อนุสัย เป็นจิตตวิปปยุตต์?

อยากทราบว่า อนุสัย สามารถเรียกว่าเป็น จิตตวิปปยุตต์ ได้หรือไม่ ครับ

กิเลสไม่ใช่จิตครับ และจิตก็เกิดร่วมด้วยกับจิตในขณะเดียวกันไม่ได้ ต้องเกิดและดับไปทีละขณะๆ ละดวงๆ อย่างรวดเร็ว จิตต้องเกิดร่วมกับเจตสิกอย่างน้อย ๗ ดวง จะมากกว่านั้นก็ได้ตามประเภทของจิต (ที่ไม่ใช่ทวิปัญจวิญญาณ) จิตจึงไม่สามารถ จะเกิดขึ้นโดยขาดเจตสิกได้เลยสักขณะ

อยากทราบเหตุผลด้วยครับ อนุสัย

คือ กิเลสที่นอนเนื่องอยู่ในสันดาน กิเลสเป็นอกุศลเจตสิก จึงต้องพิจารณาจากตัวอกุศลเจตสิกที่ได้ปัจจัยเกิดเพราะอนุสัยกิเลสครับ เช่น กามราคานุสัย เป็นปัจจัยให้เกิดโลภมูลจิต ที่ไม่มีทิฏฐิเจตสิกเกิดร่วม โดยอย่างกลางบ้าง หรืออย่างหยาบบ้าง ดังชื่อในภาษาบาลีด้านล่างครับ

โสมนสฺสสหคตํ ทิฏฺฐิคตวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาริกํโสมนสฺสสหคตํ โลภมูลจิต เกิดร่วมกับโสมนัสเวทนา ไม่เป็นไปกับความเห็นผิด (ทิฏฺฐิคตวิปฺปยุตฺตํ) คือไม่มีทิฏฐิเจตสิกเกิดร่วมด้วย เป็นจิตมีกำลัง เกิดขึ้นโดยไม่ต้องอาศัยการชักจูง

โสมนสฺสสหคตํ ทิฏฺฐิคตวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาริกํ โลภมูลจิตเกิดร่วมกับโสมนัสเวทนา ไม่เป็นไปกับความเห็นผิด เป็นจิตมีกำลังอ่อน เกิดขึ้นโดยอาศัยการชักจูง

อุเปกฺขาสหคตํ ทิฏฺฐิคตวิปฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกํ โลภมูลจิตเกิดร่วมกับอุเบกขาเวทนา ไม่เป็นไปกับความเห็นผิด เป็นจิตมีกำลัง เกิดขึ้นโดยไม่อาศัยการชักจูง

อุเปกฺขาสหคตํ ทิฏฺฐิคตวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาริกํ โลภมูลจิตเกิดร่วมกับอุเบกขาเวทนา ไม่เป็นไปกับความเห็นผิด เป็นจิตมีกำลังอ่อน เกิดขึ้นโดยอาศัยการชักจูง

ส่วน โทสมูลจิต และ โมหมูลจิต ต้องมีอกุศลธรรมอื่นสัมปยุตต์ด้วยอย่างไร?

คลิกเพื่อศึกษาเพิ่มเติมได้ใน -->

หนังสือปรมัตถธรรมสังเขป ครับ

ขออนุโมทนาครับ

ยินดีในกุศลจิตค่ะ