มโนวิญญาน ทำหน้าที่คิดนึกด้วยปัจจัยอะไรบ้าง

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงว่า เมื่อวิถีจิตทางปัญจทวาร (จิตที่เกิดขึ้นรู้อารมณ์โดยอาศัยทวารหนึ่งทวารใด ใน ๕ ทวาร) เกิดขึ้นรู้อารมณ์ ดับไป ย่อมเป็นปัจจัยให้วิถีจิตทางมโนทวารเกิดขึ้นรับรู้อารมณ์ต่อจากปัญจทวาร และมีคิดถึงชื่อสัณฐานของสิ่งที่เห็น เป็นต้น เป็นความเป็นไปของจิตที่เกิดดับสืบต่อกัน จะไม่สับลำดับกันเลย หรือ ไม่ได้เห็นไม่ได้ยิน ในขณะนั้น ก็คิดนึกได้ เพราะอะไร? เพราะเคยเห็นสิ่งนั้น เคยได้ยินเรื่องนั้นมาแล้ว เป็นต้น สภาพธรรมก่อนๆ ก็เป็นปัจจัยให้สภาพธรรมหลังๆ เกิดได้ ทั้งหมด เป็นความเป็นไปของธรรมซึ่งเกิดขึ้นเป็นไปตามเหตุตามปัจจัย ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น อารมณ์ของจิตคิดนึกก็คือ บัญญัติเรื่องราวต่างๆ ครับ

...ยินดีในความดีของทุกๆ ท่านครับ...

ขออนุโมทนาครับ

กราบขอบพระคุณและขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกท่านครับ