รู้ว่าเป็นวิบาก ถือว่าเป็นการเจริญสติหรือยัง
ถ. การที่เราประสบกับวิบาก และรู้ว่าเป็นวิบาก ถือว่าเป็นการเจริญสติหรือยัง
สุ. รู้ชื่อ หรือว่ารู้ลักษณะของวิบาก
ถ. ลักษณะของวิบาก คือ ผมเห็นสิ่งที่ดี ก็รู้ว่าเราคงจะทำวิบากมาดี หรือเห็นสิ่งที่ไม่ดี ที่ไม่ชอบใจเป็นอนิฏฐารมณ์ ก็รู้ว่าเป็นวิบากของผมที่ไม่ดี
สุ. ขณะไหนเป็นการรู้วิบาก
ถ. ขณะที่เห็น ขณะที่ได้ยิน
สุ. รู้ลักษณะของนามธรรมทางตา รู้ลักษณะของนามธรรมทางหู ไม่ใช่เป็นการรู้ชื่อ ที่ใช้คำว่าวิบาก ที่ใช้คำว่ากุศล ที่ใช้คำว่าอกุศล เป็นสภาพที่มีจริง เป็นนามธรรม อย่างจิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน ก็มีสราคจิตเป็นอกุศลจิต วีตราคจิตจิตที่ไม่ใช่โลภมูลจิต เพราะฉะนั้น มีสภาพปรมัตถธรรม เป็นสภาพธรรมที่มีจริง
คำว่า วิบาก เป็นนามธรรม เป็นจิตและเจตสิก มีเหตุปัจจัยที่จะให้เห็น มีเหตุปัจจัยที่จะให้ได้ยิน มีเหตุปัจจัยที่จะให้ได้กลิ่น มีเหตุปัจจัยที่จะให้รู้รส มีเหตุปัจจัยที่จะให้รู้เย็น ร้อน อ่อน แข็ง ตึง ไหว เป็นวิบาก เพราะเหตุว่าไม่ได้เป็นไปตามปรารถนา ผู้ที่รู้วิบากจะต้องรู้ลักษณะของนามธรรม ไม่ใช่นึกว่ากำลังเห็นนี้เป็นผลของกรรม
เพราะฉะนั้น การเจริญสติปัฏฐานเป็นการรู้ลักษณะของสภาพธรรม สติจึงจะเป็นสัมมาสติเพราะระลึกชอบ ปัญญาจึงจะเป็นสัมมาทิฏฐิเพราะรู้ชอบ รู้ถูกตามลักษณะของสภาพธรรมนั้นๆ ไม่ใช่เป็นขั้นการคิด
ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...