ธรรมะเป็นเรื่องที่ละเอียดลึกซึ้งและยาก
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
อ. คำปั่น : ชีวิตของแต่ละคนที่เกิดมาเป็นมนุษย์ก็มีอกุศลเกิดขึ้นเป็นไปมากแต่ว่าโอกาสที่กุศลธรรมจะเกิดขึ้นก็มีอย่างเช่นการสนทนาธรรมะ กราบเรียนท่านอาจารย์ถึงวัตถุประสงค์ที่ถูกต้องจริงๆ ของการฟัง ของการศึกษาพระธรรมควรจะเป็นอย่างไรเพราะมีคำว่า "ธรรมะ"
ท่านอาจารย์ : ธรรมะเป็นเรื่องยากและเป็นเรื่องที่ละเอียดลึกซึ้ง เพราะฉะนั้นการฟังธรรมะก็คือไม่ประมาทเลย ไม่รู้ว่าแต่ละคำที่เราได้ยินได้ฟังมาแล้วจะน้อยจะมากสักเท่าไหร่ก็คือสิ่งที่กำลังปรากฏในขณะนี้ เพราะฉะนั้นไม่ต้องไปขวนขวายหาอย่างอื่นเลย เพราะเหตุว่าถ้าไม่รู้จักธรรมะก็คือว่าไม่มีทางที่จะรู้ว่าพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นใคร!!!
แต่ว่าการที่เราได้เข้าใจว่าขณะนี้เดี๋ยวนี้มีสิ่งซึ่งมีจริงๆ แต่เราไปคิดเรื่องอื่นหมด พยายามดูตำราเล่มนั้นเล่มนี้ ฟังเรื่องนั้นเรื่องนี้ แต่รู้หรือเปล่าว่าเพื่ออะไร? เพื่อเข้าใจสิ่งที่กำลังมีในขณะนี้เดี๋ยวนี้ให้ถูกต้องตามความเป็นจริงเพราะเหตุว่าชีวิตนี่อยู่ที่หนึ่งขณะ ถ้าไม่มีขณะนี้เดี๋ยวนี้ก็ไม่มีชีวิต และถ้าหนึ่งขณะนี้ดับหมดสิ้นไปไม่เหลือเลยก็ไม่มีชีวิต แต่ว่าเป็นอย่างนั้นหรือเปล่า? ไม่เป็นอย่างนั้นเลยตั้งแต่เกิดมาก็ไม่รู้ว่าเกิดมาเพราะอะไร และก็เกิดมาหลากหลายต่างกันมาก ทั้งๆ ที่ก็มีแค่ตาเห็น มีหูได้ยิน มีจมูกได้กลิ่น มีลิ้นลิ้มรส มีกายรู้สิ่งที่กระทบสัมผัสแต่ก็คิดนึกเรื่องอื่นๆ หมดเลย แม้แต่เดี๋ยวนี้ก็กำลังเห็น กำลังได้ยิน แล้วแต่ว่าจะมีกลิ่นปรากฏหรือเปล่า มีรสปรากฏหรือเปล่า แต่แน่นอนก็คือว่าต้องมีเย็นหรือร้อน อ่อนหรือแข็ง ตึงหรือไหวปรากฏเป็นปกติ ... ไม่เคยรู้ ... ตั้งแต่เกิดมาใครรู้บ้างความจริงของสิ่งที่มีจริงๆ มีแต่วิชาการต่างๆ ให้ทำอย่างนั้นให้คิดอย่างนี้ตลอดไปจนกว่าจะได้ฟังพระธรรม และรู้ว่าแท้ที่จริงจะไม่มีอะไรเลยทั้งสิ้นถ้าไม่มีสิ่งหนึ่งสิ่งใดปรากฏ
แต่เพราะเหตุว่ามีสิ่งที่ปรากฏไม่ขาดปรากฏอยู่ตลอดเวลา เดี๋ยวปรากฏทางตา เดี๋ยวปรากฏทางหู เดี๋ยวปรากฏทางใจ ทั้งวันก็ไม่จบและก็ทุกวันด้วย ... ก็ไม่รู้ เพราะฉะนั้นการมีโอกาสที่จะได้ฟังพระธรรม ได้เห็นประโยชน์จริงๆ ประโยชน์สูงสุดคือได้มีโอกาสเข้าใจสิ่งที่กำลังปรากฏ ซึ่งคิดเองไม่ได้แน่นอนเลย คิดเองจะคิดเรื่องอะไรเดี๋ยวนี้ ... เดี๋ยวนี้กำลังคิด ... คิดเองคิดเรื่องอะไร กำลังคิดก็ไม่บอกหรือกำลังคิดก็บอกไม่ได้ เพราะว่าคิดแล้วก็หมดไป คิดอยู่แท้ๆ ก็ไม่รู้
ก็จะเห็นได้ว่าจริงๆ แล้วก็คือว่า ถ้าไม่ได้กระทำบุญไว้แต่ปางก่อน ไม่มีโอกาสได้เข้าใจความจริงของสิ่งที่กำลังปรากฏ ไม่ได้ยินคำว่าพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ถึงได้ยินก็ประมาท พระอรหันตพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นใคร? แค่รู้จักชื่อสูงสุดเพราะใครๆ ก็กราบไหว้ นอกจากคนที่ไม่รู้คุณ ไม่ได้ยินเลย แต่ว่าถ้าได้ยินว่าประเทศนี้ เมืองนี้มีคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า มีพระภิกษุสงฆ์เป็นที่สักการะ เป็นที่เลื่อมใส เป็นที่เคารพก็เท่านี้รู้อะไรมากกว่านี้หรือเปล่า?
แต่ถ้าไม่รู้อะไรมากกว่านี้ ตลอดชีวิตก็เป็นอย่างนี้แล้วก็จากโลกนี้ไป ไปไหนก็ไม่รู้เหมือนกับมาจากไหนก็ไม่รู้ แต่อย่างน้อยที่สุดมีโอกาสได้ฟังพระธรรม เพราะฉะนั้นโอกาสนี้มาจากไหน? ต้องมีเหตุในอดีตที่ได้กระทำไว้ ใครๆ ก็ไม่สามารถจะรู้ว่าชาติก่อนเราเป็นใคร อยู่ที่ไหน ทำอะไร แต่เลือกไม่ได้เลย ชีวิตต้องเป็นไปตามเหตุที่ได้กระทำไว้
เพราะฉะนั้นชาตินี้ก็เป็นผลคือได้เห็นได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส รู้สิ่งที่กระทบสัมผัส แล้วก็มีความไม่รู้และความติดข้องเพิ่มขึ้นอีก ไม่รู้เลยว่าเกิดมามีสิ่งที่ปรากฏให้เห็น แต่ไม่ใช่เพื่อเข้าใจถูกต้องเลย แต่เพื่อให้ติดข้องอย่างมากไปเรื่อยๆ ทุกวันไม่รู้จบ เพราะฉะนั้นถ้ายังไม่มีการได้ยินได้ฟังโทษของความติดข้องว่า เพราะความติดข้องทำให้เกิดความทุกข์ ไม่อยากพลัดพราก ไม่อยากจาก อยู่ในโลกนี้นานๆ ก็ดี แต่ว่าตามความเป็นจริงดีหรือเปล่า? เห็นเมื่อวานนี้ติดขัองแล้วสนุกสนานเพลิดเพลินเป็นสุข ... หมดแล้วไม่เหลือเลยหาอีกไม่ได้ในสังสารวัฏไม่มีเลย
เพราะฉะนั้นถ้าฟังพระธรรมเพื่อเข้าใจถูก ตรงกันข้ามกับคนที่ฟังแล้วอยากจะรู้มากขึ้น อยากจะประจักษ์การเกิดดับของธรรมะ อยากจะรู้แจ้งอริยสัจจธรรม อยากจะถึงนิพพาน แต่ไม่รู้อะไรเลยซักอย่างเดียว ... เดี๋ยวนี้คืออะไรก็ไม่รู้ ได้ยินแต่ชื่อก็อยากซะแล้ว ... ก็ไม่มีประโยชน์อะไร
การฟังพระธรรมก็คือว่าเป็นผู้ที่ไม่ประมาทในความลึกซึ้งของพระธรรมและถ้ามีความเข้าใจที่ถูกต้องนั้นเป็นประโยชน์ที่สุด แต่ว่าถ้าเข้าใจผิดหรือเข้าใจผิวเผินก็เท่ากับห่างไกลจากพระสัทธรรม ไกลออกไป ... ไกลออกไปเหมือนคนที่ไกลออกไป ... ไกลออกไปไม่ให้มีการฟังธรรมะก็ไม่ฟัง เพราะเหตุว่าเขาอยู่ไกลต่อการที่จะได้ยินได้ฟังได้เห็นประโยชน์ของการฟังธรรมะ
เพราะฉะนั้นแม้ธรรมะเป็นเรื่องที่ละเอียดลึกซึ้งและยาก ผลของการฟังคือว่าเข้าใจความจริงว่า ความจริงคือให้เข้าใจถูกต้องตามความจริงในสิ่งที่ได้ฟังทีละเล็กทีละน้อย
เชิญฟัง
กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์ด้วยความเคารพยิ่ง
