สงสัยเรื่องเจตสิกกับจิตที่รู้อารมณ์เดียวกัน

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ความเป็นจริงของสภาพรู้ คือ จิตและเจตสิก นั้น เกิดพร้อมกัน รู้อารมณ์เดียวัน ดับพร้อมกัน และสำหรับในภูมิที่มีขันธ์ ๕ คือ มีทั้งรูปและนาม จิตและเจตสิกก็อาศัยที่เกิดที่เดียวกันด้วย

จากประเด็นคำถาม พิจารณาได้ดังนี้
1.สงสัยว่า จิตเป็นสภาพรู้ ที่รู้สี/เสียงนั้นเป็นอารมณ์ ถ้าเจออารมณ์ที่พอใจทำให้โลภะเกิดขึ้น อยากถามว่า โลภเจตสิกนั้นเกิดขึ้นพร้อมกันกับจิตขณะที่กำลังรู้สี/เสียงนั้นเป็นอารมณ์หรือไม่ครับ

จิตทุกขณะ ที่เกิดทางตา ก็จะมีสีเป็นอารมณ์
จิตทุกขณะ ที่เกิดทางหู จะมีเสียงเป็นอารมณ์
ดังนั้น โลภะ ที่เกิดทางตา ก็ย่อมจะมีสีเป็นอารมณ์
โลภะที่เกิดทางหู ก็ย่อมจะมีเสียงเป็นอารมณ์
จิตรู้อารมณ์อะไร เจตสิกที่เกิดร่วมกับจิตขณะนั้นๆ ก็จะรู้อารมณ์เดียวกันกับจิตขณะนั้นๆ

2.จากข้อ 1 กล่าวกันว่า เจตสิกรู้อารมณ์เดียวกับจิต เกิดพร้อมจิตดับพร้อมจิต ดังนั้นแล้ว โลภเจตสิกนั้นก็ต้องมีสี/เสียงเป็นอารมณ์ จะกล่าวได้ว่า จิตนั้นมีสี/เสียงเป็นอารมณ์ และมีโลภเจตสิกเป็นอารมณ์ด้วยหรือไม่

ตามที่กล่าวแล้วว่า จิตทุกขณะ ที่เกิดทางตา มีสีเป็นอารมณ์
จิตทุกขณะ ที่เกิดทางหู จะมีเสียงเป็นอารมณ์ อารมณ์ไม่เปลี่ยนเลย ความจริงเป็นอย่างนี้ ดังนั้น จึงเป็นไปไม่ได้ที่ขณะที่อกุศลจิตที่มีโลภะเกิดร่วมด้วย เกิดขึ้นทางตา หรือ ทางหู จะมีโลภะเป็นอารมณ์

คำถามสรุปให้คิดทบทวน คือ อกุศลจิตที่เกิดทางตา รู้อารมณ์อะไร? อกุศลจิตที่เกิดทางหู รู้อารมณ์อะไร?

... ยินดีในกุศลของทุกๆ ท่านครับ ...

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ

อ้างอิงจาก ความคิดเห็น 1 โดย khampan.a

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ความเป็นจริงของสภาพรู้ คือ จิตและเจตสิก นั้น เกิดพร้อมกัน รู้อารมณ์เดียวัน ดับพร้อมกัน และสำหรับในภูมิที่มีขันธ์ ๕ คือ มีทั้งรูปและนาม จิตและเจตสิกก็อาศัยที่เกิดที่เดียวกันด้วย

จากประเด็นคำถาม พิจารณาได้ดังนี้
1.สงสัยว่า จิตเป็นสภาพรู้ ที่รู้สี/เสียงนั้นเป็นอารมณ์ ถ้าเจออารมณ์ที่พอใจทำให้โลภะเกิดขึ้น อยากถามว่า โลภเจตสิกนั้นเกิดขึ้นพร้อมกันกับจิตขณะที่กำลังรู้สี/เสียงนั้นเป็นอารมณ์หรือไม่ครับ

จิตทุกขณะ ที่เกิดทางตา ก็จะมีสีเป็นอารมณ์
จิตทุกขณะ ที่เกิดทางหู จะมีเสียงเป็นอารมณ์
ดังนั้น โลภะ ที่เกิดทางตา ก็ย่อมจะมีสีเป็นอารมณ์
โลภะที่เกิดทางหู ก็ย่อมจะมีเสียงเป็นอารมณ์
จิตรู้อารมณ์อะไร เจตสิกที่เกิดร่วมกับจิตขณะนั้นๆ ก็จะรู้อารมณ์เดียวกันกับจิตขณะนั้นๆ

---

2.จากข้อ 1 กล่าวกันว่า เจตสิกรู้อารมณ์เดียวกับจิต เกิดพร้อมจิตดับพร้อมจิต ดังนั้นแล้ว โลภเจตสิกนั้นก็ต้องมีสี/เสียงเป็นอารมณ์ จะกล่าวได้ว่า จิตนั้นมีสี/เสียงเป็นอารมณ์ และมีโลภเจตสิกเป็นอารมณ์ด้วยหรือไม่

ตามที่กล่าวแล้วว่า จิตทุกขณะ ที่เกิดทางตา มีสีเป็นอารมณ์
จิตทุกขณะ ที่เกิดทางหู จะมีเสียงเป็นอารมณ์ อารมณ์ไม่เปลี่ยนเลย ความจริงเป็นอย่างนี้ ดังนั้น จึงเป็นไปไม่ได้ที่ขณะที่อกุศลจิตที่มีโลภะเกิดร่วมด้วย เกิดขึ้นทางตา หรือ ทางหู จะมีโลภะเป็นอารมณ์

คำถามสรุปให้คิดทบทวน คือ อกุศลจิตที่เกิดทางตา รู้อารมณ์อะไร? อกุศลจิตที่เกิดทางหู รู้อารมณ์อะไร?

... ยินดีในกุศลของทุกๆ ท่านครับ ...

คำถามสรุปให้คิดทบทวน

อกุศลจิตที่เกิดทางตา รู้อารมณ์อะไร?

รู้สีเป็นอารมณ์ ด้วยโลภเจตสิกกับจิตกรณีที่เจออารมณ์ที่พอใจ

อกุศลจิตที่เกิดทางหู รู้อารมณ์อะไร?

รู้เสียงเป็นอารมณ์ ด้วยโลภเจตสิกกับจิตกรณีที่เจออารมณ์ที่พอใจ

ที่ตอบมาถูกต้องหรือไม่ครับ

ขอถามต่อว่า ถ้าขณะที่จิตมีสีเป็นอารมณ์ ขณะนั้นก็จะไม่มีโลภเจตสิกเป็นอารมณ์ แสดงว่าจิตที่มีโลภะเป็นอารมณ์ เป็นคนละขณะกับจิตที่เห็นสีเป็นอารมณ์ใช่ไหมครับ

เรียน ความคิดเห็นที่ ๓ ครับ

อกุศลจิตที่เกิดทางตา รู้อารมณ์อะไร?

รู้สีเป็นอารมณ์ ด้วยโลภเจตสิกกับจิตกรณีที่เจออารมณ์ที่พอใจ

อกุศลจิตที่เกิดทางหู รู้อารมณ์อะไร?

รู้เสียงเป็นอารมณ์ ด้วยโลภเจตสิกกับจิตกรณีที่เจออารมณ์ที่พอใจ

ที่ตอบมาถูกต้องหรือไม่ครับ?

* * อกุศลจิตที่เกิดทางตา รู้อารมณ์อะไร? รู้สี
* * อกุศลจิตที่เกิดทางหู รู้อารมณ์อะไร? รู้เสียง

ขอถามต่อว่า ถ้าขณะที่จิตมีสีเป็นอารมณ์ ขณะนั้นก็จะไม่มีโลภเจตสิกเป็นอารมณ์ แสดงว่าจิตที่มีโลภะเป็นอารมณ์ เป็นคนละขณะกับจิตที่เห็นสีเป็นอารมณ์ใช่ไหมครับ

ตามที่เรียนแล้วว่า จิตทุกขณะที่เกิดขึ้นทางตา จะรู้สีหรือมีสี เป็นอารมณ์ ทั้งหมด ดังนั้น ไม่ว่าจะในขณะที่เห็น หรือ ในขณะที่จิตเป็นอกุศล ก็มี สี นั่นเอง ที่ยังไม่ดับ เป็นอารมณ์

ก็ขอให้ทบทวนบ่อยๆ นะครับ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ

กราบขอบพระคุณท่านอาจารย์คำปั่น และยินดีในกุศลของทุกท่านค่ะ