เพราะไม่รู้ความจริงของสิ่งที่กำลังปรากฏ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ถ้าไม่ฟังคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จะรู้ไหมว่า พระองค์ตรัสรู้อะไร?

โซฮาน: ไม่รู้ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น อีกครั้งหนึ่งนะ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสรู้อะไร?

โซฮาน: ธรรมครับ

ท่านอาจารย์: ตอบว่าธรรมเท่านั้นหรือ หรือว่าธรรมทั้งปวงเป็นอะไร?

โซฮาน: ธรรมทั้งปวงเป็นอนัตตาครับ

ท่านอาจารย์: ตอนนี้คุณโซฮานรู้จักธรรมแล้วหรือยัง?

โซฮาน: ยังไม่รู้ดีครับ

ท่านอาจารย์: รู้จักหรือยัง ไม่ได้ถามว่ารู้ดีหรือยัง

โซฮาน: รู้จักครับ แต่ยังไม่เข้าใจ

ท่านอาจารย์: พราะฉะนั้น จะเข้าใจได้ไหม?

โซฮาน: ต้องได้ครับ ถ้าเราฟังต่อไปแล้วก็เพิ่มความเข้าใจ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น เพียงฟังไม่พอใช่ไหม ต้องเข้าใจด้วย

โซฮาน: ต้องมีความเข้าใจครับ

ท่านอาจารย์: ถ้าไม่ถาม คุณโซฮานจะรู้ไหมว่าเข้าใจแค่ไหน หรือไม่เข้าใจอะไรเลย

โซฮาน: ถ้าไม่มีใครถามก็ไม่รู้เลยว่าตัวเองเข้าใจแค่ไหน

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น คุณโซฮานอยากรู้ว่าเข้าใจแค่ไหนใช่ไหม?

โซฮาน: อยากรู้ครับ

ท่านอาจารย์: นี่เป็นเหตุที่เราสนทนากันเพื่อที่จะเข้าใจธรรม

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: มีคุณสุคินไหม?

โซฮาน: มีครับ

ท่านอาจารย์: อะไรเป็นสุคิน?

โซฮาน: ที่กำลังพูดอยู่ นั่นคือคุณสุคินครับ

ท่านอาจารย์: กำลังพูด เป็นคิดกับเสียงใช่ไหม?

โซฮาน: มีคิด และได้ยินครับ

ท่านอาจารย์: คิด เป็นคิด หรือคิดเป็นสุคิน

โซฮาน: คิดเป็นคิดครับ

ท่านอาจารย์: มีสุคินไหม?

โซฮาน: คือเข้าใจว่าสุคินไม่มี แต่เวลาเดียวกันมาสรุปว่า คิด เป็นสมองที่คิดครับ

ท่านอาจารย์: สมอง คืออะไร?

โซฮาน: สมองเป็นสิ่งที่คิดครับ

ท่านอาจารย์: เห็นสมองไหม?

โซฮาน: แต่เป็นไปได้ที่เห็นสมองครับ

ท่านอาจารย์: อะไร เห็นสมองหรือ เพราะฉะนั้น เดี๋ยวนี้เรากำลังพูดว่า เห็นสมองได้ไหม?

โซฮาน: มองไม่เห็นครับ

ท่านอาจารย์: เห็นได้ไหม ไม่ได้ถามว่าเดี๋ยวนี้เห็นไหม แต่ถามว่า เห็นสมองได้ไหม?

โซฮาน: ถ้าผ่าตัดเห็นได้ครับ

ท่านอาจารย์: เห็นอะไร ผ่าตัด?

โซฮาน: เห็นรูปลักษณะของสมอง

ท่านอาจารย์: เป็นอย่างไร รูปลักษณะ?

โซฮาน: มีนัยที่เคยเห็นในหนังสือครับว่า มี

ท่านอาจารย์: เดี๋ยวนี้เห็นไหม?

โซฮาน: ตอนนี้ไม่เห็น แต่สามารถจินตนาการได้ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น จินตนาการคืออะไร?

โซฮาน: ก็เป็นธรรมหนึ่งซึ่งทำหน้าที่คิด

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ไม่ได้เห็นสมองใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ คิด ก็คือคิด ที่เราเรียกว่าเป็นสมอง ก็คือเป็นรูปร่างลักษณะหนึ่งครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น จริงๆ แล้ว เห็นอะไรที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้?

โซฮาน: เป็นจิตหนึ่งที่เห็นครับ

ท่านอาจารย์: จิต คืออะไร?

คุณสุคิน: เมื่อกี๊โซฮานพูด จิตเตอร์ ตรงนี้หมายถึงรูปที่เห็นครับ แกบอกว่าที่เห็น เห็นรูปครับ

ท่านอาจารย์: รูปมีหลายรูป หรือรูปเดียว?

โซฮาน: รูป เช่น อย่างที่เห็นเป็นรูปสัตว์ บุคคล คอมพิวเตอร์ รูปอะไรอย่างนี้ครับ

ท่านอาจารย์: ถ้าไม่คิดถึงสิ่งที่เห็น จะเห็นอะไร?

โซฮาน: เป็นแสงครับ

ท่านอาจารย์: นี่คือสิ่งที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ความจริงทุกอย่าง ละเอียดยิ่ง จะเรียกว่าแสง หรือไม่เรียกว่าแสง ก็มีสิ่งที่ปรากฏให้เห็นทางตาใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ถ้าไม่สนทนาจะรู้ไหมว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสรู้อะไร?

โซฮาน: ไม่ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น คำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าลึกซึ้งไหม?

โซฮาน: ลึกซึ้งมากครับ

ท่านอาจารย์: คิดเองได้ไหม?

โซฮาน: มี ๒ คำตอบ คือ ๑. คือว่าถ้าไม่ฟังไปเรื่อยๆ ความเข้าใจก็ไม่มีแน่นอน เราไม่สามารถจะคิดได้เพราะลึกซึ้ง และ ๒. คือถ้าไม่ได้ฟังคำสอนของพระพุทธองค์เลย ก็ไม่มีวันคิดเรื่องความจริงนี้ครับ

ท่านอาจารย์: รู้จักพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ไหม ถ้าไม่ฟังคำของพระองค์

โซฮาน: ไม่ได้

ท่านอาจารย์: ต้องรู้จักพระองค์เมื่อเข้าใจทีละคำที่ลึกซึ้งใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ว่า ธรรมทั้งปวงเป็นอนัตตา

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น เราจะสนทนากันเพื่อให้รู้ว่า เข้าใจคำว่า ธรรม แค่ไหน เข้าใจคำว่า อนัตตา แค่ไหน?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น เราจะสนทนากันจนกว่าจะชัดเจนขึ้น

โซฮาน: ครับท่านอาจารย์

ท่านอาจารย์: เราเข้าใจคำว่า ธรรม เราเข้าใจคำว่า อนัตตา แต่ยังไม่พอ

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ทบทวนอีกครั้งนะ ธรรม อะไรเป็นอนัตตา?

โซฮาน: ได้ยินครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น คุณโซฮานได้ยินหรือเปล่า?

โซฮาน: ไม่ครับ ได้ยินได้ยินอย่างเดียวไม่ใช่โซฮาน

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ได้ยินเป็นธรรม ไม่ใช่โซฮานใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: วันนี้มีธรรมอะไรบ้าง?

โซฮาน: มีได้ยิน มีเห็น มีพูด มีคิด มีไตร่ตรองครับ

ท่านอาจารย์: แต่ก็ยังเป็นคุณโซฮานใช่ไหม?

โซฮาน: เป็นอย่างนั้นครับ ทั้งๆ ที่สามารถตอบว่า ได้ยิน ไม่ใช่โซฮาน เห็น ไม่ใช่โซฮาน คิด ไม่ใช่โซฮาน แต่จริงๆ แล้วเป็นโซฮานได้ยิน โซฮานคิด เป็นโซฮานที่เห็นครับ

ท่านอาจารย์: เพราะอะไร?

โซฮาน:เพราะสะสมอุปนิสัยที่คิดอย่างนั้นมานานครับ

ท่านอาจารย์: เพราะไม่รู้ความจริง ถูกต้องไหม?

โซฮาน: เพราะไม่เข้าใจความจริงครับ

ท่านอาจารย์: ถูกต้อง ใครเข้าใจ?

โซฮาน: พระพุทธองค์เข้าใจครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ถ้าฟังแล้วเข้าใจขึ้น จะรู้ความจริงอย่างพระพุทธองค์ไหม?

โซฮาน: รู้ได้ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น รู้จักพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทีละนิดทีละหน่อยใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เมื่อกั๊นี้ได้ยิน แล้วเดี๋ยวนี้ยังได้ยินอยู่ไหม?

โซฮาน: ที่ได้ยินตอนนี้ กับได้ยินก่อนหน้านี้คนละขณะครับ

ท่านอาจารย์: แสดงว่า ได้ยินเกิดจึงได้ยิน ถ้าไม่เกิดไม่ได้ยินใช่ไหม?

โซฮาน: ได้ยินเพราะได้ยินเกิดครับ

ท่านอาจารย์: ได้ยินเกิด แล้วไม่ได้ยิน หมายความว่าได้ยินที่เกิดนั้น ดับไป ใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ ได้ยินได้ยิน แล้วก็ไม่ได้ยินแปลว่าได้ยินดับไปครับ

ท่านอาจารย์: ที่ได้ยินเมื่อกี๊ดับ แล้วจะกลับมาได้ยินอีกได้ไหม?

โซฮาน: ไม่เกิดครับ

ท่านอาจารย์: เริ่มเข้าใจความจริงตั้งแต่เกิดจนตายใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น เริ่มเข้าใจคำที่พระพุทธเจ้าตรัสว่า สัพเพ สังขารา อนิจจา ใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: คุณโซฮานทำให้ได้ยินเกิดได้ไหม?

โซฮาน: ตัวเองทำให้เกิดไม่ได้ ถ้าไม่มีใครพูด ถ้ามีคนพูดมันก็จะเกิดเองครับ

ท่านอาจารย์: คนที่บ้านคุณโซฮานกำลังพูดหรือเปล่า?

โซฮาน: ก็ไม่ทราบว่ามีใครคุยหรือเปล่าเวลานี้

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ไม่ได้ยินใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: ใครทำให้ได้ยินเกิด?

โซฮาน: เมื่อไหร่มีเสียงมา ทำให้ได้ยินเกิดได้ครับ

ท่านอาจารย์: เสียงมาหรือค่ะ ไหนเสียงอยู่ไหนจะได้มา?

โซฮาน: มานี่ หมายถึงว่า ถ้าเราได้ยิน ก็หมายถึงว่ามันมาหาเรามาถึงเราครับ ถ้าคนอื่นได้ยินเราไม่ได้ยินหมายถึงว่าเสียงไปหาเขา

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น เสียงมาแล้ว ได้ยินแล้วยัง?

โซฮาน: ถ้าเสียงมาแล้ว ก็ได้ยินครับ

ท่านอาจารย์: ถ้าไม่มีหู ได้ยินไหม?

โซฮาน: ไม่ได้ยินครับ

ท่านอาจารย์: ทำไมต้องมีหู จึงได้ยิน?

โซฮาน: เป็นเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดได้ยินครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ทุกอย่างที่เกิดต้องมีเหตุ หรือปัจจัยทำให้เกิดใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ทุกอย่าง สิ่งทั้งปวงทั้งหมด และทรงแสดงความจริงให้เข้าใจถูกต้องว่า ทุกอย่างที่มีจริง มีจริงเป็นธรรม แต่เป็นอนัตตา ไม่มีใครสามารถจะทำให้เกิดขึ้น และสิ่งที่เกิดแล้วดับไป ไม่ใช่ใครทั้งสิ้น

โซฮาน: ครับท่านอาจารย์

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ด้วยความเคารพยิ่งค่ะ

ท่านอาจารย์: สิ่งที่เกิดไม่ดับได้ไหม?

โซฮาน: ถ้าเกิดต้องดับครับ

ท่านอาจารย์: มีใครบังคับได้ไหมว่าไม่ให้ดับ?

โซฮาน: ไม่ได้ครับ

ท่านอาจารย์: พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงทำให้สิ่งที่เกิดไม่ดับได้ไหม?

โซฮาน: พระพุทธองค์ก็บังคับไม่ได้ครับ

ท่านอาจารย์: ความจริงต้องเป็นความจริง นี่คือความเข้าใจธรรมที่เป็นอนัตตา เข้าใจมั่นคงขึ้นไหม?

โซฮาน: เพิ่มขึ้น

ท่านอาจารย์: เข้าใจธรรมเพิ่มขึ้นไหม?

โซฮาน: มีความเข้าใจเพิ่มขึ้น เวลาเดียวกันก็มีคำถามว่า อยากจะรู้เพราะบางทีถามแล้วเหมือนกับต้องตอบเป็นตามคำที่พระพุทธองค์สอนอย่างไร ก็ตอบตามนั้น ก็อยากให้ท่านอาจารย์ช่วยอธิบายความหมายของธรรมหน่อย

ท่านอาจารย์: ธรรม คือสิ่งที่มีจริงๆ เดี๋ยวนี้อะไรกำลังมี นั่นเป็นธรรม ไม่ใช่อย่างที่เราเข้าใจว่า เป็นทุกคน แต่เป็นสิ่งที่มีจริงแต่ละหนึ่ง

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: ถ้าเราไม่สนทนาให้เขาคิดไตร่ตรองให้ละเอียด เขาก็เพียงแต่ จำ ว่า ธรรมทั้งปวงเป็นอนัตตา แต่ ไม่เข้าใจเดี๋ยวนี้

โซฮาน: เข้าใจที่ท่านอาจารย์พูดและขอเสริมว่า ทุกคนเป็นอย่างนี้ เพราะว่า เช่นถ้าคนรอบตัวมาถามแล้วเราจะตอบอย่างจริงได้อย่างไร ให้เขาเข้าใจได้อย่างไร ถ้าตัวเราเองไม่เข้าใจ?

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสรู้สิ่งที่คนอื่นไม่รู้ใช่ไหม?

โซฮาน: ครับท่านอาจารย์

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น เริ่มเข้าใจคำว่า ธรรม ใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: มีอะไรบ้างที่ไม่ใช่ธรรม?

โซฮาน: ทุกอย่างทุกขณะเป็นธรรมครับ

ท่านอาจารย์: เพราะอะไร?

โซฮาน: คำตอบตอนนี้ คือว่า เป็นสิ่งเดียวกันกับทุกคนก็เป็นอย่างนี้

ท่านอาจารย์: ขอโทษ ฟังคำถามก่อน มีอะไรบ้างที่ไม่ใช่ธรรม

โซฮาน: ทุกอย่างที่มี มีแต่ธรรมครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ไม่มีใครสามารถทำให้ธรรมเกิดใช่ไหม?

โซฮาน: ไม่มีใครทำได้ครับ

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ด้วยความเคารพยิ่งค่ะ

ท่านอาจารย์: ตั้งแต่เกิดจนตายมีอะไรบ้างที่ไม่ใช่ธรรม?

โซฮาน: ไม่มีครับ ทุกอย่างเป็นธรรม

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ธรรมเป็นสัจจธรรมใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: ใครเปลี่ยนไม่ได้ใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: แต่เมื่อเข้าใจขึ้นๆ ก็ทำให้รู้ความจริงของธรรมหนึ่งๆ ๆ ในชีวิตประจำวันใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ธรรมทุกอย่างเป็นจริง จึงเป็นสัจจธรรม ใครก็เปลี่ยนไม่ได้ใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น เมื่อเป็นความจริงเป็นสัจจธรรม ไม่มีใครเปลี่ยนแปลงได้เลย จึงเป็นปรมัตถธรรมใช่ไหม?

สุคิน: แกอาจไม่เคยได้ยินคำว่า ปรมัตถธรรม แต่แกถามเบื้องต้นว่า ความหมาย ก็คือ สัจจะ ที่เมื่อกี๊เราใช้คำว่าสัจจธรรม คือความหมายเดียวกันไหมครับ

ท่านอาจารย์: สัจจธรรม หมายถึงความจริงที่เปลี่ยนไม่ได้ ธรรมที่ใครทำอะไรไม่ได้ เปลี่ยนแปลงไม่ได้ เป็นปรมัตถธรรม ความจริงของธรรมเดี๋ยวนี้เกิดแล้วดับเร็วที่สุด ไม่ปรากฏว่าเกิดดับ

คุณโซฮานเชื่อไหม มั่นใจไหม ว่า ธรรมเกิดแล้วดับ?

โซฮาน: ก็เป็นความจริงครับ ไม่สงสัยครับ

ท่านอาจารย์: นี่คือ การตรัสรู้ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า คือประจักษ์แจ้งการเกิดดับที่กำลังเกิดดับของธรรมแต่ละหนึ่งเดี๋ยวนี้

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: ถ้าพระสัมมาสัมพุทธเจ้าไม่ทรงตรัสรู้ ไม่ทรงแสดงให้คนอื่นเข้าใจ คนอื่นสามารถจะเริ่มเข้าใจความจริงได้ไหม?

โซฮาน: ถ้าไม่ได้ยินก็ไม่สามารถจะรู้ได้

คุณสุคิน: ผมยกตัวอย่างท่านพระสารีบุตรว่า ถ้าท่านไม่ได้ยินคำสอนของพระพุทธองค์จะสามารถตรัสรู้ได้ไหม โซฮานตอบว่าไม่ได้

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงหนทางให้สามารถประจักษ์ความจริงที่กำลังเกิดดับของสิ่งที่กำลังเกิดดับเดี๋ยวนี้อย่างที่พระองค์ได้ประจักษ์แล้วด้วยใช่ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น จึงเริ่มรู้จักพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เริ่มรู้จักสิ่งที่มีจริง เริ่มรู้จักความจริงของธรรมว่า เป็นปรมัตถธรรม เป็นสัจจธรรม ที่สามารถจะประจักษ์แจ้งได้เมื่อเข้าใจขึ้นๆ เป็นหนทางที่พระองค์ได้ทรงดำเนินแล้ว

มั่นใจไหม ว่า ธรรม กำลังเกิดดับเดี๋ยวนี้ แต่สามารถที่จะเข้าใจขึ้นจนประจักษ์แจ้งความจริงที่กำลังเกิดดับได้

โซฮาน: มั่นใจว่า มีหนทางนี้เป็นหนทางเดียวครับ แต่ก็สามารถรู้ได้ครับ

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ด้วยความเคารพยิ่งค่ะ

ท่านอาจารย์: ถ้าไม่มีความเข้าใจอะไรเลยที่กำลังมีเดี๋ยวนี้ สามารถจะประจักษ์แจ้งการเกิดดับของสิ่งที่กำลังมีได้ไหม?

โซฮาน: ไม่สามารถรู้ได้ครับ ยกตัวอย่างตัวเองและครอบครัวตัวเองว่าได้ยินมา แต่ไม่รู้เลยสิ่งที่ได้ยิน ความเข้าใจไม่มีอย่างที่เวลานี้เริ่มเข้าใจครับ

ท่านอาจารย์: ถ้าเข้าใจขึ้นๆ ค่อยๆ ละความไม่รู้และการยึดถือว่ามีเรา จะค่อยๆ ประจักษ์แจ้งว่า เป็นธรรมแต่ละหนึ่ง

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: สงสัยไหมว่า เมื่อไหร่จะรู้ความจริงนี้ได้์

โซฮาน: ไม่เคยคิดว่า เมื่อไหร่จะเกิดขึ้นได้ แต่รู้ว่านี่เป็นหนทาง ก็รู้ว่า ที่ฟังอยู่นี่เป็นสิ่งที่เข้าใจยาก ธรรมลึกซึ้งมาก และถ้าฟังไปเรื่อยๆ ความเข้าใจก็ต้องเพิ่มขึ้นครับ

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ยิ่งเข้าใจยิ่งรู้ความลึกซึ้งของสิ่งที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงประจักษ์แจ้ง

คุณสุคิน: เมื่อกี๊แกสงสัยว่า ลึกซึ้ง และละเอียด ผมเลยอธิบายตามที่ผมเข้าใจ ว่า ละเอียดเพราะเรารู้เราได้ยินว่า แค่เห็นลึกซึ้ง แต่ว่าเกิดดับเร็วมาก และขณะหนึ่งไม่สามารถจะรู้ได้เพราะทุกอย่างเกิดแล้วดับทันที ขณะนี้เหมือนทุกอย่างเกิดขึ้นพร้อมกัน นี่แสดงว่า ละเอียดขนาดไหน และความเข้าใจต้องเพิ่มขึ้น

ท่านอาจารย์: เพราะฉะนั้น ถ้าไม่เข้าใจจริงๆ ว่า เดี๋ยวนี้มีจริง เกิดแล้วต้องดับ เป็นธรรม เขาสามารถที่จะรู้สิ่งที่ขณะนี้ดับ แล้วก็มีสิ่งอื่นเกิดต่อ ทีละหนึ่งๆ ได้ไหม?

โซฮาน: ครับ

ท่านอาจารย์: มั่นคงไหม ที่รู้ว่า หนทางเดียวที่จะประจักษ์แจ้ง คือความเข้าใจสิ่งที่กำลังมีตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงให้ได้เริ่มเข้าใจ จนกว่าจะค่อยๆ ละความไม่รู้

โซฮาน: ครับท่านอาจารย์

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ด้วยความเคารพยิ่งค่ะ