ปัญญาวาทะ ๒ ... ไม่ควรข่มใครด้วยอธรรมะ ...

โสภณธรรม แผ่นที่ ๒ ตอนที่ ๐๙๔ นาทีที่ ๐ . ๔๑ โดย ท่าน อ. สุจินต์ บริหารวนเขตต์

พระวิตกของพระผู้มีพระภาคทรงเป็นไปด้วยพระมหากรุณาคุณ

นี่ก็เป็นการที่จะต้องเข้าใจลักษณะของวิตกเจตสิกโดยละเอียด

มิฉะนั้นก็จะเข้าใจพระธรรมผิดและก็เป็นโทษได้ เช่นข้อความในคราวก่อนในสังยุตตนิกาย สคาถวรรค โอฆตรณสูตร ที่มีข้อความแสดงว่าพระเทศนาของพระผู้มีกระภาคมีสองอย่าง คือ ทรงแสดงโดย

๑. นิคคหมุกขะ ทรงกล่าวข่มบุคคลผู้ควรข่ม และ

๒. อนุคคหมุกขะ ทรงกล่าวยกย่องบุคคลผู้ควรยกย่อง

ผู้ (ที่) คิดผิดก็คิดว่า พระผู้มีพระภาคไม่ควรกล่าวข่มบุคคลผู้ควรข่ม เรื่องของพระผู้มีพระภาคแล้ว ที่จะไม่ทรงกระทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งโดยประโยชน์นั้น ไม่มีเลย แต่ว่าถ้าเป็นผู้ที่พิจารณาโดยละเอียด ก็ย่อมจะเห็นพระมหากรุณาคุณ (ทรง) รู้ว่าขณะใดควรที่จะทรงแสดงธรรมะในลักษณะใด
แล้วบางคนฟังเผิน ก็รีบไปข่ม ข่มบุคคลผู้ควรข่ม เพราะเข้าใจว่า ข้อความนี้กล่าวไว้อย่างนี้ เพราะฉะนั้นก็ต้องรีบไปข่มคนที่ควรข่มด้วยอกุศลจิตที่อยากจะข่ม นี่ก็เป็นเรื่องของนานาความคิดจริงๆ ซึ่งถ้าไม่ศึกษาพระธรรมโดยละเอียดแล้ว ก็จะไม่รู้วาระจิตของตนเอง คือไม่ได้พิจารณาจิต แต่ถ้าเป็นผู้ที่รอบคอบ ก็จะรู้ว่า (ถึง) คำพูดอาจจะน่าฟังแต่ว่าไม่เป็นประโยชน์ หรือว่า คำพูดที่ไม่ตรงและก็ไม่เกื้อกูลแด่บุคคลอื่น ก็ไม่ควรที่จะกล่าว ถ้าเป็นธรรมะที่ถูกต้องและผู้ฟังสามารถที่จะพิจารณาเหตุผลได้ก็ควรที่จะมีเมตตา ที่ใคร่ที่จะให้ผู้ที่มีอกุศลรู้ตัวว่ามีอกุศล เพราะฉะนั้น ก็ข่มด้วย "เหุตผลของพระธรรม" ไม่ใช่ข่มด้วย "อธรรมะ" นี่ก็เป็นสิ่งที่ต้องพิจารณาจิตของตนเองโดยละเอียด
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
ข้อความนี้ ผมอ่านแล้วก็ย้อนเข้ามาถามตัวเองเพื่อสอนตัวเองเสมอเพราะรู้ว่าความไม่ดีของตนมากแค่ไหน เน่าในมานานเท่าไร ถึงได้พ่นพิษร้ายใส่ผู้อื่นโดยที่ไม่รู้ตัว บางทีก็คิดเอาเองด้วยกุศลวิตกว่า ... .เรามีเจตนาจะช่วยให้สหายธรรมเข้าใจในเหตุผลของพระธรรม แต่ตอนตอบจริงๆ อกุศลก็คอยจะแทรกเกิดในความคิดเห็นร่ำไป แม้จะพยายามกลั่นกรองเท่าไรก็ยังไม่ดีพอ ยังคงทำให้ท่านอื่นเข้าใจไขว้เขวหรือไม่พอใจ ก็ต้องกราบขออภัยจริงๆ ถ้าทำให้ท่านต้องขุ่นใจ (บ่อยๆ ) แต่ขอยืนยันว่า ผมไม่มีอกุศลเจตนาจะดูแคลนความเข้าใจของการศึกษาพระธรรม ของสหายธรรมทุกๆ ท่านเลย และขออนุโมทนาสหายธรรมทุกๆ ท่าน ที่ได้ตักเตือนด้วยความเมตตาทั้งทางตรงและทางอ้อมมา ณ ที่นี้ครับ
เชิญคลิกอ่านย้อนหลังได้ครับ ... .. ปัญญาวาทะ ๑ ... ผู้ชี้บอกถึงความมีอกุศลของท่าน