ดวงตาเห็นธรรม
ผู้ที่มีดวงตาเห็นธรรม หมายถึง ผู้ที่เห็นความจริงของชีวิต เห็นความเกิด ความแก่ ความเจ็บ ความตาย และทำให้ละคลายตัวเอง ไม่ยึดมั่น ถือมั่น มองทุกอย่างเป็นธรรมะ อยู่กับความจริงในปัจจุบัน จิตใจมั่นคง ไม่หวั่นไหว พิจารณาเหตุต่างๆ ด้วยปัญญา
แสดงว่าผู้ที่มีดวงตาเห็นธรรม ไม่จำเป็นต้องเป็นอรหันต์ทั้งหมด แล้วแต่ลำดับขั้นที่เกิด เช่น เป็นพระโสดาบันก็ได้ หรือพระสกทาคามี ผู้ที่สำเร็จเป็นพระอรหันต์ต้องปฏิบัติตามอริยมรรคมีองค์ ๘ เท่านั้นใช่ไหม
ดวงตาเห็นธรรม หมายถึงตั้งแต่พระโสดาบัน จนถึงพระอรหันต์ค่ะ คำสอนของพระพุทธเจ้า มีเพียงหนทางเดียวคือ อริยมรรคมีองค์ ๘ ค่ะ ไม่มีหนทางอื่น หรือทางลัดค่ะ
เห็นด้วยปัญญาที่เป็นปัญญาที่สามารถดับกิเลสได้ ด้วยอริยมรรคมีองค์ ๘ หรือ การอบรมสติปัฏฐาน ๔
เจริญวิปัสสนา = เจริญมรรค = เจริญสติปัฏฐาน = เจริญโพชฌงค์ = เจริญบารมี = เจริญทาน - ศีล - ภาวนา = เจริญศีล - สมาธิ - ปัญญา = ..... ฯลฯ ..... = เจริญกุศลทุกประการ = ไม่ประมาท (ปัจฉิมโอวาท)
การที่จะได้ดวงตาเห็นธรรมขั้นแรก ก็เมื่อ "โสตาปัตติมรรคจิต" เกิด ส่วนปุถุชน ธุลีในตายังหนาเตอะ ยังไม่แจ้ง ยังมัวๆ สลัวๆ มืดมนครับ ถ้าไม่ได้อบรมเจริญปัญญาจากการ ฟังพระธรรมของพระพุทธเจ้า แม้จะอยู่ในโลกที่มองเห็นกันด้วยแสงจากพระอาทิตย์ แต่จิตมืดสนิทเพราะอวิชชา ตัณหา ถ้าไม่เกิดแสงแห่งปัญญาเห็นธรรมจากภายในก็ยังคงจะต้องเป็นผู้มีตา แต่ใจมืดบอด เที่ยวไปในวัฏฏะด้วยความเห็นผิดต่อไปอย่างไม่สิ้นสุดครับ