คำของพระองค์เป็นความจริงแม้เดี๋ยวนี้ทุกคำ

สนทนาปัญหาธรรม วันอังคารที่ ๒ มกราคม ๒๕๖๗

[เล่มที่ 25] พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เล่ม ๑ ภาค ๒ [เล่มที่ 25]

ข้อความตอนหนึ่งจาก ...

อายาจนสูตร

ความปริวิตกแห่งพระหฤทัยบังเกิดขึ้นแก่พระผู้มีพระภาคเจ้าว่า ธรรมที่เราตรัสรู้แล้วนี้ ลึกซึ้ง เห็นได้ยาก รู้ตามได้ยาก สงบ ประณีตคาคคะเนเอาไม่ได้ ละเอียด รู้ได้เฉพาะบัณฑิต

ก็หมู่สัตว์นี้แล ยังยินดีด้วยอาลัย ยินดีแล้วในอาลัย เบิกบานแล้วในอาลัย ก็ฐานะนี้ คือ ความเป็นปัจจัยแห่งธรรม มีสังขารเป็นต้นนี้ เป็นธรรมอาศัยกันและกันเกิดขึ้น อันหมู่สัตว์ผู้ยินดีด้วยอาลัย ยินดีแล้วในอาลัย เบิกบานแล้วในอาลัย จะพึงเห็นได้ยาก แม้ฐานะนี้ ก็เห็นได้ยาก คือ ธรรมเป็นที่ระงับสังขารทั้งปวง ธรรมเป็นที่สละคืนอุปธิทั้งปวง ธรรมเป็นที่สิ้นตัณหา ธรรมเป็นที่สำรอก ธรรมเป็นที่ดับ นิพพาน ก็ถ้าเราจะพึงแสดงธรรม แต่ชนเหล่าอื่นจะไม่พึงรู้ทั่วถึงธรรมของเรา ข้อนั้น จะพึงเป็นความเหน็ดเหนี่อยของเรา ข้อนั้น จะพึงเป็นความลำบากของเรา. ฯลฯ

พระสุตตันตปิฎก ทีฆนิกาย สีลขันธวรรค เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้าที่ 22

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สมณพราหมณ์เหล่าใดเหล่าหนึ่งที่มีวาทะว่าเที่ยง บัญญัติอัตตาและโลก ว่าเที่ยง สมณพราหมณ์เหล่านั้นทั้งหมด ย่อมบัญญัติด้วยวัตถุ ๔ นี้เท่านั้น หรือด้วยอย่างใดอย่างหนึ่งใน ๔ อย่างนี้ นอกจากนี้ไม่มี. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เรื่องนี้ตถาคตรู้ชัดว่า ฐานะเป็นที่ตั้งแห่งวาทะเหล่านี้ ที่บุคคลถือไว้อย่างนั้นแล้ว ยึดไว้อย่างนั้นแล้ว ย่อมมีคติอย่างนั้น มีภพเบื้องหน้าอย่างนั้น. อนึ่ง ตถาคตย่อมรู้เหตุนั้นชัด และรู้ชัดยิ่งไปกว่านั้น ทั้งไม่ยึดมั่นความรู้ชัดนั้นด้วย และเมื่อไม่ยึดมั่น ตถาคตก็รู้ความดับสนิทของตนเอง รู้ความเกิด ความดับ คุณ โทษแห่งเวทนาทั้งหลาย กับอุบายเป็นเครื่องออกไปจากเวทนาเหล่านั้น ตามความเป็นจริง. เพราะไม่ยึดมั่น ตถาคตจึงหลุดพ้น. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ธรรมเหล่านี้ ที่ลึกซึ้ง เห็นได้ยาก รู้ตามได้ยาก สงบประณีต จะคาดคะเนเอาไม่ได้ ละเอียด รู้ได้เฉพาะบัณฑิต ที่ตถาคตทำให้แจ้งด้วยปัญญาอันยิ่งเอง แล้วสอนผู้อื่นให้รู้แจ้ง อันเป็นเหตุให้คนทั้งหลายกล่าวชมตถาคตตามความเป็นจริงโดยชอบ.

จบภาณวารที่หนึ่ง

ท่านอาจารย์: ซึ่งจากการเริ่มต้นที่เราไปเผยแพร่พระธรรมหลายจุดหลายเมืองที่อินเดีย มีคนที่เข้าใจมาก และเขาก็ส่งการสนทนาของเขากับคุณอาคิ่ลมาเพื่อให้รู้ว่า เขาต้องการศึกษาอีกเพียงใด แม้แต่ท่านอนันทะ ใช่ไหมที่สมาคมมหาโพธิ ท่านก็อยากจะให้ไปสนทนาเพื่อได้มีความเข้าใจธรรมถึงสามเดือน คิดดู ความสนใจของคนไม่ใช่ไม่มี ความเห็นถูกก็ไม่ใช่ไม่มี เพียงแต่ว่าเขาได้ฟัง คำ ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสด้วยพระองค์เองในกาลครั้งหนึ่ง ณ ดินแดนแห่งนั้นจากการที่หายไปนาน แล้วก็ไม่สามารถที่จะเข้าถึงความหมายของ แต่ละคำที่พระองค์ตรัสว่า ลึกซึ้ง และมีคุณค่าอย่างยิ่ง เพราะเป็นความจริงซึ่งพิสูจน์อยู่ตลอดเวลา เกิดแล้วต้องตาย อะไรเกิดอะไรตาย ไม่มีใครรู้ เกิดแล้วต้องมีอะไรบ้าง ก็ไม่มีใครรู้ เพราะฉะนั้น การตรัสรู้ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงแสดงความจริงให้โลกได้ประจักษ์ว่า พร้อมเสมอที่จะรู้ว่า คำ ของพระองค์เป็นความจริง แม้เดี๋ยวนี้ ทุกคำ

เพราะฉะนั้น ทางโน้นก็มีความสนใจมาก และคงกำลังคอยโอกาสที่เราจะได้ไป เราก็คงต้องเตรียมทุกอย่างให้พร้อม

อ.อรรณพ: กราบเท้าท่านอาจารย์ ก็ระลึกถึงคำที่ท่านอาจารย์กล่าวนะครับ ก็คือ เป็นคลองของพระธรรม ก็เลยจะกราบเท้าท่านอาจารย์ว่า คลองของพระธรรมนี่ คืออย่างไร เป็นเหตุปัจจัยอะไรอย่างไรครับ ซึ่งก็เห็นในความอัศจรรย์ ไม่เคยมีต่างๆ อย่างนี้ ตั้งแต่ชาวอินเดียมาอะไรต่ออะไรนะครับ หรือเหตุการณ์ต่างๆ ที่ดินอะไรต่ออะไรนะครับ ทำให้เรามีที่ดิน ๒ แปลง แปลงแรกก็มีดินมาถมทำให้ที่ดินเราดูดี แล้วก็กลายเป็นสมบัติของพระศาสนาต่อไป แล้วเราก็ยังได้ที่ดินอีกแปลงซึ่งต้องขอบพระคุณพลตรี ดร. วีระ ที่ท่านไปดูที่แล้วมาเล่าให้เราฟัง ซึ่งเราก็ทราบแล้วผมก็ยิ่งปลาบปลื้ม เพราะว่า อ.วีระมีความรู้เรื่องเกี่ยวกับภูมิศาสัตร์เหล่านี้ดีมากนะครับ พอได้กล่าวถึงภูมิประเทศถึงที่ที่จะเป็นที่ตั้งของ มูลนิธิศึกษา และเผยแพร่พระพุทธศาสนาที่อินเดีย ก็จะเหมาะสม และพื้นดินที่เก่าก็จะเป็นทรัพย์สมบัติที่จะได้บำรุงพระศาสนามูลนิธิต่อไป

และที่เนปาล ถ้ามีโอกาสเกิดขึ้น ก็ที่กรุงกบิลพัสดุ์เลยนะครับ ที่วัดของท่านภันเต สุมังคโล ซึ่งท่านก็มีอะไรอยู่ไม่มาก แต่มีที่ดิน และก็มีศาลา เราก็ไปสนทนาธรรมกันแบบลูกทุ่งนะครับกับชาวกรุงกบิลพัสดุ์ ชาวเนปาลที่นั่น ก็เดี๋ยวจะพยายามจะจัดการให้เหมาะสมอยู่ แต่ผมต้องขอยินดีในกุศลของท่านสุมังคโลมาก ท่านเก่งนะ ที่ท่านจัดการอะไรต่ออะไรได้รวดเร็ว ที่ผมประสานงานผ่านคุณแขก คุณเล็ก คุณแป๋ว ซึ่งรู้จักกับท่านมานาน ก็เป็นเหตุให้ท่านได้มาสนทนาธรรมกับท่านอาจารย์ที่ลุมพินีในคราวที่แล้ว แล้วก็ในบางครั้งอะไรจำเป็นผมก็จะไลน์ไปสนทนากับท่านบ้างโทรศัพท์ไปบ้าง ท่านก็เป็นคนเก่งจัดการอะไรเรียบร้อย แล้วท่านก็เป็นเณรด้วย ผมก็ยิ่งสบายใจก็เลยโทรคุยกันได้เพราะถ้าเป็นภิกษุผิดสิกขาบท นี่ก็เป็นความจริงใจของท่าน

ขอเชิญอ่านได้ที่ ...

ธรรม ยาก

ว่าด้วยธรรมคัมภีรภาพ

ขอเชิญฟังได้ที่ ...

ความยากของการเจริญปัญญา

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ด้วยความเคารพยิ่งค่ะ