ธรรมะเป็นจริงอย่างไร ก็เป็นจริงอย่างนั้น

ธรรมะเป็นจริงอย่างไร ก็เป็นจริงอย่างนั้น เมื่อพระธรรมเป็นเรื่องราวของความจริงจึงดูเสมือนว่าเป็นเรื่องง่าย แต่จริงๆ แล้ว พระธรรมใม่ใช่เรื่องง่ายเลย

ที่มีคำกล่าวว่า ทำไม่ได้นั้น หมายถึง ไม่มีสัตว์ บุคคล หรือตัวตนที่จะทำอะไรหรือบังคับควบคุมสิ่งใด เพราะธรรมะคือธรรมะและเป็นอนัตตา เมื่อความจริงเป็นดังนี้แล้ว ผู้ที่ขาดการพิจารณาอาจคิดว่า เมื่อทำอะไรไม่ได้ ก็คงไม่ต้องทำอะไร ปล่อยชีวิตให้เป็นไปตามสบาย หาความสุขกับชีวิตในแต่ละวันก็พอ ในความเป็นจริงนั้น แม้ไม่มีตัวตนที่จะทำอะไร แต่มีสิ่งที่มีจริงที่เกิดขึ้น “ทำ” กิจของตนของตนแล้วดับไปทันที ซึ่งสิ่งที่มีจริงที่ทำกิจของตนได้นี้ ก็มีทั้งสภาพที่เป็นคุณ เป็นโทษ หรือไม่เป็นทั้งสอง ดังนั้นจึงควรมีความขวนขวาย ศึกษาทำความเข้าใจลักษณะของสภาพธรรมทั้งหลาย พร้อมทั้งอบรมเจริญให้ความจริงที่เป็นคุณเกิดขึ้นทำกิจของตนบ่อยๆ เนืองๆ และขัดเกลาให้ความจริงที่เป็นโทษลดลง คลายลง โดยไม่ประมาท