เหตุต่างกัน ผลจึงต่างกัน

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

สภาพธรรมะเกิดดับสืบต่อรวดเร็วและเกิดจากเหตุที่ต่างกัน จึงมีความหลากหลายของสิ่งต่างๆ ซึ่งผลที่ดีย่อมเกิดจากเหตุที่ดี จึงควรมีความมั่นคงในเหตุในผล

จากการสนทนาธรรมที่วังน้ำเขียวจังหวัดนครราชสีมา 14 ก.ค. 54

ทุกสิ่งทุกอย่างมีเพียงชั่วคราวจริงๆ เห็นก็ชั่วคราว คิดก็ชั่วคราว สุขก็ชั่วคราวเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นเล็กน้อยแต่รวดเร็วสืบต่อจนกระทั่งเหมือนกับว่ามั่นคงและยังคงมีอยู่

แต่จากการที่ทรงบำเพ็ญพระบารมี ทรงตรัสรู้ความจริงว่า ทุกสิ่งทุกอย่างที่กำลังปรากฏในขณะนี้เป็นวัฏฏะ หมุนเร็วเหมือนลูกข่างที่หยุดนิ่ง ทำให้เหมือนกับว่าทุกสิ่งทุกอย่างไม่เกิดดับเลย

แล้วลองคิดดูค่ะ คิดว่าเป็นอย่างนี้มานานแสนนาน กว่าจะรู้ว่าความจริงแต่ละขณะก็เป็นธรรมะแต่ละอย่าง มีปัจจัยเกิดขึ้นแล้วก็ดับ แล้วหนึ่งขณะนี้จะเทียบยังไงคะ ไม่มีทางที่จะรู้ได้เลย เช่น ขณะนี้เห็นหลายขณะ เหมือนเห็นตลอดเวลา แล้วก็มีได้ยิน ก็แสดงให้เห็นว่าได้ยินกับเห็นต่างขณะ แต่ในระหว่างได้ยินกับเห็นที่ต่างขณะ ก็ยังมีจิตเกิดดับหลายขณะด้วย

เพราะฉะนั้น สิ่งที่ไม่รู้มีมาก แต่ว่าฟังให้เห็นความเป็นธรรมะว่า นี่เป็นธรรมะซึ่งไม่มีใครสามารถที่จะเปลี่ยนแปลงความจริงของธรรมะได้เลย ค่อยๆ ฟังจนกระทั่งเข้าใจว่า เป็นธรรมะ แล้วจะเป็นเราได้ยังไง?

แล้วเมื่อรู้ว่าเป็นธรรมะ ก็เข้าใจถึงธรรมะที่ต่างเป็นดีและชั่ว เมื่อเข้าใจว่าเป็นธรรมะที่ดีและชั่วนะคะ ซึ่งเป็นเหตุ ก็ต้องนำมาซึ่งผล ซึ่งแต่ละคนนี่ค่ะ ก็จะได้เห็นผลของอกุศลกรรมมากมาย

อย่างเมื่อวันก่อนก็กล่าวถึงการเกิด ... เกิดมาเป็นสัตว์เดรัจฉาน มองเห็นอยู่รูปร่างลักษณะหลากหลายมากมายเหลือเกิน แม้แต่สิ่งซึ่งดูคล้ายคลึงกันในที่แห่งหนึ่ง แต่ในที่อีกแห่งหนึ่งก็ต่างกันไป ใครทำได้ ถ้าไม่ใช่เหตุ ต้องเป็นเหตุที่จะกระทำให้สิ่งนั้นนั้นต่างกัน

อย่างเราเห็นตั๊กแตน หรืออะไรก็ตามแต่นะคะ หรือว่าอยู่ในเขตนี้กับในเขตโน้นก็ต่างกัน แม้ว่ากำเนิดเป็นสัตว์เดรัจฉาน ผีเสื้อก็มีปีก แต่ปีกของผีเสื้อแต่ละตัวแต่ละชนิดก็ต่างกันไป

แม้เป็นคนมีตาสองข้าง มีหู มีจมูกมีหน้าก็ยังต่างกันไป จนจำได้ว่าใครเป็นใคร ทั้งๆ ที่ก็ดูน่าจะจำยากนะคะ อย่างวัวควายอย่างนี้ใครจำได้คะ? ยากกว่าใช่ไหมคะ?

นี่ก็แสดงให้เห็นว่า ความหลากหลายของเหตุ ก็ทำให้เกิดความหลากหลายของผล และในความหลากหลายถ้าเป็นดีและชั่วก็ยังต่างกันไป

เพราะฉะนั้น ถ้ามีความมั่นคงในเรื่องเหตุที่ดี ก็จะเป็นปัจจัยหนึ่งซึ่งไม่ทำชั่ว

เชิญชม ...

เหตุต่างกัน ผลจึงต่างกัน

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์ด้วยความเคารพยิ่ง

กราบอนุโมทนาในกุศลวิริยะของ อ.อรรณพ หอมจันทร์