เราเป็นใคร พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นใคร
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น
กระผมได้ยินข้อความนี้จากท่านอาจารย์ "เราเป็นใคร พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นใคร" ก็ปรากฏข้อความคล้ายๆ กัน ที่เป็นการสรรเสริญคุณของพระผู้มีพระภาคเจ้า ในพระไตรปิฎกดังนี้ จาก พระสุตตันตปิฎก อังคุตรนิกาย ปัญจก-ฉักกนิบาต เล่ม ๓ - หน้า 421
การณปาลีพราหมณ์ ใช้คนให้ทำการงาน ของเจ้าลิจฉวีอยู่ ได้เห็นปิงคิยานีพราหมณ์ เดินมาแต่ไกล ครั้นแล้วได้ถามว่า อ้อ ท่านปิงคิยานีมาจากไหนแต่ยังวัน (แต่วันนัก) . ปิงคิยานีพราหมณ์ ตอบว่า ข้าพเจ้ามาจากสำนักพระสมณโคดม.
กา. ท่านปิงคิยานีย่อมเข้าใจพระปรีชา (ความฉลาดด้วยปัญญา) ของพระสมณโคดมว่า เห็นจะเป็นบัณฑิตนั้นอย่างไร.
ปิ. ท่านผู้เจริญ ข้าพเจ้าคือใคร และเป็นอะไร จึงจักรู้พระปรีชา ของพระสมณโคดม ผู้ใดพึงรู้พระปรีชาของพระสมณโคดม แม้ผู้นั้น พึงเป็นเช่นกับพระสมณโคดมนั้นแน่นอน.
กา. ได้ยินว่า ท่านปิงคิยานี สรรเสริญพระสมณโคดมยิ่งนัก.
ปิ. ข้าพเจ้าคือใคร และเป็นอะไร จึงจะสรรเสริญ พระสมณโคดม และท่านพระสมณโคดมพระองค์นั้น อันเทวดา และมนุษย์ทั้งหลาย สรรเสริญแล้วๆ ว่าเป็นผู้ประเสริฐที่สุดกว่าเทวดา และมนุษย์ทั้งหลาย.
... ข้อความในอรรถกถา แสดงว่า ...
... พราหมณ์ชื่อ การณปาลี เพราะทำราชการในราชสำนัก ...
... บทว่า ปิงฺคิยานึ พฺราหฺมณํ ได้แก่ พราหมณ์ผู้เป็นอริยสาวก ตั้งอยู่ในอนาคามิผล จึงมีชื่ออย่างนี้ ...
บทว่า โสปิ นูนสฺสตาทิโสว ความว่า พราหมณ์ปิงคิยานีแสดงว่า ผู้ใดพึงรู้ถึงความฉลาดปราดเปรื่อง แห่งพระปัญญาของพระสมณโคดม ผู้นั้น ก็ต้องบำเพ็ญบารมี ๑๐ แล้วบรรลุพระสัพพัญญุตญาณ ก็จะพึงเป็นพุทธะ เช่นนั้น เท่านั้น. อันผู้ประสงค์จะวัดภูเขาสิเนรุก็ดี แผ่นดินก็ดี อากาศก็ดี ควรได้ไม้วัด หรือเชือกเท่ากับเขาสิเนรุแผ่นดิน และอากาศนั้น แม้ผู้จะรู้ปัญญา ของพระสมณโคดม ก็ควรจะได้พระสัพพัญญุตญาณ เช่นเดียวกับพระญาณ ของพระองค์เหมือนกัน. ก็ในสูตรนี้พราหมณ์ปิงคิยานี กล่าวย้ำ ด้วยความเอื้อเฟื้อ.
... บทว่า ปสฏฺปสฏฺโ ความว่า พราหมณ์ปิงคิยานีสรรเสริญ ด้วยพระคุณทั้งหลายของพระองค์ ซึ่งชาวโลกทั้งปวงสรรเสริญแล้ว อันฟุ้งไป เหนือคุณทั้งหมด ไม่จำเป็นต้องสรรเสริญพระองค์ ด้วยพระคุณอื่นๆ เหมือนอย่างว่า ... ดวงจันทร์นั้น ก็ไม่จำต้องส่องประกาย ด้วยแสงอื่น ฉันใด พระสมณโคดมก็ฉันนั้น ทรงได้รับสรรเสริญยกย่อง ให้ถึงความเป็นผู้ประเสริฐที่สุด แห่งโลกทั้งปวง ด้วยพระคุณของพระองค์เอง ที่ชาวโลกทั้งปวงสรรเสริญแล้ว ก็ไม่จำต้องสรรเสริญพระองค์ ด้วยพระคุณอื่น ...
"เราเป็นใคร และพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นใคร" ผู้ที่จะรู้พระปัญญาของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ ท่านแสดงว่าต้องเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าด้วยกันเท่านั้น และพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เทวดา และมนุษย์ทั้งหลายท่านสรรเสริญแล้วว่า เป็นผู้ประเสริฐสุด
ขอกราบเท้าท่านอาจารย์ และขอกราบอนุโมทนาครับ
