Thai-Hindi 29 Jul 2023

Thai-Hindi 29 Jul 2023

- วันนี้มีอเหตุกจิตบ้างไหม (มี) เมื่อไหร่ (ตอนนี้) เดี๋ยวนี้มีไหม (มี) มีอเหตุกจิตอะไรเดี๋ยวนี้ (มีเห็น) ก่อนเห็นมีอะไร (มีอาวัชชนะ) ก่อนอาวัชชนะมีอะไร (ภวังค์)

- ต้องมีภวังค์ทุกครั้งก่อนเห็น ก่อนได้ยิน ก่อนได้กลิ่น ก่อนลิ้มรส ก่อนรู้สิ่งที่กระทบสัมผัส ก่อนคิดนึกเปลี่ยนได้ไหมไม่ให้เป็นอย่างนี้ แน่ใจหรือยังว่า ไม่มีใครเลยนอกจากธรรม (แน่ใจ)

- ขณะไหนในชีวิตที่มีประโยชน์ที่สุด (เวลาเข้าใจความจริง) ขณะที่เข้าใจความลึกซึ้งของธรรม คุณอาช่ามั่นคงไหมขณะที่เข้าใจความลึกซึ้งของธรรมเพราะเหตุว่า เพียงคำเพียงชื่อจะมีประโยชน์ไหม (มั่นคง) ได้ยินแต่ชื่อ จำเรื่องราวของชื่อ จำเรื่องราวของขณะจิตเป็นชื่อ ตลอดชีวิตมีประโยชน์ไหม (ไม่มี)

- เพราะฉะนั้นถ้ามีความเข้าใจที่มั่นคง ขณะนี้ไม่ใช่ชื่อแต่ว่าเป็นสิ่งที่มีจริงๆ ซึ่งถ้าไม่ใช้ชื่อ ไม่สามารถที่จะรู้ความจริงของแต่ละธรรมได้ เพราะฉะนั้นทุกคำที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสเพื่อให้เข้าใจสิ่งที่มีจริงขณะนี้

- รู้จักสิ่งที่กำลังมีขณะนี้แล้วหรือยัง (ยัง) ถูกต้อง เพราะฉะนั้นต้องไม่ลืมว่า ฟังธรรมเพื่อเข้าใจสิ่งที่กำลังมีเดี๋ยวนี้จึงเห็นความลึกซึ้งอย่างยิ่งว่า แม้กำลังมีก็ไม่รู้ความจริงตามที่ได้ฟัง

- เพราะฉะนั้นถ้าไม่รู้ความจริงของสิ่งที่กำลังฟังแต่คิดว่า เข้าใจธรรมหมดแล้ว ถูกหรือผิด (ผิด) เพราะฉะนั้นเดี๋ยวนี้รู้จักจิตหรือยัง กำลังมีจิตใช่ไหม (มีแต่ยังไม่รู้)

- เพราะฉะนั้นต้องฟังจนกว่าจะรู้ใช่ไหม (ใช่) นี่คือความไม่ประมาทในความลึกซึ้งของพระปัญญาของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ถ้าศึกษาธรรม ได้ยินชื่อ ฟังแล้วคิดว่าเข้าใจแล้ว ถูกหรือผิด (ถ้าคิดว่ารู้แล้วไม่ถูก) ผิดเลยถ้าไม่มีโอกาสที่จะรู้สิ่งที่กำลังปรากฏเพราะคิดว่า เข้าใจแล้ว

- รู้จักพระคุณที่ลึกซึ้งของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าขึ้นไหม พระคุณของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเท่าที่เรากำลังได้ฟังหรือลึกซึ้งกว่านั้นมาก ถ้าไม่มีใครรู้ความลึกซึ้งของธรรมที่กำลังมีเดี๋ยวนี้ เขาไม่รู้จักพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

- เพราะฉะนั้นคุณอาช่ารู้จักคุณของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแค่ไหน (นิดๆ หน่อยๆ ) ยินดีไหมที่มีโอกาสเข้าใจความลึกซึ้ง (มีความสุขที่ได้ยิน) ถ้าสามารถรู้ลักษณะของสิ่งที่มีจริงเดี๋ยวนี้ได้ยิ่งยินดีใช่ไหม (ใช่) แต่ต้องระวังต้องละเอียด “เรายินดี” ที่ได้เข้าใจความลึกซึ้ง หรือว่า เข้าใจถูกต้องว่า ความเข้าใจความลึกซึ้งเกิดแล้วซึ่งไม่เคยเกิดมาก่อน

- เพราะฉะนั้นเริ่มเข้าใจ ไม่มีคุณอาช่าแต่มีธรรมที่เกิดในขณะที่เกิดเป็น “ปฏิสนธิจิต” เพราะฉะนั้นปฏิสนธิจิตของคุณอาช่าเป็นจิตอะไร (กุศลวิบาก) ปฏิสนธิจิตของคุณอาช่าเป็นอเหตุกจิตหรือเปล่า (ไม่)

อะไรที่เป็นอเหตุกะเป็นปฏิสนธิจิตของอะไร (ของผู้ที่เกิดมาพิการ) อเหตุกจิตที่ทำกิจปฏิสนธิได้มีกี่ดวง (เป็นกุศลวิบากก็ได้ อกุศลวิบากก็ได้) มีกี่ดวงอเหตุกจิตที่ปฏิสนธิกิจได้ต้องตอบให้ตรง (ไม่แน่ใจว่าสองหรือสาม)

- เห็นไหมแล้วเราจะไปพูดเรื่องอื่นได้ไหม ถ้าไม่มีความเข้าใจจริงๆ ในแต่ละคำที่ได้ฟัง เพราะฉะนั้นเราไม่ไปรีบร้อนจะรู้จักชื่อแต่กำลังเริ่มเข้าใจความจริงชัดเจนขึ้นที่เปลี่ยนไม่ได้เลย เพราะฉะนั้นให้คิดดีๆ อเหตุกจิตที่ทำปฏิสนธิกิจได้มีกี่ดวง (๓) อะไรบ้าง ๓ (สันตีรณอกุศลวิบาก ๑ สันตีรณกุศลวิบากมี ๒)

- สันตีรณะดวงไหนทำปฏิสนธิกิจได้ (ไม่แน่ใจว่า สันตีรณกุศลวิบากทั้ง ๒ ดวงทำปฏิสนธิกิจได้ไหมหรือเฉพาะดวงใดดวงหนึ่ง) เห็นไหม ถ้าเราศึกษาไม่ละเอียด เราไม่เข้าใจความเป็นธรรมเพราะเราจำชื่อ แต่ถ้าเรามีความเข้าใจว่า ทุกคำกล่าวถึงสิ่งที่มีจริงที่เราไม่เคยรู้ว่า ไม่ใช่เราไม่ใช่สิ่งหนึ่งสิ่งใด

- เพราะฉะนั้นเรากำลังศึกษาสิ่งที่มีจริงซึ่งเป็นธาตุรู้ซึ่งเป็นจิตที่มีเหตุเกิดร่วมด้วยและไม่มีเหตุเกิดร่วมด้วย หมายความว่าอย่างไรมีเหตุเกิดร่วมด้วย ไม่มีเหตุเกิดร่วมด้วย (เป็นจิตที่ไม่มีเหตุ)

- เพราะฉะนั้นสันตีรณกุศลวิบากทำไมมี ๒ (ตรงนี้ไม่เคยได้พิจารณาแค่จำได้ว่ามี ๒) เพราะฉะนั้นเราไม่รีบร้อนไปพูดหลายๆ คำ แต่ว่าทุกคำให้เข้าใจมั่นคงจนไม่เปลี่ยนในเหตุในผล นี่เป็นเหตุที่เราพูดถึงอเหตุกะทุกครั้งเพราะว่ามีอเหตุกะทั้งวัน แต่ไม่เคยรู้เลยไปคิดถึงเรื่องอื่นมากกว่า

- เพราะฉะนั้นฟังให้ละเอียดขึ้น อเหตุกกุศลวิบากเป็นผลของกุศลกรรมอย่างอ่อนไม่มีเหตุใดๆ เกิดร่วมด้วย (ขอทวนคำถามใหม่) เพราะฉะนั้นอเหตุกะที่เป็นสันตีรณกุศลวิบากต้องเป็นผลของกุศลต่างกันอย่างไร (ไม่แน่ใจในคำถาม)

- คำถามคือให้มั่นคงในจิตที่ไม่ประกอบด้วยเหตุ เพราะวันนี้จะไม่พูดถึงจิตอื่นนอกจากจิตที่ไม่มีเหตุเกิดร่วมด้วย นี่คือความละเอียดความลึกซึ้งที่จะต้องเห็นความลึกซึ้งยิ่งขึ้นที่จะศึกษาธรรมต่อไปได้ว่า ไม่มีเราแต่เป็นธรรมเพราะถ้าไม่มีความเข้าใจลึกซึ้ง ได้ยินอะไรก็เป็นเรา

- จิตเห็นขณะนี้เป็นกุศลวิบากหรืออกุศลวิบาก (ไม่ทราบ จะเป็นกุศลหรืออกุศลก็ได้) ถูกต้องเพราะเกิดดับเร็วมากแต่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ว่า ผลของกรรมที่เป็นอกุศลกรรมทำให้เกิดขึ้นเห็นได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส รู้สิ่งที่กระทบสัมผัส ๕ ทาง แต่ความต่างของกุศลวิบากซึ่งเป็นผลของกุศลและความต่างของอกุศลวิบากซึ่งเป็นผลของอกุศลต่างกันอย่างไรในขณะที่เห็น

- เพราะฉะนั้นเดี๋ยวนี้เห็นเป็นกุศลวิบากหรืออกุศลวิบาก (เป็นอย่างหนึ่งอย่างใดเราไม่สามารถรู้) ถูกต้อง แต่สามารถจะรู้ได้ว่า เมื่อเป็นผลของอกุศลกรรม ผลต้องเกิดขึ้น “เห็น” เป็นเหตุให้เกิดขึ้นเห็นสิ่งที่ไม่น่าพอใจ เพราะฉะนั้นสิ่งที่ปรากฏให้เห็นบางอย่างน่าพอใจ บางอย่างไม่น่าพอใจ เพราะฉะนั้นจิตที่เป็นผลของกรรมที่ไม่ดีก็เกิดขึ้นเห็นสิ่งที่ไม่ดีไม่น่าพอใจ

- ในนรกมีสิ่งที่น่าพอใจไหม (ไม่มี) จิตที่เห็นในนรกเป็นจิตอะไร (ส่วนใหญ่เป็นอกุศลวิบากแต่ไม่ใช่ตลอด) เพราะฉะนั้นไม่มีใครบอกได้ว่า ขณะนี้เป็นอกุศลวิบากหรือกุศลวิบากเพราะ ๑ ขณะเร็วมาก

- เพราะฉะนั้นสิ่งที่ปรากฏไม่ว่าจะเป็นทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกายเป็นสิ่งที่น่าพอใจก็มี ไม่น่าพอใจก็มีใช่ไหม (ใช่) เพราะฉะนั้นศึกษาให้รู้ความละเอียดของธรรมเพื่อรู้ว่า ไม่มีเรา

- ถ้าบอกว่า “ทุกอย่างเป็นธรรมไม่มีเรา” พอไหม (ไม่พอ) บางคนคิดว่า ศึกษาธรรม อยากรู้เรื่องนั้น อยากรู้เรื่องนี้แต่ไม่รู้สิ่งที่ปรากฏ อะไรเป็นประโยชน์ (ถ้าไม่เข้าใจไม่มีประโยชน์)

- เพราะฉะนั้นจะพูดเรื่องอื่นเยอะๆ ดีไหม (ไม่เป็นประโยชน์) เพราะฉะนั้นพูดเรื่องเห็นเรื่องได้ยินทุกครั้งที่พบกันจะมีประโชน์ไหม (มีประโยชฯ์) เบื่อไหม เบื่อหรือยัง (ยังไม่เบื่อ) เพราะฉะนั้นพูดเรื่องสันตีรณจิต ใครไม่มีสันตีรณจิตบ้าง (ไม่มี) แต่ไม่มีใครรู้ใช่ไหมว่า เดี๋ยวนี้มีสันตีรณจิตเมื่อไหร่ (ใช่)

- พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ความจริงทั้งหมดเพื่อให้แต่ละคนรู้ว่า ไม่มีเรา ไม่มีสิ่งหนึ่งสิ่งใด มีแต่ธรรมแต่ละ ๑ เท่านั้น

- เดี๋ยวนี้สันตีรณจิตปรากฏหรือเปล่า (ไม่ปรากฏ) ถูกต้องแต่มีสันตีรณจิตใช่ไหม (ใช่) สันตีรณจิตทั้งหมดมีกี่ดวง (๓) สันตีรณจิตดวงไหนทำปฏิสนธิกิจได้ (รู้ว่าเป็นกุศลก็ได้อกุศลก็ได้แต่ไม่รู้รายละเอียดว่า กุศลวิบากทั้ง ๒ ทำกิจปฏิสนธิทั้ง ๒ ดวงหรือเปล่า) เพราะฉะนั้นต้องคิดถึงเหตุผล ถ้าเป็นผลของกุศลเล็กๆ น้อยๆ นิดๆ หน่อยๆ ให้ผลก็ทำให้กุศลวิบากสันตีรณที่เป็นอุเบกขาเท่านั้นทำกิจปฏิสนธิ

- เพราะฉะนั้นอเหตุกสันตีรณอกุศลวิบากกับอเหตุกสันตีรณกุศลวิบากทำกิจปฏิสนธิต่างกันอย่างไร (ต่างกันที่ขณะหลับอันหนึ่งเป็นผลของกุศล อันหนึ่งเป็นผลของอกุศล)

- อุเบกขาสันตีรณกุศลวิบากกับอุเบกขาสันตีรณอกุศลวิบากทำกิจปฏิสนธิได้ต่างกันอย่างไร (อาจารย์ถามใหม่) เราพูดถึงสันตีรณกุศลวิบากกับอกุศลวิบากที่เป็นอุเบกขาจึงสามารถทำปฏิสนธิกิจได้แต่ทำปฏิสนธิกิจต่างกันอย่างไร (ต่างกันที่ถ้าเป็นอุเบกขาสันตีรณอกุศลวิบากต้องเกิดในอบายภูมิและถ้าเป็นอุเบกขาสันตีรณกุศลวิบากก็เกิดในสุคติภูมิ) ต่างกับเวลาที่กุศลวิบากที่ประกอบด้วยเหตุทำกิจปฏิสนธิอย่างไร

- (คุณอาช่ามีปัญหาเรื่องสัญญาณ) ไม่เป็นไรค่ะ วันนี้เราจะพูดเรื่องสันตีรณะให้ชัดเจน ต้องคิดถึงหลายอย่าง ประกอบด้วยเหตุหรือไม่ประกอบด้วยเหตุ เกิดกับอุเบกขาหรือเกิดกับโสมนัส มีความต่างกันอย่างไร ทำกิจอะไรได้บ้าง

- (คุณอาช่าตอบคำถามว่า สันตีรณที่ทำกิจปฏิสนธิต่างกันตรงที่ถ้าเกิดในภูมิมนุษย์อันนึงพิการอีกอันนึงไม่พิการ) กำลังจะพูดถึง อุเบกขาสันตีรณอกุศลวิบากปฏิสนธิกับอุเบกขาสันตีรณกุศลวิบากปฏิสนธิต่างกันอย่างไร (ถ้าเป็นอุเบกขาสันตีรณอกุศลวิบากทำให้เกิดในอบายภูมิ แต่ถ้าเป็นอุเบกขาสันตีรณกุศลวิบากทำให้เกิดในมนุสสภูมิ)

- และถ้าไม่ใช่อเหตุกสันตีรณกุศลวิบากแต่เป็นกุศลวิบากที่ไม่ประกอบด้วยเหตุต่างกับกุศลวิบากที่ทำกิจปฏิสนธิที่ประกอบด้วยเหตุหรือเปล่า (ต่างกันที่สันตีรณกุศลวิบากทำให้เกิดในสุคติภูมิแต่พิการแต่ถ้าเป็นกุศลวิบากที่มีเหตุเกิดร่วมด้วยทำให้เกิดในสุคติภูมิที่เป็นปกติไม่พิการ)

- ก็ดีมากที่เข้าใจและคุณอาช่าจากโลกนี้ไปแล้วจะเกิดเป็นอะไรได้บ้าง (คุณมธุตอบแทนว่า ไม่มีใครทราบ) แน่นอนต้องเกิดแน่นอนไม่มีใครรู้ว่าจะเป็นอะไร แต่จะเกิดเป็นอะไรได้บ้าง ทุกคนก็ต้องตายและต้องเกิด อยากจะทราบว่า ตายแล้วจะเกิดเป็นอะไรได้บ้าง (คุณมธุจำได้เพียงว่า เกิดในอบายภูมิกับสุคติภูมิแต่จำรายละเอียดไม่ได้)

มีเหตุที่จะให้เกิดที่หนึ่งที่ใดได้ไหม (มีเหตุ) ทีละ ๑ ว่าเกิดเป็นอะไรได้บ้าง (คุณมธุจำได้ว่าถ้าเหตุเป็นกุศลผลก็ต้องเป็นกุศลตามนั้น ถ้าเหตุเป็นอกุศลผลก็ต้องเป็นอกุศล) นี่ไงเราถึงกำลังจะพูดเรื่องสันตีรณะให้มั่นคงขึ้นจนกระทั่งถามอะไรก็ตอบได้ ไม่ใช่จำไม่ได้ คิดไม่ได้ แต่ต้องเข้าใจจริงๆ แต่ละ ๑ ธรรม เพราะว่ามีธรรมที่ลึกซึ้งกว่านี้อีก เพื่อให้มีความเข้าใจธรรมเพราะไม่อย่างนั้นก็ไม่สามารถที่จะเข้าใจธรรมละเอียดขึ้นได้

- คำถามต้องฟังดีๆ ถามว่า ทุกคนต้องตายวันนี้ก็ได้และต้องเกิดด้วย เขารู้ไหมว่าจะเกิดเป็นอะไร แม้ไม่รู้ก็รู้ว่าจะต้องเกิดเพราะจิตอะไร ประเภทไหน ที่ไหน เพราะฉะนั้นถามว่า เขาจะเกิดที่ไหนได้บ้าง (เกิดในอบายภูมิได้) เท่านี้สั้นๆ จากโลกนี้ไปไม่มีคุณอาช่าอีกแล้วแต่จะมีการเกิดเป็นอะไรได้บ้างทีละ ๑ ถามสั้นๆ ตอบสั้นๆ (ตอนนี้พูดถึงผลของอกุศล)

- ไม่ได้ถามอย่างนั้นแต่ถามว่า คุณอาช่าตายต้องเกิดแน่ จะเกิดเป็นอะไรได้บ้างทีละ ๑ ไปช้าๆ แต่ให้เข้าใจจริงๆ ไม่งั้นเดี๋ยวก็ลืม (เป็นสัตว์เดรัจฉาน) เกิดเป็นสัตว์เดรัจฉานได้ใช่ไหม เป็นผลของกรรมอะไร (อกุศลกรรม) อกุศลกรรมอะไร ลองบอก (สันตีรณอกุศลวิบาก)

- ไม่ได้ถามอย่างนั้นเลยสักนิดเดียว ธรรมละเอียดต้องฟังคำตอบเพื่อให้มั่นคง ดิฉันจะถามเรื่องต่างๆ เพื่อเป็นการทดสอบว่า ความเข้าใจที่ได้ฟังมาจะตอบตรงไหม เข้าใจไหม เพราะฉะนั้นถามเขาว่า ที่เกิดเป็นสัตว์เป็นผลของอกุศลกรรมอะไร เพื่อจะได้ดูว่าเขารู้จักอกุศลกรรมอะไรบ้าง (เป็นผลของอกุศลกรรม) ถามว่า “อกุศลกรรม” อะไรบ้าง (ฆ่าใคร ทำร้ายใคร ขโมยของเป็นต้น)

- อกุศลกรรมทางกายก็ได้ ทางวาจาก็ได้ ทางใจก็ได้ เป็นความละเอียดว่า ระดับไหนจะเป็นกรรมให้ผลซึ่งสามารถที่จะอ่านในพระไตรปิฎกได้ ในชีวิตของคนซึ่งจากความเป็นพระราชินีไปเกิดเป็นหนอนเพราะกรรมอะไร