ปฐมเหตุคืออวิชชา หรือไม่
จาก
ดูกรภิกษุทั้งหลาย เงื่อนต้นแห่งอวิชชาย่อมไม่ปรากฏในกาลก่อน แต่นี้ อวิชชาไม่มี แต่ภายหลังจึงมี เพราะเหตุนั้น เราจึงกล่าวคำนี้อย่างนี้ว่า ก็ เมื่อเป็นเช่นนั้น อวิชชามีข้อนี้เป็นปัจจัยจึงปรากฏปฐมเหตุคืออวิชชา หรือไม่
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
เหตุของอวิชชา ตามข้อความในอวิชชาสูตร พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงถึงนิวรณ์ ๕ เป็นอาหารหรือเป็นเหตุที่นำมาซึ่งอวิชชา ดังนี้
[เล่มที่ 38] พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ทสกนิบาต เล่ม ๓๘ หน้าที่ ๑๙๗ - ๒๐๐
ดูกร ภิกษุทั้งหลาย เงื่อนต้นแห่งอวิชชาย่อมไม่ปรากฏ ในกาลก่อนแต่นี้ อวิชชาไม่มี แต่ภายหลังจึงมี เพราะเหตุนั้น เราจึงกล่าวคำนี้อย่างนี้ว่า ก็เมื่อเป็นเช่นนั้น อวิชชา มีข้อนี้เป็นปัจจัย จึงปรากฏ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราย่อมกล่าวอวิชชาว่ามีอาหาร มิได้กล่าวว่าไม่มีอาหารก็อะไรเป็นอาหารของอวิชชา ควรจะกล่าวว่า นิวรณ์ ๕
นิวรณ์ ๕ ได้แก่
กามฉันทนิวรณ์ (ความติดข้องยินดีพอใจในรูป เสียง กลิ่น รส และสิ่งที่กระทบสัมผัสทางกาย) ๑
พยาปาทนิวรณ์ (ความโกรธ ความขุ่นเคืองใจ พยาบาทปองร้ายผู้อื่น) ๑
ถีนมิทธนิวรณ์ (ความง่วงเหงาหาวนอน ท้อแท้ท้อถอยเซื่องซึม) ๑
อุทธัจจกุกกุจจนิวรณ์ (ความฟุ้งซ่านรำคาญใจ) ๑
วิจิกิจฉานิวรณ์ (ความลังเลสงสัยในสภาพธรรม) ๑
เพราะนิวรณ์ทั้ง ๕ นี้แหละเป็นสภาพที่นำมาหรือเป็นเหตุแห่งอวิชชา ครับ
... ยินดีในกุศลของคุณ teezaboo และทุกๆ ท่านด้วยครับ ...
ขอบพระคุณครับ
เพราะฉะนั้นเหตุแรกไม่ปรากฏใช่ไหมครับ เหตุแรกของธรรมชาติทุกอย่าง ก่อนที่จะมีทุกอย่าง สิ่งๆ แรกที่เป็นเหตุแรกของทุกสิ่งที่อย่างก่อนจะมาเป็นสภาพธรรมนี้หาจุดเริ่มต้นไม่ได้ใช่ไหมครับ เพราะเคยเจอคนเคยบอกว่า เหตุแรกจิงๆ ของทุกสิ่งทุกอย่างคืออวิชชา จึงเกิดความสับสน
ถ้าเช่นนั้นปฐมเหตุคือ นิวรณ์ 5 ซึ่งเป็นอาหารไหมครับ ถ้าเช่นนั้น นิวรณ์ 5 ก็มีอาหาร เป็นธรรมชาติอื่น ซึ่งก็โยงเหตุโยงผลกัน เป็นวงกลมกับอวิชชาอยู่ดี
เรียนความคิดเห็นที่ ๓ และ ๔ ครับ
ขอเชิญอ่านข้อความโดยตรงจากพระไตรปิฎกและอรรถกถาที่หัวข้อด้านล่างนี้ครับ
อวิชชาสูตร ว่าด้วยโพชฌงค์ ๗ เป็นอาหารของวิชชาและวิมุตติ