อกุศลธรรมหมวดที่ ๗ ได้แก่ อนุสัย ๗
สำหรับอกุศลธรรมหมวดต่อไป ซึ่งเป็นหมวดที่ ๗ ได้แก่ อนุสัย ๗
อนุสัย ได้แก่ สภาพธรรมที่นอนเนื่องอยู่ในจิต เวลาที่ไม่มีการระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมนั้นๆ ตามความเป็นจริง
อกุศลจิตที่เกิดขึ้นขณะใดครั้งใดก็เพิ่มสภาพของอกุศลธรรมให้นอนเนื่องหนาแน่นยิ่งขึ้นในจิต โดยสภาพธรรมแล้วอกุศลธรรมที่เป็นอนุสัยมี ๗ อย่าง คือ
กามราคานุสัย ความยินดีพอใจในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ซึ่งผู้ที่จะละได้ คือ พระอนาคามีบุคคล
ปฏิฆานุสัย เชื้อของความไม่พอใจ ความขุ่นเคืองใจ ทุกครั้งที่โทสมูลจิตเกิดขึ้น สติไม่ระลึกรู้ว่าเป็นนามธรรม ก็เพิ่มเติมเชื้อที่จะทำให้เกิดโทสมูลจิตในคราวต่อๆ ไป เป็นปฏิฆานุสัย ผู้ที่ละได้ คือ พระอนาคามีบุคคล
มานานุสัย ได้แก่ ความสำคัญตน ความถือตน ทะนงตน ผู้ที่ละได้ คือพระอรหันต์
จะเห็นได้ว่า ถึงแม้จะเป็นพระโสดาบันบุคคล ไม่มีความเห็นผิด แต่ยังไม่หมดกิเลสอื่น เช่น มานะ เป็นต้น
อนุสัยต่อไป คือ ทิฏฐานุสัย วิจิกิจฉานุสัย ภวราคานุสัย อวิชชานุสัย ซึ่งก็ได้กล่าวถึงแล้ว
ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...