ไม่ข้ามพ้นชาติและชราไปได้ ถ้ายังพอใจในยัญ

ปุณณกพราหมณ์กราบทูลว่า

มนุษย์ กษัตริย์ พราหมณ์ พวกใดพวกหนึ่งมีเป็นอันมากในโลกนี้ แสวงหาแล้วซึ่งยัญแก่เทวดาทั้งหลาย

ข้าแต่พระผู้มีพระภาคผู้นิรทุกข์ ผู้บูชายัญเหล่านั้นไม่ประมาทแล้วในยัญ ได้ ข้ามพ้นแล้วซึ่งชาติและชราบ้างหรือ

ข้าแต่พระผู้มีพระภาค ข้าพระองค์ของทูลถามปัญหานั้น ขอพระองค์จงตรัสบอกปัญหานั้นแก่ข้าพระองค์

ปุณณกพราหมณ์มีความสงสัยว่า ผู้ที่บูชายัญเหล่านั้นไม่ประมาทในทางยัญ ที่จะได้ข้ามพ้นแล้วซึ่งชาติและชรานั้นจะมีไหม ด้วยอาศัยการบูชายัญ ซึ่งท่านผู้ฟังก็เคยถามว่า เพียงการให้ทานอย่างเดียวเท่านั้นจะสามารถบรรลุถึงพระนิพพาน รู้แจ้งอริยสัจธรรมได้หรือไม่

พระผู้มีพระภาคตรัสตอบว่า

ดูกร ปุณณกะ ชนทั้งหลายย่อมหวัง ย่อมชม (คือ ย่อมชอบ) ย่อมบูชา (คือ ย่อมให้) ย่อมสละ ย่อมบริจาค อาศัยลาภแล้ว ย่อมชอบกามทั้งหลาย เราย่อมกล่าวว่า ชนเหล่านั้นประกอบการบูชายัญ กำหนัดแล้วด้วยความกำหนัดในภพ ไม่ข้ามพ้นชาติและชราไปได้ ถ้าตราบใดที่ยังพอใจในยัญอยู่

นี่เป็นเรื่องความละเอียดของจิต ซึ่งถ้าไม่เจริญสติจะไม่ทราบเลยว่า ยังเป็นผู้ที่ประกอบอยู่ในการบูชายัญ ในความนิยมในยัญ ในรูป ในเสียง ในกลิ่น ในรส ในโผฏฐัพพะ ในภพ ไม่ข้ามพ้นชาติและชราไปได้ เพราะฉะนั้น การเจริญสติปัฏฐานจะทำให้เข้าใจสภาพธรรมถูกต้องตามความเป็นจริง และเข้าใจพยัญชนะที่พระผู้มีพระภาคทรงแสดงได้ชัดเจนถูกต้องด้วย

ขอเชิญรับฟัง

ปุณณกมาณวกปัญหานิทเทส เรื่องยัญ