การเจริญวิปัสสนา สามารถได้ฌานหรือเห็นนิมิตหรือไม่
การเจริญวิปัสสนา สามารถได้ฌานหรือไม่ และสำนักแห่งหนึ่งกล่าวว่า ผู้ที่ได้ปัจจยปริคหญาณ จะเห็นนิมิตต่างๆ ถ้าเห็นนิมิต แสดงว่าเขาต้องหลับตานั่งสมาธิใช่ไหม
การเจริญวิปัสสนา ผลคือ การแทงตลอดในนามธรรมและรูปธรรมและรู้แจ้งอริยสัจจธรรมในที่สุด บางท่านที่เคยอบรมฌานมาในอดีตเมื่อบรรลุเป็นพระอริยบุคคล ฌานมีมาพร้อมการบรรลุปัจจยปริคหญาณหรือธัมมฐิติญาณ คือ ปัญญาที่รอบรู้ในปัจจัยของนามและรูป
วิปัสสนาคืออย่างไร
วิปัสสนา เป็นการรู้ชัดในลักษณะของสภาพธรรมที่ปรากฏ ขณะที่สติระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมหนึ่งสภาพธรรมใดนั้น สัมมาสังกัปปะ คือ วิตกเจตสิก ก็ตรึก คือ จรดในลักษณะของอารมณ์ที่กำลังปรากฏ และปัญญาเริ่มศึกษาพิจารณาลักษณะที่แท้จริงของสภาพธรรมที่ปรากฏทีละเล็กทีละน้อยจนกว่าความรู้จะเพิ่มขึ้น ความรู้จะเกิดขึ้นและเจริญขึ้นได้ จากการพิจารณารู้ลักษณะของสภาพธรรม ซึ่งปรากฏในขณะที่สติระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมนั้น ขณะนี้สติจะเกิดขึ้นระลึกรู้ลักษณะของนามธรรม หรือ รูปธรรมที่กำลังปรากฏทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ ทางหนึ่งทางใดก็ได้ ทีละลักษณะ พิจารณาศึกษารู้ลักษณะของสภาพธรรมนั้นๆ ทีละเล็กทีละน้อย จนกว่าปัญญาจะเพิ่มขึ้นรู้ชัดในลักษณะที่ต่างกันของนามธรรมและรูปธรรม ในที่สุดก็จะชินกับสภาพของนามธรรมและรูปธรรมมากขึ้น เมื่อชินแล้วความรู้ลักษณะของนามธรรมและรูปธรรมก็เพิ่มขึ้นอีก ไม่ว่านามธรรมใดรูปธรรมใดจะเกิด ณ สถานที่ใด สติและปัญญาก็สามารถเกิดระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมนั้นๆ ในขณะนั้น ได้ตามปรกติตามความเป็นจริง การเจริญสติปัฏฐานเป็นการเจริญสติปัญญา ความรู้ใดที่ได้อบรมให้เกิดขึ้นแล้ว ความรู้นั้นก็จะเพิ่มขึ้น และละคลายความไม่รู้ให้ลดน้อยลงไปด้วย
ที่หนูตั้งคำถามแปลกๆ หนูไม่ได้เชื่อตามที่ถามนั้นนะคะ หนูสงสัยว่าทำไมบางสำนักเก่งปริยัติมาก เข้าใจ พระอภิธรรมปิฎกทั้ง ๗ คัมภีร์ แล้วทำไมยังปฏิบัติผิด หนูถามบ้านธรรมะผู้เป็นพหูสูตรเพื่อความแน่ใจ
