ความอัศจรรย์แห่งอกุศล
ทุกข์เท่านั้นเกิด
ทุกข์เท่านั้นดับ
นอกจากทุกข์ ไม่มีอะไรเกิด ไม่มีอะไรดับ
ขันธ์ ๕ จึงเป็นทุกข์เพราะเหตุนี้
ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย
ธรรมทุกอย่างมีเหตุปัจจัยก็เกิดกุศล มีเหตุก็เกิดอกุศล มีเหตุก็เกิดขึ้น ต้องเข้าใจว่าเป็นธรรมดา เพราะเป็นธรรมทำหน้าที่ ไม่ใช่อัศจรรย์ แต่ความเป็นธรรมดาของสภาพธัมมะที่เกิดขึ้นนี่แหละ ลึกซึ้ง เพราะอะไร เพราะเราไม่รู้ความจริงของความเป็นธรรมดา ไม่ว่าจะเป็นอกุศลที่เกิดขึ้นก็ตาม ธรรมดาเรายึดว่าเป็นเราที่เป็นอกุศล แต่ความจริงแล้วเราไม่รู้ความเป็นธรรมว่า อกุศลเป็นธรรมไม่ใช่เรา ต้องเข้าใจพื้นฐานก่อนว่า ทุกอย่างเป็นธรรม เมื่อเข้าใจว่าทุกอย่างเป็นธรรม จึงไม่มีใครปล่อย เพราะไม่มีเราที่จะปล่อย มีแต่ธรรม ขณะนี้ เห็น ใครปล่อยให้เห็น ก็เกิดขึ้นของเขาเอง ขณะที่อกุศลเกิดก็เช่นกัน เหมือนว่าจะปล่อยได้ ปล่อยไปเรื่อยๆ ความสุข ทุกข์ก็เช่นกัน แต่ธรรมต่างหากที่ทำหน้าที่ เกิดขึ้นและดับไป ไม่มีใครปล่อยเลย ทุกคนยังมีอกุศล เป็นเรื่องธรรมดา แต่การเข้าใจความจริง ที่เป็นธรรมดาที่เกิดขึ้นทุกวัน สามารถดับกิเลสได้ คือเข้าใจว่าสิ่งทีเป็นธรรมดาเกิดขึ้น เป็นธรรมไม่ใช่เรา นี่คือหนทางเดียวครับ ดังนั้น สุข ทุกข์ อกุศล ก็เป็นธรรมชาติ เป็นธรรมชาติ คือ เป็นธรรมนั่นเองไม่ใช่เรา ขออนุโมทนาครับ ขออุทิศกุศลให้สรรพสัตว์
ขณะที่ได้รับอกุศลวิบาก ให้ถือว่า เราได้ใช้กรรมเก่า เราไม่สามารถแก้ไขกรรมในอดีตที่ทำไปแล้ว แต่เราก็สามารถทำเหตุใหม่ได้ โดยการทำความดี เจริญกุศลทุกอย่าง โดยเฉพาะการอบรมปัญญา (สติปัฏฐาน) เป็นหนทางเดียว ที่จะทำให้เราพ้นทุกข์ ไม่ต้องเวียนว่ายตายเกิดอีก