อารมณ์ของอกุศลจิต
กราบเรียน คณะ อาจารย์ มศพ และ สมาชิกทุกท่านด้วยความเคารพนับถือ
จากที่ศึกษาในเรื่องของอารัมมณสังคหะ อกุศลจิตสามารถรู้อารมณ์แทบทั้งหมดยกเว้นโลกุตตรธรรม 9 (สามารถมี โลกิยจิต 81 เจตสิก 52 รูป 28 และ บัญญัติ เป็นอารมณ์) เลยขอกราบเรียนถามว่า กริยาจิตเป็นอารมณ์ของอกุลจิตในกรณีไหนครับ แล้วจะเกิดขึ้นกับบุคคลประเภทไหนบ้างครับ? ขอทราบรายละเอียดเกี่ยวกับอารมณ์ของอกุศลด้วยนะครับ
ขอกราบอนุโมทนาในอกุศลธรรมของทุกท่านครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
อกุศลจิต เป็นสภาพธรรมที่มีจริง เป็นจิตฝ่ายที่ไม่ดี เพราะมีอกุศลเจตสิกประการต่างๆ เกิดร่วมด้วย อกุศลจิตก็เป็นสภาพรู้ ธาตุรู้ ซึ่งสามารถรู้อารมณ์ได้ ตามควรแก่อกุศลจิตนั้นๆ แต่ไม่สามารถรู้โลกุตตรธรรม (มรรจิต ๔ ผลจิต ๔ และนิพพาน) ได้ เพราะเหตุว่าอกุศลจิต ไม่สามารถถึงหรือเห็นโลกุตตรธรรมตามความเป็นจริงได้เลย
สำหรับกิริยาจิต ที่เป็นอารมณ์ของอกุศลจิต นั้น พอที่จะเข้าใจในตัวอย่างได้ คือ บางคนอยากจะเป็นพระอรหันต์ อยากจะเป็นเหมือนกับพระอรหันต์ ขณะนั้นก็เป็นไปกับโลภะความติดข้องต้องการที่จะเป็นเหมือนอย่างพระอรหันต์ เพราะเหตุว่า ความเป็นพระอรหันต์ คือ ภาวะที่ไม่มีทั้งกุศลและอกุศลแล้ว ไม่มีกุศลและอกุศลเกิดขึ้นเป็นไปอีกเลย ซึ่งก็คือ กิริยาจิตและเจตสิกที่เกิดร่วมด้วยนั่นเองครับ
... ยินดีในกุศลของทุกๆ ท่านด้วยครับ ...