Thai-Hindi 21 January 2023

- เพราะฉะนั้นวันนึงๆ หลับสนิทแล้วก็ตื่นขึ้นเห็นแล้วก็ชอบหรือไม่ชอบสิ่งที่เห็น ได้ยินชอบหรือไม่ชอบเสียงที่ได้ยิน ได้กลิ่นชอบหรือไม่ชอบกลิ่น กระทบสัมผัสชอบหรือไม่ชอบเท่านั้นในวันหนึ่งที่กระทบตา หู จมูก ลิ้น กาย

- คุณอาช่าเห็นคุณสุคินมั้ยคะ (เห็น) เห็นอะไรที่เป็นคุณสุคิน (เห็นสีต่างๆ กัน) เห็นคิ้วคุณสุคินมั้ยคะ (ถ้าสังเกตก็เห็น) แต่ความจริงเห็นอะไร ไม่ใช่คิ้วหรือเป็นคิ้ว (ความจริงเห็นแต่สิ่งที่ปรากฏทางตาเป็นสีใดสีหนึ่ง

- เพราะฉะนั้นเห็นคุณสุคินหรือเห็นเพียงสิ่งที่ปรากกทางตาขณะที่เห็น เคยรู้อย่างนี้มาก่อนไหมอะไรเป็นความจริง

- มีคุณสุคินไหม มีอาช่าไหม เริ่มรู้ความจริง ไม่มีอะไรนอกจากธรรมที่เกิดขึ้นทำกิจต่างๆ

- เพราะฉะนั้นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ความจริง ทรงแสดงความจริงถึงที่สุดให้คนอื่นสามารถรู้ความจริงด้วยได้

- ความไม่รู้มีจริงๆ ไหม ความรู้มีจริงไหม ความรู้เป็นคนรึเปล่า ความรู้ความเข้าใจเป็นจิตหรือเปล่า เป็นอะไร (เจตสิก) หมายความว่า? (เป็นเจตสิกเพราะเข้าใจว่า ไม่ได้เป็นจิตแต่เกิดกับจิตรู้อารมณ์เดียวกับจิต ทำกิจของตัวเอง)

- เดี๋ยวนี้มีความเข้าใจไหม เป็นคุณอาช่าเข้าใจรึเปล่า เป็นอะไร (เป็นเจตสิก) ไม่ใช่เป็นชื่อ เป็นสิ่งที่มีจริงที่มีลักษณะต่างกับสภาพที่มีจริงอื่นๆ ไม่อยากจะให้เขาจำชื่อแล้วตอบชื่อ

- เข้าใจมีจริงๆ กำลังเข้าใจแต่ตอบว่า “เข้าใจเป็นเจตสิก” ทำให้ขณะนั้นไม่รู้ลักษณะความจริงของความเข้าใจ

- เห็นมีจริงๆ ถามว่า “เห็นคืออะไร” ตอบว่า “เห็นคือจิต” กับเห็นมีจริงๆ เป็นธาตุรู้ที่กำลังเห็นอะไรจะชัดเจนกว่ากัน

- ศึกษาธรรมไม่ใช่ศึกษาชื่อและเรื่องของสิ่งที่มีจริงแต่ศึกษาเพื่อรู้จัก รู้จริงๆ ว่า สิ่งที่มีจริงๆ คืออะไร เพราะฉะนั้นสิ่งที่มีจริงคืออะไร (สิ่งที่มีจริงคือ มีอะไรที่รู้อะไร)

- สิ่งที่มีจริงคือ สิ่งที่กำลังปรากฏมีลักษณะต่างๆ สิ่งที่มีจริงมีลักษณะต่างๆ แต่ละหนึ่งเท่านั้น สิ่งที่มีจริงไม่ใช่สิ่งหนึ่งสิ่งใดเลยที่เคยจำว่า เป็นโต๊ะ เป็นเก้าอี้ แต่สิ่งที่มีจริงมีลักษณะเฉพาะแต่ละหนึ่งๆ

- สิ่งที่มีจริงกำลังปรากฏว่า มีจริงแต่ละ ๑ สิ่งที่มีจริงแต่ละหนึ่งเป็นแต่ละหนึ่งเท่านั้น เท่านั้นจริงๆ

- ฟังคำที่กล่าวถึงความจริงของสิ่งที่มีจริงแต่ละหนึ่งจนสามารถเข้าใจถูกต้องในสิ่งที่กำลังปรากฏแต่ละหนึ่ง

- แข็งมีจริง แข็งเป็นนิ้วไม่ได้ แข็งเป็นคนไม่ได้ แข็งเป็นรองเท้าไม่ได้ แข็งเป็นโต๊ะไม่ได้ แข็งเป็นแข็งจริงรึเปล่า

- สิ่งที่มีจริงเป็น ๑ เปลี่ยนเป็นอย่างอื่นไม่ได้เลย เราจะเรียกสิ่งที่มีจริงว่า “ธรรม” ตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัส

- แข็งมีจริง แข็งเป็นแข็ง แข็งไม่ใช่โต๊ะไม่ใช่คนเพราะฉะนั้นแข็งเป็น “อนัตตา” ไม่ใช่สิ่งหนึ่งสิ่งใดแน่นอน

- ถ้าไม่รู้จักธรรมไม่รู้จักสิ่งที่มีจริงๆ เดี๋ยวนี้ คิดว่าศึกษาธรรมเป็นคำเป็นเรื่องแต่ไม่รู้จักธรรมที่กำลังมีเดี๋ยวนี้ เพราะฉะนั้นฟังแล้วต้องไตร่ตรองละเอียดลึกซึ้งจนมั่นคงว่า ความจริงเป็นอย่างนั้น

- กระทบสิ่งหนึ่งเดี๋ยวนี้ มีอะไรปรากฏ (แข็ง) เลื่อนมือไปอีกนิดนึงอะไรปรากฏ (ยังเป็นแข็ง) แข็งเดี๋ยวนี้กับแข็งเมื่อกี้นี้ยังเป็นแข็งเดียวกันรึเปล่า (ไม่ใช่อันเดียวกัน) เพราะฉะนั้นกำลังรู้แข็งเมื่อกี้นี้กำลังกำลังรู้แข็งเดี๋ยวนี้เป็นขณะเดียวกันรึเปล่า (ไม่ได้เป็นแข็งเดียวกัน) พร้อมกันได้ไหม (ไม่ได้) แสดงว่า ขณะหนึ่งเกิดขึ้นดับแล้วมีขณะที่เกิดขึ้นต่อดับ

- แสดงว่า สิ่งใดสิ่งหนึ่งที่เกิดดับโดยเราไม่รู้เลย ไม่มีใครรู้ว่าดับแล้ว เพราะฉะนั้นถ้าไม่ฟังไม่ไตร่ตรองก็จะไม่รู้ความจริงว่า สิ่งหนึ่งสิ่งใดที่ปรากฏดับ

- สิ่งที่ดับแล้วกลับมาเกิดอีกได้ไหม เป็นความจริงของชีวิตทุกขณะใช่ไหม เพราะฉะนั้นถ้าไม่รู้อย่างนี้ชื่อว่า เข้าใจธรรม ศึกษาธรรมรึเปล่า เพราะฉะนั้นศึกษาธรรมเริ่มจากอะไร (เริ่มจากตอนนี้) ตอนนี้อะไร (เริ่มจากสิ่งที่ปรากฏตอนนี้) เริ่มจากค่อยๆ รู้ ค่อยๆ เข้าใจความจริงของสิ่งที่มีจริง ถ้าไม่เข้าใจสิ่งที่กำลังมีเดี๋ยวนี้ชื่อว่า “ศึกษาธรรม” รึเปล่า

- เหนื่อยมั้ย เบื่อมั้ย (ไม่เบื่อแต่มีธุระต่อก็จะคอยดูเวลา) แล้วขณะที่ดูเวลาคืออะไร (มีความติดข้อง) อะไรอีก (ความไม่รู้) อะไรอีก (มีคิด) อะไรอีก (มีมโนทวาราวัชชนะ) ใช่ค่ะ มีหลายอย่างที่เราไม่รู้จนกว่าจะได้ฟังคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงเริ่มรู้ว่า มีจริงแต่ละหนึ่งหมดแล้ว

- เพราะฉะนั้นเริ่มเข้าใจความจริงแต่ยังไม่รู้จักธรรมจริงๆ ใช่ไหม เพราะฉะนั้นยังไม่พอใช่ไหมเพราะฉะนั้นขณะที่มีปัจจัยที่จะได้ฟังธรรมสามารถจะฟังแล้วเข้าใจได้จนกว่ากำลังดูนาฬิกาก็เป็นธรรม

- กำลังคอย กำลังหวัง กำลังรอเวลาที่จะไปก็เป็นธรรม ไม่มีขณะไหนซึ่งไม่มีธรรม แต่วันนึงๆ ธรรมต่างกันมากหลากหลายมากจนกว่าจะเข้าใจขึ้น

- กำลังเห็นเป็นขณะที่คิดจะไปรึเปล่า รู้ไหมว่าจะได้ไปรึเปล่า นี่เริ่มรู้ความจริงเปลี่ยนไม่ได้เลย ทุกอย่างเป็นอนัตตา สบายขึ้นไหม ไม่เดือดร้อนใจถึงเวลาก็ไปเท่านั้นเอง

- คุณอาช่าอยากจะไปเดี๋ยวนี้ก็ได้ค่ะ (งั้นต่ออีก ๑๐ นาที) ทุกขณะเป็นธรรม ไม่ใช่คุณอาช่าที่เลือกว่า “อีก ๑๐ นาทีจะไป” แต่เป็นความคิดเท่านั้น

- คิดอย่างนั้นก็เกิดเพราะปัจจัย ทำไมไม่คิดว่า อีก ๒ นาที อยู่ที่ไหนก็ไม่ลำบากใจไม่เดือดร้อนเพราะเข้าใจธรรม

- ความเดือดร้อนใจมีจริงๆ ไหม เกิดแล้วตามปัจจัย ไม่มีใครไปทำเพราะฉะนั้นความเข้าใจถูกรู้ว่า อะไรถูก อะไรผิด อะไรจริง อะไรไม่จริง

- ความจริงปรากฏตลอดเวลาขึ้นอยู่กับว่า มีปัจจัยที่จะให้สนใจที่จะให้เข้าใจที่จะเห็นประโยชน์รึเปล่า บังคับได้ไหม เกิดแล้ว คิดแล้ว

- ไม่ว่าจะคิดอะไร ไม่ว่าจะเป็นอะไร ทุกอย่างเกิดเพราะปัจจัย ถ้าไม่ใช่ปัจจัยที่จะให้เกิดก็เกิดไม่ได้

- นี่เป็นหนทางเดียวหนทางที่ละเอียดลึกซึ้ง ไม่มีใครรู้ว่า กำลังเป็นหนทางที่จะให้รู้ความจริงเมื่อเข้าใจเท่านั้น

- ถ้าพยายามจะรู้ความจริงอยากจะรู้ความจริงมากๆ ทำทุกอย่างจะรู้ความจริงได้ไหม (ไม่ได้) มั่นคงไหม สัจจบารมี อธิษฐานบารมี

- “ไปรึยัง” หรือ “ยังจะไม่ไป” เป็นอะไรคะ (คิด) ถูกต้องไม่ใช่คุณอาช่าไม่ใช่ใครเลย เพราะฉะนั้นสิ่งที่มีปรากฏจริงๆ ก็คือ เห็น ได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส รู้สิ่งที่กระทบสัมผัส ชอบไม่ชอบและคิดนึก

- กี่กิจแล้ว นับทีละหนึ่ง (ปฏิสนธิ ภวังค์ จุติ อาวัชชนะ ปัญจวิญญาณ สัมปฏิจฉันนะ สันตีรณะ โวฏฐัพพนะ)

- ชอบไม่ชอบเป็นชวน ทำไมเป็นชวน (แค่รู้ว่าเป็นการคิดยังไม่รู้เหตุผล) ไม่ใช่คิด ชอบหรือไม่ชอบยังไม่คิดก็เกิดได้ ทางตาไม่ได้คิดเลย

- รูปมีอายุเท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ ขณะนั้นรูปยังไม่ได้ดับและที่เป็นชวนเพราะชวนเกิดซ้ำกัน๗ ขณะทำให้ปรากฏรู้ได้ว่า ชอบหรือไม่ชอบ เป็นกุศลหรือเป็นอกุศล

- เพราะฉะนั้นเขายังไม่รู้ว่า จิตที่ทำชวนกิจทำได้เมื่อไหร่ ขณะเดียวทำไม่ได้ อันนี้ก็เป็นเรื่องที่ละเอียดต่อไปว่า ชวนจิตจะเกิดน้อยกว่า ๗ ขณะก็ได้บางครั้งก่อนตายและเกิดมากกว่า ๗ ก็ได้เวลาที่เป็นสมาบัติ เพราะฉะนั้นเรายังไม่พูดถึง เราพูดถึงปกติธรรมดาก่อน

- เพราะฉะนั้นเรื่องของชวนกับโวฏฐัพพนะเราจะพูดถึงอีกครั้งหนึ่งคราวหน้า ยินดีในกุศลของทุกคนนะคะ

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ ยินดีในกุศลของคุณสุคินและคุณอาช่าครับ

ขอบพระคุณและขออนุโมทนาในกุศลวิริยะของคุณตู่ ปริญญ์วุฒิ ค่ะ