ปัญญารักษาจิต

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ขณะที่เข้าใจธรรมะ ขณะนั้นเป็นกุศลและมีปัญญารักษาจิตในขณะนั้นและเป็นที่พึ่งยามที่จะตายจากโลกนี้ไปสู่ภพใหม่

จากการสนทนาปฐมกูฏสูตรที่ มศพ. 30 เม.ย. 59

ขณะใดที่เข้าใจธรรมะ ขณะนั้นปัญญารักษาจิต ไม่ใช่อย่างอื่นเลยแต่ความเห็นถูกความเข้าใจถูกเมื่อไหร่ เมื่อนั้นรักษาจิต ไม่ต้องมีเราไปทำอะไรอีกเลย ไม่มีใครต้องทำอะไรแต่ให้มีความเข้าใจที่ถูกต้องว่า ไม่มีเราแต่เป็นธรรมะ

ฟังเข้าใจเมื่อไหร่ความเข้าใจนั่นแหละที่รู้ว่า ความเข้าใจนั่นแหละก็เกิดดับด้วย ขณะที่เข้าใจก็รักษาจิตแล้วก็ฟังต่อไป ขณะที่เข้าใจก็รักษาแล้วในขณะนั้น ไม่ต้องมีเราไปรักษาอีก สภาพที่ดีงามคือปัญญารักษาขณะนั้นแล้วก็ดับไป

เกิดดับแล้วก็ค่อยๆ จากน้อยเพิ่มขึ้นทีละเล็กทีละน้อยด้วยความไม่ใช่เรา ... ถ้ามีความเป็นเราเข้ามาอีก ปัญญาที่มีก็หายไปอีก ไม่สามารถจะเกิดขึ้นได้ แทนที่ปัญญาจะเกิด ก็เกิดไม่ได้เพราะมีเราเข้ามาแทรกแซง ก็เป็นเรื่องแสนยาก ... ต่อสู้กับใคร?? ต่อสู้กับกิเลสตัวใหญ่ไหม?? แล้วก็มากเยอะแยะไปหมด แล้วเมื่อไหร่จะหมดไปได้ ก็ต้องความเข้าใจอย่างเดียวเท่านั้น ถ้าไม่มีความเข้าใจ ไม่มีทางอื่นเลย

พุทธะเป็นปัญญาเป็นสภาพรู้ สภาพที่เข้าใจความจริง อยู่ในโลกมานานเคยกินยาหรือเปล่าที่จะรักษาจิต ไม่เคยฟังเลยแล้วจะหาอะไรไปรักษาจิตได้ แม้แต่จะคิดเข้าใจให้ถูกต้องว่าความไม่รู้เป็นมูลเหตุที่จะนำมาซึ่งความชั่วความไม่ดีทั้งหลาย ความติดข้องเกิดเพราะความไม่รู้ รู้ได้เลยเกิดติดข้องเมื่อไหร่ ... ต้องทุกข์ ... แต่ก็อย่างเพลิดเพลิน

ก็เป็นเรื่องยากเพราะเป็นเรื่องของศีรษะสองอย่างคือ อวิชชากับวิชชาอันไหนจะเป็นใหญ่เป็นประธาน ถ้าทางฝ่ายอกุศล ... อวิชชาก็เป็นใหญ่เป็นประธาน ถ้าทางฝ่ายกุศลก็ปัญญาเป็นใหญ่เป็นประธาน

ก่อนจะตายกุศลจิตหรืออกุศลจิตเกิดไม่มีใครบังคับบัญชาได้ มีใครบ้างที่ไม่มีอกุศล มีบุคคลเดียวคือพระอรหันต์ และมีใครบ้างที่ไม่มีความเห็นผิดที่นึกถึงสภาพธรรมะว่าเป็นตัวตน ก็ต้องเป็นพระโสดาบัน เป็นพระอริยบุคคล ตราบใดที่ยังไม่เป็นอย่างนั้น อกุศลก็มี กุศลก็มี ก็แล้วแต่ว่าจะตายดีหรือตายไม่ดี ชาติก่อนตายดีถึงได้เกิดเป็นมนุษย์ ... แต่ชาติหน้าไม่รู้ ตายดีคือกุศลจิตเกิดก่อนตาย เป็นปัจจัยให้ปฏิสนธิจิตซึ่งเป็นผลของกุศลทำกิจปฏิสนธิ

ปัญญา คือ สภาพธรรมะที่เข้าใจถูกเห็นถูก เข้าใจถูกต้องตามความเป็นจริง ไม่เข้าใจผิด ไม่คลาดเคลื่อน ตั้งแต่ขั้นการฟังจนสูงสุดคือถึงความเป็นพระอรหันต์

รากฐานที่เป็นเหตุให้ปัญญาเจริญขึ้นคืออะไร?? ถ้าไม่มีการฟังคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าด้วยความเคารพ ละเอียดรอบคอบไม่มีทางที่ปัญญาจะเจริญขึ้นได้เลย

สนทนาธรรมวันนี้เป็นไปเพื่อปัญญาความเข้าใจที่ถูกต้อง

โสภณสาธารณเจตสิก 19 รักษาจิตปรุงแต่งจิตให้ดีงาม แต่เครื่องรักษาจิตที่ดีที่ประเสริฐที่สุดคือปัญญา ... สภาพที่เข้าใจความจริงของสิ่งที่มีจริง เข้าใจถูกเห็นถูก และเป็นหนทางนำไปสู่การขจัดคราบสกปรกในจิต จนสะอาดตามลำดับขั้นของปัญญา

เชิญชม

สนทนาธรรมออนไลน์
เรื่อง “ปัญญารักษาจิต"
กับ คณะอาจารย์ มศพ.

วันจันทร์ที่ 22 กรกฎาคม 2567
เวลา 10.00 - 11.30 น.

🟦Facebook​ : วิทยุออนไลน์​บ้านธัมมะ www.facebook.com/share/v/5HUWUf2EUhum4PzZ/?mibextid=qi2Omg

🟦Facebook​ : ชมรมบ้านธัมมะ www.facebook.com/share/v/CKkdMruG2KYFKLHt/?mibextid=qi2Omg

🟥Youtube : dhammahomelive www.youtube.com/live/6lR9-h8XC7Y?si=svMgWugwBoi4v2Bt

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์ด้วยความเคารพยิ่ง