มงคลข้อที่ ๑ การไม่คบคนพาล
ใน มหานารทกัสสปชาดก แสดงข้อความที่พระนางรุจาราชธิดาของพระเจ้า อังคติราช ได้กราบทูลพระเจ้าอังคติราชซึ่งชื่นชมถ้อยคำผิดที่คุณาชีวกกัสสปโคตรกล่าวว่า บาปไม่มีผล บุญไม่มี ว่า
ข้าแต่พระราชบิดา บุคคลคบคนเช่นใดๆ เป็นบุรุษผู้มีศีล หรืออสัตบุรุษผู้ไม่มีศีล เขาย่อมตกอยู่ในอำนาจของผู้นั้น บุคคลกระทำคนเช่นใดให้เป็นมิตร และเข้าไปคบหาคนเช่นได แม้เขาก็ย่อมเป็นเช่นคนนั้น ผู้เสพย่อมติดนิสัยผู้ที่ตนเสพ ผู้ติดต่อย่อมติดนิสัยผู้ที่ตนติดต่อ เหมือนลูกศรอาบยาพิษย่อมเปื้อนแร่ง ฉะนั้น
นักปราชญ์ไม่ควรเป็นผู้มีคนลามกเป็นสหาย เพราะกลัวจะแปดเปื้อน การเสพคนพาลย่อมเป็นเหมือนบุคคลเอาใบไม้ห่อปลาเน่า แม้ใบไม้ก็มีกลิ่นเหม็นฟุ้งไปฉะนั้น ส่วนการคบหาสมาคมกับนักปราชญ์ ย่อมเป็นเหมือนบุคคลเอาใบไม้ห่อของหอม แม้ใบไม้ก็มีกลิ่นหอมฟุ้งไปฉะนั้น
เพราะฉะนั้น บัณฑิตรู้ความเป็นบัณฑิตของตน ดังใบไม้สำหรับห่อ จึงไม่คบหาสมาคมกับอสัตบุรุษ คบหาสมาคมกับสัตบุรุษ อสัตบุรุษย่อมนำไปสู่นรก สัตบุรุษย่อมให้เข้าถึงสุคติ
นี่เป็นมงคลข้อที่ ๑
ทุกท่านคงจะได้ฟังมงคลข้อที่ ๑ การไม่คบคนพาล และท่านก็ได้ยินได้ฟังเสมอเรื่องของมงคล ๓๘ แต่ว่าคงจะมีน้อยท่านที่สอบทานกับพระไตรปิฎกและอรรถกถา ทำให้ความเข้าใจยังไม่ตรงกับอรรถกถา ซึ่งจะขอกล่าวถึงในที่นี้
ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...