เวลาคืออะไร สิ่งที่ถูกเรียกว่าเวลามีจริงหรือเปล่าหรือว่าเป็นธรรมหรือเปล่าครับ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ที่มีการบัญญัติ เป็นกาล เวลา ก็เพราะมีสภาพธรรมที่มีจริงที่เป็นจิต เจตสิก และ รูปเกิดขึ้นเป็นไป เกิดดับสืบต่อกัน สภาพธรรมที่เกิดดับ มีกาล เพราะเป็นเหตุให้มีการบัญญัติเป็นกาล เป็นเวลา เนื่องกับความเป็นจริงของสภาพธรรมที่เกิดแล้วดับไป นั่นเอง สภาพธรรมที่เกิดแล้วดับไป เป็นอดีต ขณะที่สภาพธรรมกำลังดำรงอยู่ยังไม่ดับไป เป็นปัจจุบัน และ สภาพธรรมที่จะเกิดต่อไป ก็เป็นอนาคต ไม่พ้นจากสภาพธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัยเลย สภาพธรรมที่พ้นจากกาล คือ พระนิพพาน พระนิพพานเป็นสภาพธรรมที่มีจริงๆ แต่เป็นสภาพธรรมที่ไม่เกิดไม่ดับจึงพ้นจากความเป็นอดีต ปัจจุบัน และ อนาคตอย่างสิ้นเชิง ครับ

... ยินดีในกุศลของทุกๆ ท่านด้วยครับ ...

ขอขอบพระคุณในคำตอบนี้มากๆ ครับ โดยสรุปในคำตอบที่ได้รับ ลึกซึ้งอย่างยิ่งครับ เพราะกาล หรือเวลา ที่พระพุทธองค์ทรงกล่าวถึง ในรูปการเกิดดับของจิต ซึ่งกระผมเองพึงเข้าใจได้ เหตุทั้งหลายที่มีอยู่เนื่องมาจาก จิต หากไม่มีจิตก็ไม่มีกาล ไม่มีเวลา การเป็นไปในกาลก็คือความเป็นไปในการเกิดและการดับของจิต หากไม่เป็นไปตามนี้ นั่นเพราะไม่รู้จักจิต เพราะหากสิ่งต่างๆ ทั้งหลายที่อาศัยธาตุรู้เกิดขึ้นเพราะมีธาตุรู้ เกิดขึ้นรู้ จึงรู้ว่ามีเหตุเกิดขึ้น ตามสภาพเป็นธรรมของธาตุรู้ ที่รู้แจ้งใน สิ่งที่ธาตุรู้เกิดขึ้นรู้เพราะมีธาตุรู้ กาลของธาตุรู้จึงเป็นไปตามกาลเกิดดับของธาตุรู้

ขอกราบขอบพระคุณในคำตอบที่ไม่มีอะไรลึกซึ้งที่สุดกว่านึ้ครับ กราบอนุโมทนาสาธุครับ

เพราะมีจิตเกิดดับรู้อารมณ์จึงมีบัญญัติว่าเวลา กราบอนุโมทนาครับ