มหากุศลจิต 8
มหากุศลจิต ๘ เป็นจิตที่ประกอบด้วย อโลภเหตุ อโทสเหตุ และอโมหเหตุ แต่ทำไมบางดวงเช่น ดวงที่ 3 เกิดพร้อมด้วยความดีใจ ไม่ประกอบด้วยปัญญา เกิดขี้นเอง ผมแปลกใจที่บอกว่า ไม่ประกอบด้วยปัญญา ไม่ขัดแย้งกับ อโมหเหตุหรือครับ
พระผู้มีพระภาคเจ้า ทรงแสดงพระธรรมตามความเป็นจริงที่มีอยู่ สภาพจิตที่ดีงามเกิดขึ้นที่เรียกว่ากุศลจิต ของสัตว์โลกทั้งหมด เมื่อประมวลแล้ว มีต่างกันจำนวน ๘ ประเภท ไม่น้อยกว่า และไม่เกินกว่านี้ ดังนั้น มหากุศลดวงที่ ๓ จึงต่างกับดวงที่ ๑ และดวงที่ ๒ ดวงที่ ๑ และดวงที่ ๒ มีปัญญาเกิดร่วมด้วย ดวงที่ ๓ และดวงที่ ๔ ไม่มีปัญญาเกิดร่วมด้วย "ญาณวิปปยุตตํ" ไม่มี อโมหเจตสิก เกิดร่วมด้วยดังข้อความในพระอภิธรรมมัตถสังคหะว่า
ขอเชิญคลิกอ่านได้ที่ ...
ดังนั้น มหากุศล ๘ ประเภท (ดวง) จึงประกอบด้วยปัญญา ๔ ประเภท (ดวง) ไม่ประกอบด้วยปัญญา ๔ ประเภท (ดวง) มหาวิบาก ๘ และมหากิริยา ๘ ก็โดยนัยเดียวกัน
มหากุศลจิต เป็นสภาพจิตที่ดีงาม เพราะมีโสภณเจตสิกเกิดร่วมด้วย ในขณะที่กุศลจิตเกิดแต่ละครั้งนั้น ไม่ได้ประกอบด้วยปัญญาทุกครั้งเสมอไป เช่น ขณะที่ให้ทาน มีอโลภเจตสิก อโทสเจตสิก แต่ไม่มีอโมหะคือปัญญาเจตสิกเกิดร่วมด้วยก็ได้ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่า ในขณะที่ให้ทาน จะไม่มีปัญญาเกิดร่วมด้วยทุกครั้ง ซึ่งต้องขึ้นอยู่กับการสะสมความเข้าใจสภาพธรรมะตามความเป็นจริง สำหรับพระอรหันต์ ท่านมีทั้งมหากิริยาญาณสัมปยุตต์ (ประกอบด้วยปัญญา) และมีมหากิริยาญาณวิปยุตต์ (ไม่ประกอบด้วยปัญญา) ด้วยค่ะ
