เป็นที่พึ่งของตัวเองที่จะไม่หลงผิดตามใคร

ต้องเป็นผู้ที่ตรงต่อความจริง เป็นสัจจบารมี ค่อยๆ เข้าใจขึ้น ไม่ใช่เราที่เข้าใจ แต่เป็นปัญญาเจตสิกหรือสภาพที่เข้าใจ ซึ่งเป็นธรรมอย่างหนึ่ง

คนที่ทำอกุศลมามากควรแก่การสงสารหรือเปล่า? ควรแก่การเห็นใจว่าเขาจะต้องได้รับผลแน่นอน และมีทางใดที่จะช่วยให้เขาได้เข้าใจถูกต้อง เพื่อที่จะมีประโยชน์ต่อไปกับชีวิตของเขาที่จะไม่ประพฤติอย่างนั้นอีก ไม่ดีกว่าหรือ?

เริ่มเห็นโทษของอกุศล ก็รู้ว่าอกุศลที่ได้ทำไปแล้ว ไม่ใช่แต่เฉพาะชาตินี้ ชาติเดียว ชาติก่อนๆ ก็มากมายมหาศาล ไม่ทราบว่าใครจะได้ทำกรรมอะไรไว้ แต่สามารถที่จะเข้าใจพระธรรม แล้วกระทำความดีต่อไปให้ยิ่งขึ้น

ไม่มีสัตว์ ไม่มีบุคคล แต่เป็นธรรมทั้งหมด เพราะฉะนั้นหนทางที่จะเข้าใจความจริง คือฟังทุกคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า และรู้ว่าเป็นคำของผู้ที่ได้ตรัสรู้หนทางที่จะทำให้ประจักษ์แจ้งความจริงของสิ่งที่กำลังเกิดดับ ไม่ใช่เรา

พระธรรมที่ได้ฟัง จะทำให้บุคคลนั้นเห็นว่าอะไรเป็นโทษ อะไรเป็นประโยชน์ ปัญญาที่เกิดจากการเข้าใจพระธรรม ก็จะทำให้บุคคลนั้นประพฤติในทางที่ถูกต้อง

สภาพธรรมแม้ที่กำลังมีในขณะนี้ ก็ไม่มีใครสามารถที่จะรู้ได้ว่าเป็นธรรม เพราะเหตุว่าเป็นเรา ไม่ว่าจะเห็น จะได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส รู้สิ่งที่กระทบสัมผัส คิดนึก ตั้งแต่เกิดจนตายก็เป็นเราทั้งนั้น มองหาธรรมไม่เจอว่าธรรมอยู่ที่ไหน

ต่อเมื่อใดที่ได้ฟังแล้ว ก็ไม่ต้องหาธรรมเลย เพราะว่าไม่มีวันพ้นจากธรรม แต่ไม่รู้ว่า เป็นธรรม

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์ ด้วยความเคารพยิ่ง

ยินดีในกุศลจิตครับ