สงสัยว่าสัมปชัญญะ คือ ความรู้สึกตัว?

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

สัมปชัญญะ เป็นสภาพธรรมที่มีจริง คือ เป็นปัญญา เป็นความเข้าใจถูกเห็นถูก ในระดับที่เป็นการระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังมีกำลังปรากฏตามความเป็นจริง ว่า เป็นธรรมแต่ละหนึ่งๆ ไม่ใช่เรา หรือ สติปัฏฐาน นั่นเอง ซึ่งขณะนั้นมีทั้งสติ ที่ทำหน้าที่ระลึกตรงลักษณะของสภาพธรรม และ ปัญญา ซึ่งเป็นสัมปชัญญะ ทำกิจหน้าที่เข้าใจถูกต้องตามความเป็นจริง เรียกรวมว่า สติสัมปชัญญะ ซึ่งแนนอนว่าเป็นธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย ไม่ใช่ตัวตนที่ไปทำความรู้สึกตัวทั่วพร้อมว่าเรากำลังทำอะไร เพราะนั่นเป็นเรา เป็นตัวตน และแม้ผู้ที่ไม่ได้ฟังพระธรรมศึกษาพระธรรม ก็ยังรู้ว่าเขาทำอะไร แต่ไม่ใช่การรู้ตรงลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังมีกำลังปรากฏตามความเป็นจริง

ธรรม เป็นเรื่องที่ละเอียดอย่างยิ่ง จึงต้องค่อยๆ ฟัง ค่อยๆ ศึกษาค่อยๆ สะสมความเข้าใจถูกเห็นถูกไปทีละเล็กทีละน้อย กว่าจะถึงสติสัมปชัญญะจริงๆ ต้องมีความเข้าใจถูกเห็นถูกตั้งแต่ขั้นการฟัง มั่นคงในความเป็นจริงของธรรมแต่ละหนึ่งๆ ครับ

... ยินดีในกุศลของทุกๆ ท่านครับ ...

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ