ปัญจทวารวชนจิตรู้บัญญัติความหมายได้หรือไม่.

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ธรรม ละเอียดลึกซึ้งอย่างยิ่ง ผู้ศึกษาก็จะต้องค่อยๆ ฟัง ค่อยๆ ศึกษาค่อยๆ ไตร่ตรองในเหตุในผลตรงตามความเป็นจริง เพราะเหตุว่า ธรรม เป็นจริงอย่างไร ก็เป็นจริงอย่างนั้น ที่สำคัญเมื่อกล่าวถึงคำใด ก็ต้องเข้าใจในคำนั้นด้วย

ปัญจทวาราวัชชนจิต เป็นจิตที่รำพึงถึงอารมณ์ทางทวารหนึ่งทวารใดใน ๕ ทวาร คือ ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น และทางกาย ซึ่งเป็นการเรียกโดยรวม แต่ถ้าแยกเป็นแต่ละทวาร ก็ได้แก่
จักขุทวาราวัชชนจิต (จิตที่รำพึงถึงอารมณ์ทางตา)
โสตทวาราวัชชนจิต (จิตที่รำพึงถึงอารมณ์ทางหู)
ฆานทวาราวัชชนจิต (จิตที่รำพึงถึงอารมณ์ทางจมูก)
ชิวหาทวาราวัชชนจิต (จิตที่รำพึงถึงอารมณ์ทางทางลิ้น)
กายทวาราวัชชนจิต (จิตที่รำพึงถึงอารมณ์ทางกาย)
ดังนั้น จากประเด็นคำถาม ก็พิจารณาได้ว่า ปัญจทวาราวัชชนจิต จะรู้บัญญัติได้หรือไม่? เป็นไปไม่ได้เลย เพราะทางตา ก็รู้สี ทางหู ก็รู้เสียง ทางจมูก ก็รู้กลิ่น ทางลิ้น ก็รู้รส ทางกายก็รู้สิ่งที่กระทบสัมผัสกาย คือ ธาตุดิน ธาตุไฟ หรือธาตุลม ครับ

... ยินดีในกุศลของทุกๆ ท่านครับ ...

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ

กราบขอบพระตุณท่าน อจ.สุจินต์ค่ะ