ขณะนี้ที่ฟัง เริ่มมีการค่อยๆ เข้าใจทีละเล็กทีละน้อย

โดย mamapapa

ขณะที่สติสัมปชัญญะเกิด ถ้าไม่มีความเข้าใจว่าขณะนี้เป็นธรรม เกิดจริงๆ ดับจริงๆ สติสัมปชัญญะก็จะไม่เกิดเลย ก็ไปคิดว่าจะต้องไปทำอย่างอื่น แล้วคิดว่าจะไปรู้นิพพาน จะไปละกิเลส โดยไม่รู้สิ่งที่กำลังปรากฎในขณะนี้ตามความเป็นจริง นี่ก็คือไม่ได้เข้าใจถูกต้อง เพราะฉะนั้นจึงไม่ใช่สัจจญาณ แม้จะได้ยินคำว่า อริยสัจจ์ ๔ สามารถที่จะรู้ว่า ๔ คืออะไรท่องได้ตอบได้ แต่ก็ไม่รู้ว่าคือ " สิ่งที่กำลังปรากฎในขณะนี้ " นี่แหละเป็นสัจจะ และการที่จะไม่ไปทำอย่างอื่นเลย นอกจากขณะนี้ที่ฟัง เริ่มมีการค่อยๆ เข้าใจทีละเล็กทีละน้อย ไม่หันไปหาทางอื่น เพราะว่า ไม่ว่าจะหันไปทางไหนก็ไม่รู้ทั้งนั้น ทางตาก็ไม่รู้ ทางหูก็ไม่รู้ ทางจมูกก็ไม่รู้ ทางลิ้นก็ไม่รู้ ทางกายที่กระทบสัมผัสก็ไม่รู้ ทางใจที่คิดนึกก็ไม่รู้ เพราะฉะนั้นถ้ารู้จริงๆ เสมอกันไหม รูปทั้งหลายมีอายุเท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ ทางหู เสียงปรากฎดับหมดแล้ว ไม่มีแล้วฉันใด ทางตาที่กำลังปรากฎในขณะนี้ " สัจจญาณ" ก็คือว่ามีความเข้าใจที่ถูกต้องว่า ต้องเกิดแล้วดับด้วยอย่างรวดเร็ว แต่อะไรทำให้ไม่สามารถจะรู้ความจริงว่า ขณะนี้สิ่งที่กำลังปรากฎเกิดแล้วดับ ก็เพราะ " อวิชชา" ซึ่งเป็นธาตุหรือธรรม ซึ่งไม่สามารถที่จะรู้ความจริงได้เลย ไม่ว่าสิ่งใดจะปรากฎทางตา ทางหู ทางจมูกทางลิ้น ทางกาย คิดนึกก็ไม่สามารถจะรู้ความจริง ว่าไม่ใช่ตัวตน เป็นแต่เพียงธรรม เพราะฉะนั้น การฟังแล้วมีความเข้าใจขึ้นในสิ่งที่ปรากฎจริงๆ จะเป็น" สัจจญาณ" ซึ่งถ้าไม่มีสัจจญาณ สติสัมปชัญญะ จะเกิดระลึกรู้ว่า ... " ขณะนี้เป็นเพียงธาตุหรือธรรมอย่างหนึ่งที่ปรากฎก็เป็นไปไม่ได้ แต่ถ้ามีสัจจญาณเมื่อใด สติสัมปชัญญะเกิด กำลังเข้าใจลักษณะของสิ่งที่ปรากฏไม่ใช่ " เรา" ทำอะไรทั้งสิ้น แต่เป็นปัญญาที่เห็นถูกตามความเป็นจริงว่าแม้สติสัมปชัญญะก็เป็นอนัตตา มีเหตุปัจจัยก็เกิดได้ ถ้าไม่มีเหตุปัจจัยก็เกิดไม่ได้เลย ไม่ใช่ว่าเราอยากจะให้เกิดบ่อยๆ เกิดมากๆ เกิดเร็วๆ ไม่ใช่อย่างนั้นเลยค่ะ ฟังแล้วมีความเข้าใจขึ้น นั่นเป็นหนทางเดียวที่สามารถทำให้เข้าถึงลักษณะจริงๆ ของสภาพธรรม ซึ่งเป็น "สัจจญาณ เป็น สัจจธรรม ได้ "

จาก .. การสนทนาพระสูตร ๒๘ ก.ค.๕๐

ถอดเทปโดย คุณย่าสงวน สุจริตกุล

ปฐมตถาคตสูตร ทรงแสดงพระธรรมจักร

จาก .. พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค เล่ม ๕ ภาค ๒ - หน้าที่ 420