มีแต่สภาพธรรมที่เกิดขึ้น แล้วก็ดับไป
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น.
เกิด แก่ เจ็บ ตาย
โดย อ. สุจินต์ บริหารวนเขตต์
ถ้าเอาชื่อของทุกคนออกหมด ก็มีแต่สภาพธรรมที่เกิดขึ้น แล้วก็ดับไป เป็นธาตุชนิดหนึ่งๆ จิตก็เป็นธาตุชนิดหนึ่ง เป็นธาตุพิเศษ ซึ่งเป็นธาตุรู้ เป็นธาตุที่วิจิตรเหลือเกิน ความคิดของคนแตกแขนงไปไม่มีวันจบ เพราะจิตเป็นธาตุที่ช่างรู้ ช่างคิด
จึงไม่ใช่ว่า เรารู้จักใจของเราดี จนกว่าจะได้ฟังพระธรรมมากขึ้น และพิจารณาจนจิตของเราเปิดเผยออกมา ให้รู้ความจริงแท้ของจิตใจได้ ไม่ใช่ดูแต่การกระทำอย่างเดียวเท่านั้น.
ฉะนั้น จึงมีจิตอีกขั้นหนึ่งคือ ขณะระลึกรู้สภาพจิตใจของตนเอง แต่จะต้องเป็นคนตรงจึงจะรู้ได้ ผู้ที่ศึกษาธรรมะจริงๆ นั้น ต้องเป็นคนตรง ต้องตรงจริงๆ คือ ไม่เข้าข้างตัวเอง ธรรมต้องเป็นธรรม ตามความเป็นจริง
ตรงต่อความจริง คือสิ่งที่ปรากฎ ไม่ว่าจะดีหรือเลว การปิดกั้น ย่อมทำให้ไม่รู้จักสภาพธรรมตามความเป็นจริง ถ้าจะรู้ก็ต้องรู้ให้ถึงที่สุด