสิ่งที่จะทำให้ผู้นั้นลืมคิดถึงความทุกข์ ลืมความปรารถนาที่จะไปสู่สถานที่อื่นได้ ซึ่งถ้าเป็นอย่างนั้นก็ทำให้ความทุกข์ลดน้อยลง ไม่เหมือนกับผู้ที่ไม่ฟังธรรม จิตใจไม่เป็นไปในธรรม ถึงแม้ว่ามีความจำเป็นที่จะต้องอยู่ในที่นั้น ก็อึดอัดไม่มีความสุข ไม่มีความพอใจ มีความทุกข์ ดิ้นรนที่จะพ้นจากที่ซึ่งตนเองจะต้องอยู่ ไม่มีใครสามารถที่จะเลือกได้เลยว่า ใครจะอยู่ที่ไหน

วันนี้อาจจะอยู่สบายที่บ้าน วันต่อไปอาจจะไปอยู่โรงพยาบาลก็ได้ หรือที่อื่นก็ได้ แต่ผู้ที่มีธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าอยู่ด้วย ย่อมพิจารณาใคร่ครวญธรรม แล้วปฏิบัติธรรมได้ทุกหนทุกแห่ง ไม่ว่าท่านจะอยู่ที่ใด และย่อมได้รับความเบาใจ เพราะเหตุว่าได้ประพฤติตามพระธรรมวินัย